Theo tin từ tờ báo Nikkei Asia, Chính phủ Nhật Bản đang xây dựng một khuôn khổ để theo dõi tiến độ thực hiện các điều khoản trong thỏa thuận thương mại mà nước này vừa đạt được với Chính phủ Mỹ vào tuần trước.
Nỗ lực này diễn ra trong bối cảnh chính quyền của Tổng thống Donald Trump nói rằng Washington có thể tăng thuế trở lại với hàng hóa Nhật nếu Tokyo không hành động đủ để thực hiện các cam kết về mua hàng và đầu tư vào Mỹ như đã thỏa thuận.
Tuần trước, hai nước đạt thỏa thuận đưa thuế quan đối ứng của Mỹ với hàng hóa Nhật từ mức dự kiến 25% còn 15%. Thuế quan với ô tô cũng được giảm từ mức 27,5% hiện hành còn 15%.
Đổi lại, Tokyo cam kết mua 100 máy bay Boeing, tăng 75% lượng gạo nhập khẩu và mua thêm 8 tỷ USD nông sản cùng hàng hóa khác từ Mỹ. Nhật cũng cam kết mua thêm thiết bị quân sự do Mỹ sản xuất mỗi năm và đồng ý nhập khẩu thêm các mặt hàng năng lượng của Mỹ.
Phía Nhật muốn Mỹ thực thi mức thuế quan đối ứng mới theo thỏa thuận từ ngày 1/8 - thời điểm thuế quan đối ứng ở các mức cao của ông Trump hết thời hạn tạm hoãn. Tokyo cũng muốn Mỹ nhanh chóng giảm thuế quan với ô tô Nhật. Tuy nhiên, đến nay, Washington vẫn chưa ấn định thời hạn áp dụng cho cả hai loại thuế quan này.
Phát biểu trên kênh truyền hình NHK thứ Bảy tuần trước, ông Ryosei Akazawa, nhà đàm phán thương mại hàng đầu của Nhật Bản, cho rằng rằng Tokyo quyết tâm thúc đẩy Nhà Trắng “nhanh chóng ban hành sắc lệnh hành pháp về việc giảm thuế quan với hàng hóa Nhật”.
Theo ông Akazawa, trong bối cảnh Wasington vẫn đang bận rộn đàm phán với nhiều đối tác thương mại khác, hai nước thống nhất sẽ không cùng nhau soạn thảo thỏa thuận bằng văn bản.
Nhật Bản được cho là mong muốn nhanh chóng đạt được thỏa thuận hơn là mất thời gian soạn thảo văn bản. Ông Akazawa cho biết ngành công nghiệp ô tô đang đối mặt nhiều thách thức và một số công ty thậm chí thiệt hại 100 triệu yên (tương đương 674.000 USD) mỗi giờ.
“Trong tương lai, điều vô cùng quan trọng với cả Nhật Bản và Mỹ là kiên định thực hiện thỏa thuận và nhanh chóng đạt được các kết quả vì lợi ích chung của hai bên”, Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba phát biểu hôm thứ Sáu.
Ông Ishiba cho biết đã thành lập một nhóm do ông Akazawa và Chánh Văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi đứng đầu để giám sát tiến độ thực hiện thỏa thuận Mỹ - Nhật.
Thứ Tư tuần trước, chia sẻ với hãng tin Fox News, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết Washington sẽ đánh giá mức độ tuân thủ thỏa thuận của Nhật theo quý và có thể đưa thuế quan với hàng hóa nước này về mức 25% nếu ông Trump không hài lòng với mức độ tuân thủ đó. Nikkei Aisa dẫn một nguồn tin trong chính phủ Nhật Bản cho biết trong thỏa thuận mà hai bên đạt được tuần trước không có nội dung này.
Trước đây, một thỏa thuận thương mại giữa Mỹ - Nhật có hiệu lực vào năm 2020 đi kèm một tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo hai nước, trong đó nêu rõ hai bên sẽ thực hiện thỏa thuận một cách trung thực thỏa thuận, dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau. Tuyên bố chung cũng khẳng định hai bên sẽ không có hành động nào trái với tinh thần của thỏa thuận hoặc của tuyên bố chung.
“Với thỏa thuận đạt được tuần trước, chúng tôi sẽ giám sát tiến độ thực thi của nhau một cách bình đẳng”, ông Akazawa cho biết. “Tôi cho rằng sẽ không có gì bất ngờ xảy ra”.
Trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social, ông Trump nói rằng Nhật sẽ đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ. Tuy nhiên, Tokyp hiểu rằng con số này áp dụng cho cả hoạt động đầu tư, cho vay và bảo lãnh cho vay của các tổ chức tài chính có yếu tố nhà nước. Trong trường hợp này, đây có thể sẽ không gồm hoặc chỉ gồm một phần nhỏ các khoản đầu tư đơn thuần.
Theo ông Akazawa, hoạt động đầu tư sẽ chỉ chiếm khoảng 1-2% trong tổng số 550 tỷ USD trên.
Google translate