Hà Nội đã đưa ra nhiều nội dung trong định hướng phát triển không gian toàn đô thị với đô thị trung tâm. Đáng chú ý, Hà Nội định hướng xây dựng 2 thành phố trực thuộc Thủ đô là: thành phố phía Bắc và thành phố phía Tây.
THÀNH PHỐ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ VÀ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO
Cụ thể, thành phố phía Tây có phạm vi nghiên cứu gồm: đô thị Hòa Lạc, đô thị Xuân Mai, và nghiên cứu phát triển mở rộng ra đến sông Tích, sông Bùi. Đây là thành phố khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo theo hướng hiện đại, sinh thái, cao - thấp tầng, quy mô 251km2, dân số đến năm 2045 khoảng 1,2 triệu người (đất xây dựng đô thị 135km2, dân số 1,08 triệu người; khu vực ngoại thị 116km2, dân số 0,12 triệu người). Đơn vị hành chính tổng cộng 16 phường, 8 xã.
Thành phố định hướng đô thị Hòa Lạc là trung tâm đầu não về khoa học kỹ thuật công nghệ cao, trung tâm đào tạo giáo dục chất lượng cao; nơi tập trung những trung tâm nghiên cứu, các trường đại học, trung tâm thí nghiệm, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, ứng dụng và chuyển giao công nghệ, với chính sách ưu tiên để thu hút nhân lực chất lượng cao, cùng doanh nghiệp đến làm việc, sinh sống.
Đô thị Xuân Mai là trung tâm giáo dục, nghiên cứu, dịch vụ hỗ trợ giáo dục như: trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, trung tâm hỗ trợ nghiên cứu, lab cộng đồng, trung tâm dịch vụ… dự kiến phát triển cả trung tâm nghiên cứu và phát triển công nghệ sinh hoá phẩm phục vụ Hà Nội, khu vực vùng đồng bằng sông Hồng, vùng Trung du và miền núi phía Bắc.
Cùng với đó sẽ hình thành đô thị thông minh, thành phố khoa học, nơi tập trung trí tuệ, công nghệ tiên tiến, tiếp thu trình độ khoa học và công nghệ quốc tế, trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Hình thành đô thị du lịch nghỉ dưỡng, trung tâm vùng phía Tây Hà Nội xây dựng dựa trên cấu trúc địa hình tự nhiên, gắn kết với hệ thống Ba Vì-Đồng Mô và sông Tích, hệ thống hạ tầng kỹ thuật quốc gia.
Xây dựng đô thị theo mô hình đô thị hiện đại, chất lượng cao, phát triển nhà cao tầng tại khu vực trung tâm và các khu vực đầu mối giao thông. Xây dựng đô thị sinh thái, khu ở mới đồng bộ về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, phát triển gắn với địa hình đồi núi và hệ thống hồ nước hiện có của khu vực; phát triển trung tâm thương mại, chợ đầu mối nối kết Hà Nội và các tỉnh phía Tây Bắc đất nước.
ĐÔ THỊ DỊCH VỤ, HỘI NHẬP QUỐC TẾ
Với Thành phố phía Bắc, Hà Nội định hướng chức năng đô thị dịch vụ, hội nhập quốc tế gắn với Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, hành lang kinh tế quốc gia gắn với trục động lực phát triển Nhật Tân-Nội Bài; tính chất, chức năng chính là đô thị thông minh, một số khu vực được phép phát triển cao tầng, hiện đại, xanh, kết hợp bảo tồn phát huy giá trị khu di tích Cổ Loa, sông Thiếp…
Tổng diện tích thành phố phía Bắc sông Hồng rộng 633km2, bao gồm toàn bộ địa giới hành chính các huyện Đông Anh, Sóc Sơn và Mê Linh, quy mô dân số đến năm 2045 khoảng 3,25 triệu người (đất xây dựng đô thị 385 km2, dân số 2,92 triệu người; khu vực ngoại thị 248km2, dân số 0,33 triệu người). Tính chất là thành phố dịch vụ, hội nhập quốc tế, với 45 phường và 24 xã.
Vị trí đề xuất trung tâm thành phố dự kiến tại khu vực phía Nam Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, rất gần trung tâm lớn như Smart City, Trung tâm Hội chợ triển lãm quốc gia, khu di tích Cổ Loa… với định hướng chính là xây dựng thành phố mới, đô thị hiện đại, đô thị thông minh, năng động, khai thác phát huy tối đa tiềm năng của sân bay Nội Bài, giao thoa giữa trục kinh tế Đông-Tây và Bắc Nam của Vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng, là thành phố xanh-sạch-thông minh, làm đối trọng và bổ trợ cho đô thị trung tâm kết nối thông qua không gian trục cảnh quan sông Hồng.
Thành phố dự kiến khai thác lợi thế sân bay Nội Bài, tạo dựng hình ảnh đô thị mới hiện đại phía Bắc sông Hồng gắn với dịch vụ cấp vùng Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, cùng các khu công nghiệp thành một khu vực phát triển thương mại, logistics và trung chuyển hàng hóa quốc tế.
Ngoài hai thành phố, Hà Nội còn định hướng khu vực nội đô lịch sử sẽ được bảo tồn, tôn tạo, cải tạo, tái thiết, bổ sung hạ tầng xã hội, phát triển mới, đề xuất định hướng phát triển một số khu vực theo mô hình đô thị nén, mô hình TOD. Đẩy mạnh phát triển giao thông công cộng và phương tiện phi cơ giới, hình thành khu vực hạn chế tốc độ, vùng hạn chế tối đa phương tiện cá nhân. Còn khu vực nội đô lịch sử mở rộng thì rà soát, phân bổ lại quy mô dân cư trên địa bàn, phù hợp với định hướng “giảm áp lực” cho hạ tầng cơ sở đô thị nội đô lịch sử.
Đồng thời, khu vực đô thị phía đông Vành đai 4 là khu vực nghiên cứu quy hoạch phát triển mới, đề xuất một số khu vực đô thị nén, mô hình TOD, cao tầng, mật độ xây dựng thấp, tăng quy mô diện tích không gian xanh.
Riêng đô thị Long Biên, Gia Lâm, TP. Hà Nội nghiên cứu mô hình phát triển gắn kết với các đô thị tỉnh, thành phố lân cận, là cửa ngõ logistics phía Đông kết nối hướng tỉnh, thành phố ven biển; nghiên cứu quy hoạch phát triển mới, đề xuất một số khu vực đô thị nén, mô hình TOD, liên kết không gian ngầm, công trình cao tầng, mật độ xây dựng thấp, tăng quy mô diện tích không gian xanh, tăng cường tiện ích đô thị.