Trong thời gian đại dịch Covid-19, hàng triệu người Mỹ đã được Chính phủ nước này cho hoãn việc trả nợ khoản vay ăn học. Giờ đây, khoản nợ đó đang trở lại và đặt ra thách thức không nhỏ đối với họ.
Đối với những người có khoản vay ăn học từ thời sinh viên, điều này có nghĩa là hàng tháng, họ phải dùng số tiền lẽ ra có thể dùng để chi tiêu cho việc khác vào việc trả khoản vay đó. Nếu không tiếp tục trả nợ, họ sẽ bị coi là trễ hạn trả nợ hoặc vỡ nợ, dẫn tới điểm tín nhiệm của họ sụt giảm thê thảm. Khoảng 5,6 triệu người vay đã bị liệt vào danh sách trễ hạn trả nợ khoản vay sinh viên trong 3 tháng đầu năm nay.
Đây không chỉ là một trở ngại về tài chính cá nhân mà còn đặt ra những thách thức mới đối với toàn bộ nền kinh tế nói chung - theo tờ báo Wall Street Journal.
SỨC ÉP ĐỐI VỚI NỀN KINH TẾ
Đã vài tháng trở lại đây, người có khoản vay sinh viên ở Mỹ được yêu cầu phải tiến hành việc trả nợ. Nhưng mới trong tháng 5 này, chính quyền của Tổng thống Donald Trump bắt đầu thu hồi nợ của hàng triệu người vay đã vỡ nợ khoản vay sinh viên, đồng thời cảnh báo có thể tịch thu tiền lương, tiền hoàn thuế và các chế độ liên bang của họ nếu họ không tự nguyện trả nợ. Trước đại dịch Covid-19, việc thu hồi nợ các khoản vay này vẫn diễn ra, nhưng đây có thể là một cú sốc đối với những ai chưa từng trải qua trước đây, hoặc đã quên mất trải nghiệm đó.
Tháng này, các nhà kinh tế tại ngân hàng Morgan Stanley đưa ra ước tính rằng các khoản thanh toán nợ sinh viên trong năm nay sẽ tăng tổng cộng 1 tỷ USD lên 3 tỷ USD mỗi tháng. Họ cho rằng, áp lực trả nợ này có thể khiến tổng sản phẩm quốc nội (GDP) năm 2025 của Mỹ giảm đi 0,1%.
Morgan Stanley cũng lưu ý rằng có khoảng 8 triệu người vay ăn học theo chương trình Tiết kiệm vì Giáo dục có giá trị (Saving on a Valuable Education), thường gọi là SAVE - một chương trình thời Tổng thống Joe Biden cho phép người vay trả nợ dựa trên thu nhập của họ nhưng đã thách thức ở tòa án. Theo dự kiến, những người có khoản vay theo chương trình này có thể sẽ phải bắt đầu thanh toán khoản vay vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau.
Chính sách hoãn nợ và miễn lãi đối với các khoản vay sinh viên liên bang mà Chính phủ Mỹ đưa ra trong thời gian đại dịch đã kết thúc vào mùa thu năm 2023. Nhưng mãi đến mùa thu năm ngoái, các khoản thanh toán bị chậm mới được báo cáo với các công ty xếp hạng tín nhiệm - và thực tế là nhiều người đã bị sốc khi phát hiện điểm tín nhiệm của họ sụt giảm mạnh trong năm nay.
Cùng với đó là tỷ lệ chậm trả nợ - tính theo những khoản vay bị quá nợ thanh toán hơn 90 ngày - cũng tăng vọt. Tháng này, chi nhánh New York của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) báo cáo tỷ lệ trễ hạn thanh toán khoản vay sinh viên đã tăng từ mức 0,7% trong quý 4 năm ngoái lên 8% trong quý 1 năm nay, bằng với mức trước đại dịch.
Nhà kinh tế Michael Dinerstein của Đại học Duke hy vọng rằng khi nhận được thông báo trễ hạn thanh toán nợ, người vay sẽ nghiêm túc hơn với việc thanh toán khoản vay sinh viên, và tỷ lệ trễ hạn sẽ giảm dần. Nhưng ông có một mối lo là có quá nhiều người đã rất lâu không phải trả khoản vay này, đến nỗi việc trả nợ đối với họ bây giờ là một việc khó.
“Bây giờ, tôi rất thận trọng để đoán câu chuyện sẽ đi theo hướng nào”, ông Dinerstein nói.
KHOẢN VAY BỊ QUÊN LÃNG ĐÃ TRỞ LẠI
Theo Fed chi nhánh New York, trong số hàng triệu người có khoản vay sinh viên mới bị đánh dấu là quá hạn trả nợ, nhiều người trước đó đã có xếp hạng tín dụng dưới chuẩn. Nhưng cũng có 2 triệu người đã có điểm tín dụng từ 620 đến 719, gần chuẩn theo định nghĩa của Fed New York. Ngoài ra, còn có 400.000 người có điểm tín nhiệm đạt chuẩn trên 720. Trung bình, những người có khoản vay sinh viên có điểm tín dụng gần chuẩn đã chứng kiến điểm tín dụng của họ giảm 140 điểm, và đối với những người vay có điểm tín dụng chuẩn, mức giảm là giảm 177 điểm.
Điểm tín dụng giảm có thể gây thêm hạn chế cho việc chi tiêu. Mới năm ngoái, nhiều người có khoản vay sinh viên có thể vẫn đủ điều kiện để được cấp thẻ tín dụng, khoản vay mua ô tô hoặc thế chấp sẽ không còn đủ điều kiện nữa, nhưng bây giờ, họ không còn đủ điều kiện.
Hơn nữa, nhiều số người trong số họ có thể bất ngờ vì việc phải trả nợ trở lại. Trong thời gian đại dịch, hai công ty dịch vụ lớn đã chấm dứt hợp đồng thu nợ của sinh viên.
Nhà kinh tế học Constantine Yannelis của Đại học Cambridge phát biểuL: “Hãy tưởng tượng những người này đã không phải trả khoản vay đó trong nửa thập kỷ, và đột nhiên họ nhận được một lá thư từ một công ty mà họ chưa từng nghe đến, nói rằng: ‘Bạn có khoản vay sinh viên cần thanh toán cho chúng tôi’”.
Trong thời gian cuối của nhiệm kỳ, ông Biden đã xóa một lượng nợ sinh viên lớn. Một hệ quả là nhiều người vay đinh ninh rằng họ sẽ không phải trả khoản vay đó nữa - và lên kế hoạch ngân sách cho bản thân dựa trên niềm tin như vậy - cho tới khi nhận được thông báo phải trả. Một rủi ro lớn có thể nằm ở việc nhiều người vay đã tốt nghiệp trong thời gian khoản vay được hoãn nợ, và họ chưa hề có kinh nghiệm gì với việc trả nợ khoản vay đó.
Ông Yannelis cũng lo ngại rằng tỷ lệ quá hạn trả nợ khoản vay sinh viên có thể sẽ tăng cao hơn trong những tháng tới, khi nhiều người đi vay không trả được nợ và xếp hạng tín dụng của họ tiếp tục giảm sút.
Google translate