Nghiên cứu do các nhà khoa học từ Trường Y thuộc Đại học Washington thực hiện, đã sử dụng dữ liệu xét nghiệm máu từ Ngân hàng sinh học (Biobank) của Anh – nơi chứa thông tin y tế và di truyền cho nửa triệu người trưởng thành nước này để xem xét độ tuổi sinh học. Theo giáo sư Ilaria Bellantuono, đồng giám đốc Viện Tuổi thọ Sức khỏe tại Đại học Sheffield, ý tưởng thế hệ trẻ đang lão hóa nhanh hơn so với giai đoạn trước là có cơ sở.
Giới khoa học trong những năm gần đây nhận thấy Gen Z mắc nhiều loại bệnh vốn chỉ phát triển ở người lớn tuổi. Lão hóa sinh học là một trong những yếu tố gây nên các căn bệnh đó. Ở những người trẻ, khỏe mạnh, tế bào thường tự sửa chữa và làm mới. Nhưng khi họ già đi tự nhiên hoặc lão hóa sớm, quá trình tự chữa lành của cơ thể gặp nhiều trục trặc. Các tế bào có thể tích tụ những tổn thương không phục hồi được, biến thành "tế bào chết", gây viêm, nếp nhăn và sạm nám...
Giới chuyên gia chưa hiểu rõ nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Một số người phỏng đoán yếu tố di truyền, lối sống, chế độ ăn uống và môi trường đóng vai trò quan trọng. Nhiều nhà khoa học cho rằng "đại dịch" thuốc lá điện tử ở Gen Z cũng góp phàn gây ra tình trạng lão hóa sớm. Dù an toàn hơn hút thuốc, nicotin trong thuốc lá điện tử vẫn có thể phân hủy collagen, loại protein giữ cho da săn chắc và đầy đặn. Thói quen này có thể đẩy nhanh quá trình hình thành nếp nhăn.
Chính vì vậy, khác với thế hệ trước chỉ thường tập trung vào chăm sóc da cơ bản, Gen Z ngày nay bị ám ảnh với việc chống lão hóa. Trong khi đó, từ các sản phẩm lan truyền khắp Internet, như miếng dán giảm nếp nhăn Frownies và mặt nạ LED, cho đến các clip nội dung trên mạng xã hội, ra sức quảng bá các phương pháp điều trị chống lão hóa. Các bộ lọc (filter) làm mịn da trên điện thoại thông minh cũng tạo ra góc nhìn không thực tế về lão hóa, theo The Telegraph.
Riêng tại Vương quốc Anh, mỗi năm ước tính có khoảng 900.000 ca tiêm botox. Trong đó ngày càng có càng nhiều người ngoài 20 tuổi tham gia xu hướng này. Thêm vào đó, theo một nghiên cứu của đại học College London, thị trường tiêm filler (chất làm đầy) dự kiến sẽ đạt giá trị 11,7 tỷ bảng Anh vào năm 2026.
Retinoid, thuật ngữ dùng để chỉ hợp chất liên quan đến vitamin A có khả năng làm giảm nếp nhăn, thu nhỏ lỗ chân lông, làm đều màu da và thâm mụn, cũng được đông đảo người trẻ quan tâm, dù trước đây thường chỉ phổ biến với người trên 40 tuổi. Thậm chí hiện nay đến cả nhóm khách hàng tuổi Tween, tức là trong độ tuổi từ 8 - 12, cũng bị mạng xã hội thuyết phục sử dụng những sản phẩm chứa retinoid, vốn chỉ hợp những làn da trưởng thành.
Tương tự, tại Mỹ, các cô gái tuổi teen đang đổ xô mua sản phẩm chăm sóc da cao cấp trên mạng để chống lão hóa. Xu hướng này lan truyền trong các video với hashtag #SephoraKids. Hậu quả là nhiều bé gái chỉ mới 8 tuổi đã phải đến phòng khám da liễu trong tình trạng phát ban, bỏng hóa chất và các phản ứng dị ứng khác do dùng mỹ phẩm không phù hợp.
Ngành công nghiệp làm đẹp đã kiếm bộn tiền từ xu hướng trên. Năm ngoái, người tiêu dùng dưới 14 tuổi đã thúc đẩy 49% doanh số bán sản phẩm chăm sóc da, theo báo cáo của NielsonIQ. Các hộ gia đình có trẻ vị thành niên và thanh thiếu niên ở Mỹ chi tiêu nhiều hơn cho sản phẩm này. Ngành công nghiệp mỹ phẩm đã thừa nhận một số sản phẩm không phù hợp với trẻ em nhưng đã không làm gì đáng kể để ngăn người tiêu dùng trẻ mua chúng.
Trong khi đó, Liên minh châu Âu đã ban hành luật vào năm ngoái nhằm hạn chế nồng độ retinol chống lão hóa trong tất cả sản phẩm không kê đơn. Apotek Hjartat - một trong số chuỗi hiệu thuốc hàng đầu Thụy Điển - tuyên bố vào tháng Ba rằng sẽ ngừng bán các sản phẩm chăm sóc da chống lão hóa cho khách hàng dưới 15 tuổi trừ khi có sự đồng ý của cha mẹ.
Stefanie Williams, bác sĩ da liễu kiêm người sáng lập phòng khám da liễu Eudelo, Anh, nhận định Gen Z thường rất quan tâm và hiểu biết về chăm sóc da, dù không phải tất cả kiến thức đều dựa trên sự thật. Tuy nhiên, những người trẻ cũng có thể gặp khó khăn trong việc phân biệt giữa lời khuyên đáng tin cậy và các mánh lới tiếp thị, trong khi các phương tiện truyền thông xã hội tạo ra các tiêu chuẩn sắc đẹp không thực tế.
Bác sĩ Wedgeworth chỉ ra rằng da tự nhiên luôn có lỗ chân lông và khuyết điểm, trong khi các xu hướng như "làn da thủy tinh", ám chỉ làn da căng bóng, đều màu và không nếp nhăn, khiến nhiều người bất mãn khi da của mình không được như "phiên bản lý tưởng" trên mạng. Xu hướng đáng lo ngại này đã làm dấy lên lời cảnh báo rằng các thành phần hoạt tính có khả năng gây hại có trong một số sản phẩm dành cho người lớn, chẳng hạn như axit tẩy tế bào chết, có thể gây dị ứng hoặc bệnh chàm ở làn da trẻ hơn.
“Khi trẻ sử dụng sản phẩm chăm sóc da chống lão hóa thì ngược lại chúng có thể gây lão hóa sớm, phá hủy hàng rào bảo vệ da và dẫn đến sẹo vĩnh viễn”, Brooke Jeffy, bác sĩ da liễu tại Arizona (Mỹ), nói. Nguy hiểm hơn tác hại về thể chất, các nhà tâm lý học lo lắng về tác động của xu hướng này đối với sức khỏe tâm thần của trẻ em gái. Dữ liệu của Children and Screens (C&S) - tổ chức nghiên cứu về tác động của truyền thông kỹ thuật số đến sự phát triển của trẻ em - cho thấy sự ám ảnh về ngoại hình có thể ảnh hưởng đến lòng tự trọng, hình ảnh cơ thể, đồng thời gây ra lo lắng, trầm cảm và chứng rối loạn ăn uống.
Các chuyên gia đề xuất phương pháp tiếp cận tích hợp hơn để giải quyết vấn đề sức khỏe tâm lý và khuyến nghị các phương pháp điều trị chống lão hóa. Theo đó, việc giáo dục về quá trình lão hóa và các khía cạnh khác nhau của quy trình chăm sóc da có thể giúp giảm đi sự ám ảnh ở phụ nữ về vấn đề này.
“Giáo dục là một phần quan trọng nhằm đảm bảo hiệu quả của các phương pháp điều trị tâm lý giúp sự hài lòng của phụ nữ tăng lên”, chuyên gia thẩm mỹ Afsheen Ather (Đại học Rutgers, Mỹ) cho biết. “Thái độ tích cực về việc già đi cũng như sử dụng các phương pháp và sản phẩm có hiệu quả là cách để “lão hóa tốt”. Làn da đẹp luôn tồn tại, nhưng điều đó không có nghĩa phải trông “siêu trẻ” mà chỉ cần nó ở trạng thái tốt nhất của chính chúng ta ở độ tuổi của mình”.
Google translate