Bộ Công Thương vừa có văn bản số 5923/BCT-ĐTĐL ngày 3/10/2022 gửi các cơ quan của Quốc hội, các Bộ, ngành, địa phương lấy ý kiến các phương án cải tiến cơ cấu biểu giá biểu giá bán lẻ điện mới. Trong đó, đối với giá điện sinh hoạt, đề án thay đổi theo hướng rút gọn từ 6 bậc còn 5 bậc. Bậc 1 từ 100 kWh còn bậc 5 từ 701 kWh trở lên.
Theo đánh giá của Bộ Công Thương, về cơ bản, Đề án được xây dựng trên cơ sở phương pháp luận về tính giá điện phản ánh chi phí, phương pháp phân bổ chi phí đến từng nhóm khách hàng sử dụng điện nên đã dần xóa được việc bù chéo giữa các nhóm khách hàng sử dụng điện.
Kết quả phân bổ chi phí là có cơ sở khoa học trên cơ sở số liệu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và các đơn vị cung cấp; Kết quả tính toán của phương án đề xuất dựa trên cơ sở phương án giá điện phản ánh chi phí, phù hợp với đặc điểm của hệ thống điện cũng như chi phí phát sinh cho từng khâu, đề xuất giữ nguyên 4 hộ sử dụng điện (sản xuất, kinh doanh, hành chính sự nghiệp và sinh hoạt) là phù hợp với thực tế hiện nay.
Về đề xuất điều chỉnh cơ cấu biểu giá điện cho mục đích sinh hoạt, đề án phân tích các phương án cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện, gồm 1 bậc thang (giá sinh hoạt đồng giá), 3 bậc, 4 bậc và 5 bậc.
Theo phân tích của đơn vị tư vấn (Công ty TNHH MTV Tư vấn và Chuyển giao công nghệ Bách Khoa, trường Đại học Bách khoa Hà Nội) tại Đề án, phương án đồng giá không áp dụng được trên thực tế nhìn vào các mục tiêu định giá, chính sách xã hội, phản ánh chi phí cung ứng, sử dụng điện tiết kiệm hiệu quả. Việc áp dụng phương án giá sinh hoạt đồng giá là không phù hợp với thực tiễn.
Bộ Công Thương thống nhất với kiến nghị của Tư vấn là không xem xét phương án giá sinh hoạt đồng giá trong các phân tích lựa chọn biểu giá bán lẻ điện.
Đối với phương án điều chỉnh cơ cấu biểu giá điện cho mục đích sinh hoạt (3 bậc, 4 bậc, 5 bậc) đều có các hộ sử dụng điện thấp hoặc trung bình dưới 300 kWh tăng giá điện (số lượng các hộ này chiếm khoảng 85,76% tổng số hộ sử dụng điện sinh hoạt).
Các hộ sử dụng điện từ 300 kWh đến dưới 1.000 kWh được giảm giá điện (số hộ này chiếm khoảng 13,34% số hộ sử dụng điện sinh hoạt)
Các hộ dùng điện trên 1.000 kWh tăng giá điện (chiếm khoảng 0,89% số hộ sử dụng điện sinh hoạt)
Như vậy, cả 3 phương án điều chỉnh sẽ có tác động tăng giá ở các mức độ khác nhau cho 85,65% tổng số hộ sử dụng điện cho mục đích sinh hoạt nên sẽ có tác động tiêu cực đến đời sống của đại đa số hộ sử dungh điện sinh hoạt, nhất là trong bối cảnh tác động của dịch Covid-19.
Sau khi phân tích ưu nhược của các phương án biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt, đơn vị tư vấn đề xuất áp dụng phương án 5 bậc. Cụ thể:
Bậc 1 từ 0-100 kWh đầu tiên, giá điện mới là 1.753 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 1.678-1.734 đồng/kWh).
Bậc 2 từ 101-200 kWh, giá điện mới đề xuất là 2.014 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.014 đồng/kWh ).
Bậc 3 từ 201-400 kWh, giá điện mới đề xuất là 2.424 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.536-2.834 đồng/kWh).
Bậc 4 từ 401-700 kWh, giá điện mới đề xuất là 2.871 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.927 đồng/kWh).
Bậc 5 từ 701 kWh trở lên, giá điện mới đề xuất là 3.076 đồng/kWh (giá đang áp dụng là 2.927 đồng/kWh)
Phương án này giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0-100 kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ).
Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện từ 401-700 kWh và trên 700kWh. Đồng thời, giữ nguyên giá điện hiện hành cho các bậc từ 101-200 kWh và 201-300 kWh.
Giá điện cho các bậc từ 401-700 kWh và từ 700 kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp.
Ưu điểm của phương án rút từ 6 bậc còn 5 bậc, theo đánh giá của đơn vị tư vấn, là đơn giản, ghép các bậc lại với nhau để tăng khoảng cách mức tiêu thụ điện giữa các bậc và nới rộng khoảng cách mức tiêu thụ của các bậc cao hơn nhằm phản ánh tình hình thực tế tiêu thụ điện và khuyến khích sử dụng tiết kiệm điện, hiệu quả hơn đồng thời hạn chế được một phần việc tiền điện phải trả tăng cao trong những tháng đổi mùa. Số tiền ngân sách hỗ trợ cho hộ nghèo và hộ chính sách xã hội không thay đổi so với khi áp dụng cơ cấu biểu giá điện hiện hành.
Tuy nhiên, nhược điểm là tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện cao tư 711 KWh/tháng trở lên (chiếm khoảng 2% số hộ) phải trả tăng thêm.
Trên cơ sở phân tích ý kiến của tư vấn, Bộ Công Thương đề xuất phương án biểu giá điện sinh hoạt 5 bậc và 4 bậc.
Phương án 1: Cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng rút ngắn từ 6 bậc xuống 5 bậc như theo đề xuất của EVN và Tư vấn tại Công văn số 404/EVN-TCKT nhưng có thay đổi về cơ cấu tỷ trọng so với giá bán lẻ điện bình quân.
Cụ thể: Bậc 1 cho 100 kWh đầu tiên. Bậc 2 từ 101-200 kWh; Bậc 3 từ 201-400 kWh. Bậc 4 từ 401-700 kWh. Bậc 5 từ 701 kWh trở lên.
Trên cơ sở thiết kế các bậc nêu trên, giá điện cho từng bậc được thiết kế lại nhằm đảm bảo hạn chế tối đa tác động đến các hộ sử dụng điện. Theo đó, giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0-100 kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ). Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện từ 401-700 kWh và trên 700kWh.
Giữ nguyên giá điện hiện hành cho các bậc từ 101-200 kWh và từ 201-300 kWh. Giá điện cho các bậc từ 401-700 kWh và từ 700 kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp.
Ưu điểm của phương án này là đơn giản, người dân dễ hiểu do giảm từ 6 bậc như cơ cấu biểu giá điện hiện nay xuống còn 5 bậc giá điện.
Nhược điểm là tiền điện các hộ sinh hoạt có mức sử dụng điện cao từ 711 kWh/tháng trở lên (chiếm khoảng 2% số hộ) phải trả tăng thêm.
Phương án 2: Bộ Công Thương đề xuất cải tiến cơ cấu biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo hướng rút ngắn từ 6 bậc xuống 4 bậc theo đề xuất của EVN và Tư vấn. Cụ thể: Bậc 1 cho 100 kWh đầu tiên. Bậc 2 từ 101-300 kWh. Bậc 4 từ 301-700 kWh. Bậc 5 từ 701 kWh trở lên.
Theo đó, giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0-100 kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (chiếm 33,48% số hộ), ngân sách nhà nước hỗ trợ cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội không thay đổi.
Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện được bù đắp từ hộ sử dụng điện từ 100-200 kWh; 301-400 kWh và trên 700kWh. Giá điện cho các bậc từ 101-700 kWh và từ 700 kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp.
Ưu điểm của phương án này, theo Bộ Công Thương, là đơn giản trong áp dụng, tạo điều kiện cho đơn vị điện lực trong việc quản lý, tính toán hóa đơn tiền điện, phù hợp với xu thế cải tiến cơ cấu biểu giá điện cho sinh hoạt tại một số nước trong khu vực.
Việc phân chia giảm bớt 1 bậc so với Phương án 5 bậc nêu trên sẽ làm giảm bớt một phần tác động tăng tiền điện trong các tháng chuyển mùa với phần lớn các hộ sử dụng điện nằm trong dải sử dụng từ 100-300 kWh.
Phân tích nhược điểm so với phương án 5 bậc nêu trên, Bộ Công Thương cho rằng phương án 4 bậc sẽ làm tăng tiền điện phải trả đối với các hộ có mức sử dụng từ 119-232 kWh/tháng và các hộ có mức sử dụng trên 806 kWh/tháng.
Tuy nhiên, theo đánh giá sơ bộ thì tác động tăng tiền điện đối với các hộ có mức sử dụng từ 119-232 kWh/tháng là không lớn với mức tiền điện tăng thêm chỉ tối đa chỉ 12.100 đồng/tháng/hộ, tương ứng mức tăng tiền điện là 3,25%.
Ngoài ra, phương án 4 bậc sẽ có tác dụng thấp hơn trong việc khuyến khích khách hàng sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả so với phương án 5 bậc.
Google translate