Điều 6 của Thỏa thuận Paris tạo điều kiện cho hợp tác quốc tế trong trao đổi kết quả giảm phát thải (ITMO). Việt Nam đang tích cực tham gia hợp tác và mở rộng đàm phán với Nhật Bản, Singapore, Hàn Quốc. Những dự án giảm phát thải từ năm 2021 trở đi đủ điều kiện tạo tín chỉ carbon chuyển giao quốc tế. Khi chuyển nhượng ITMO, quốc gia chuyển giao phải điều chỉnh tương ứng trong Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC).
NHẬT BẢN CAM KẾT HỖ TRỢ THÚC ĐẨY MÔ HÌNH CANH TÁC LÚA PHÁT THẢI THẤP AWD TẠI VIỆT NAM
Việt Nam cam kết tại NDC cập nhật năm 2022 sẽ giảm 15,8% phát thải vào năm 2030 nếu sử dụng nguồn lực trong nước, tương đương 146 triệu tấn CO2 tương đương. Khi nhận được hỗ trợ quốc tế phù hợp, mức giảm có thể tăng lên đến 43,5%, tương đương hơn 400 triệu tấn CO2 tương đương. Nhân rộng mô hình canh tác lúa phát thải thấp thông qua kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ (AWD) là cơ hội để Việt Nam giảm phát thải khí mê-tan.
Mới đây, Trường Quản trị và Kinh Doanh Hà Nội đã tổ chức họp tham vấn chuyên gia về khả năng huy động tài chính khí hậu cho canh tác lúa phát thải thấp thông qua Cơ chế Tín chỉ chung (JCM) trong khuôn khổ hợp tác khí hậu giữa Việt Nam và Nhật Bản.
Quan hệ hợp tác khí hậu giữa Việt Nam và Nhật Bản được cụ thể hóa qua dự án AWD. Việc triển khai thành công mô hình AWD và huy động tài chính khí hậu từ thị trường tín chỉ carbon sẽ đưa nông nghiệp Việt Nam tiếp cận với chuẩn mực toàn cầu. Chính phủ Nhật Bản cam kết hỗ trợ tài chính và chuyển giao công nghệ cho Việt Nam.
Đối thoại chính sách giữa Việt Nam và Nhật Bản nhằm hướng tới ký kết thỏa thuận hợp tác giai đoạn mới trong khuôn khổ Điều 6 Thỏa thuận Paris, đẩy mạnh hợp tác khí hậu bằng các hành động thực tiễn trong lĩnh vực nông nghiệp.
Theo thông tin tại buổi họp, cơ chế tín chỉ carbon không chỉ là công cụ giảm phát thải mà còn là nguồn tài chính mới cho nông dân. Khi tín chỉ carbon trở thành tài sản có giá trị, người sản xuất nhỏ có thể tham gia vào thị trường và hưởng lợi.
JCM là nền tảng hợp tác song phương do Nhật Bản khởi xướng, cho phép hai quốc gia cùng ghi nhận lượng giảm phát thải từ một dự án cụ thể. Giai đoạn 2013-2020, Việt Nam và Nhật Bản đã thực hiện 14 dự án, tạo ra hơn 35.000 tín chỉ carbon. Giai đoạn mới sẽ chú trọng triển khai các công nghệ carbon thấp trong nông nghiệp.
Hợp tác triển khai AWD tại Việt Nam có vai trò chiến lược. Mối quan hệ hợp tác khí hậu giữa Việt Nam và Nhật Bản được cụ thể hóa thông qua dự án AWD. Việc triển khai thành công mô hình AWD và huy động tài chính khí hậu từ thị trường tín chỉ carbon sẽ đưa nông nghiệp Việt Nam tiếp cận với chuẩn mực toàn cầu. Chính phủ Nhật Bản khẳng định cam kết hỗ trợ tài chính và chuyển giao công nghệ cho Việt Nam.
Sự đồng thuận giữa các cơ quan quản lý, khu vực tư nhân và cộng đồng địa phương là điều kiện cần thiết để hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.
KHU VỰC TƯ NHÂN GÓP PHẦN HIỆN THỰC HÓA CAM KẾT GIỮA VIỆT NAM VÀ NHẬT BẢN
Canh tác lúa nước là nguồn phát thải khí mê-tan chính do điều kiện yếm khí kéo dài trên ruộng ngập nước.
Hiện Green Carbon và Dragon Capital đang định hình một phương thức phát triển mới, trong đó tài nguyên thiên nhiên được lượng hóa thành giá trị kinh tế cụ thể, góp phần thực hiện cam kết Net Zero vào năm 2050. Kỹ thuật tưới ngập khô xen kẽ (AWD) được chứng minh có khả năng làm gián đoạn điều kiện yếm khí, từ đó làm giảm quá trình sinh khí mê-tan.
Cụ thể, Dragon Capital phối hợp với các đối tác để phát triển hệ sinh thái tín chỉ carbon gắn với sản xuất lúa gạo bền vững. Mô hình này thúc đẩy công bằng xã hội, bảo vệ môi trường và tạo nền tảng phát triển nông nghiệp thích ứng khí hậu.
Dragon Capital đóng vai trò nhà đầu tư chiến lược, hỗ trợ vốn, đào tạo và tư vấn kỹ thuật cho các dự án nông nghiệp carbon thấp. Dragon Capital phối hợp với các viện nghiên cứu để đánh giá giá trị sinh thái và xây dựng các công cụ tài chính mới.
Hợp tác công - tư thúc đẩy phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và nông dân, góp phần chuyển đổi mô hình nông nghiệp theo hướng bền vững, công bằng và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Dragon Capital tích cực nghiên cứu tín chỉ đa dạng sinh học và thúc đẩy tích hợp các tiêu chuẩn ESG vào hoạt động đầu tư, giúp mở rộng quy mô và tăng tính bền vững cho các sáng kiến khí hậu trong nông nghiệp.
Trong khi đó, Green Carbon đã triển khai kỹ thuật AWD tại Nghệ An và An Giang với kết quả tích cực. Tại Nghệ An, lượng phát thải giảm đến hơn 60% trong điều kiện lúa gieo sạ và trên 50% trong điều kiện lúa cấy. Dự án tại An Giang có quy mô 116.000 ha với tiềm năng giảm phát thải hàng trăm nghìn tấn CO2 tương đương mỗi năm.
Green Carbon xây dựng quy trình đo lường, báo cáo, xác minh (MRV) đạt chuẩn quốc tế, sử dụng công nghệ kỹ thuật số, vệ tinh và cảm biến, đảm bảo khả năng kiểm chứng lượng phát thải được cắt giảm. Các tín chỉ carbon có thể được chứng nhận theo tiêu chuẩn Verra hoặc JCM để tham gia thị trường carbon quốc tế. Thị trường này mở ra nguồn tài chính mới cho nông dân, góp phần cải thiện sinh kế nông thôn.
Đại diện Green Carbon cho biết tiếp tục mở rộng quy mô các dự án tại đồng bằng sông Cửu Long, hợp tác với nông dân, hợp tác xã và chính quyền địa phương. Doanh nghiệp đóng vai trò dẫn dắt trong triển khai kỹ thuật AWD, thực hiện MRV, đăng ký tín chỉ carbon và kết nối thị trường.
Việc thực hiện cam kết giảm 43,5% phát thải khí nhà kính vào năm 2030 nếu có hỗ trợ quốc tế của Việt Nam đòi hỏi các mô hình canh tác bền vững có khả năng nhân rộng. Trong hành trình này, Green Carbon và Dragon Capital đóng vai trò cầu nối giữa nông dân, doanh nghiệp và chính phủ. Sự kết hợp chuyên môn kỹ thuật, nguồn vốn tư nhân và chính sách công sẽ tạo điều kiện để hệ sinh thái tín chỉ carbon nông nghiệp hình thành và phát triển.
Bên cạnh đó, theo chuyên gia, vấn đề phát triển nền nông nghiệp carbon thấp không dừng lại ở mục tiêu môi trường. Tín chỉ carbon trở thành công cụ tài chính, thúc đẩy đổi mới sản xuất và tạo sinh kế mới cho nông dân.
Green Carbon đang từng bước xây dựng nền tảng tín chỉ carbon nông nghiệp quy mô quốc gia. Dragon Capital tiếp tục mở rộng cam kết đầu tư vào các dự án khí hậu. Hợp tác công- tư thúc đẩy phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và nông dân, góp phần chuyển đổi mô hình nông nghiệp theo hướng bền vững, công bằng và thích ứng với biến đổi khí hậu.