Với các thỏa thuận thương mại đã đạt được đến thời điểm này, có vẻ như mức thuế quan có hiệu lực thực tế của Mỹ đối với hàng hóa nhập khẩu chỉ giảm một phần so với những gì Tổng thống Donald Trump đã đe dọa vào tháng 4. Dù vậy, sự khác biệt này đã đủ để xoa dịu những mối lo tồi tệ nhất của Phố Wall về suy thoái kinh tế Mỹ.
Theo thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đạt được vào cuối tuần vừa rồi, thuế suất hiệu lực thực tế - nói cách khác là tác động ròng ngoài mức thuế danh nghĩa - đối với hàng hóa châu Âu vào Mỹ sẽ ở mức 15%-20%, theo hãng tin CNBC. Mức này cao hơn nhiều so với thuế suất một con số ở ngưỡng thấp được áp dụng vào đầu năm, nhưng thấp hơn so với mức 25% hoặc tệ hơn mà giới quan sát đã lo ngại khi ông Trump lần đầu công bố kế hoạch thuế đối ứng công bố vào đầu tháng 4.
Khi ông Trump mới công bố thuế đối ứng, giới chuyên gia kinh tế đã lo sợ rằng thuế quan cao sẽ đẩy lạm phát lên cao và dẫn đến sự giảm tốc tăng trưởng kinh tế, thậm chí là suy thoái. Tuy nhiên, theo CNBC, mối lo này đến hiện tại đã giảm đi nhiều.
Các nhà kinh tế cho rằng bối cảnh tăng trưởng kinh tế toàn cầu còn vững, tác động đến lạm phát dài hạn của thuế quan là ít hơn dự kiến, và các điều kiện tài chính nói chung đang nới lỏng hơn chính là những lý do khiến bức tranh kinh tế Mỹ trở nên ít ảm đạm hơn. Chẳng hạn, ngân hàng JPMorgan Chase đã hạ khả năng suy thoái kinh tế Mỹ từ mức 60% khi ông Trump mới công bố thuế đối ứng xuống còn 40%. Khả năng này vẫn cao hơn bình thường, nhưng ít nhất là độ bi quan đã giảm đi.
“Thuế quan là một đợt tăng thuế đối với việc mua hàng hóa nước ngoài của Mỹ, nhưng lực cản do thuế quan gây ra có thể không đủ lớn để làm trật bánh sự tăng trưởng kinh tế Mỹ”, ông Bruce Kasman - nhà kinh tế trưởng của JPMorgan - nhận định trong một báo cáo.
Giống như các tổ chức dự báo khác, ngân hàng này lúc đầu đã cho rằng thuế quan của ông Trump sẽ dẫn đến một làn sóng thuế quan trả đũa Mỹ trên toàn cầu. Nhưng thay vào đó, hiện tại đang có “một bước tiến khiêm tốn hướng tới việc mở cửa thị trường cho Mỹ” - ông Kasman viết.
Các bình luận ở Phố Wall sau thỏa thuận Mỹ-EU về mức thuế 15% mà Mỹ áp lên hàng hóa châu Âu một lần nữa phản ánh niềm tin rằng rủi ro suy thoái đã giảm bớt, ngay cả khi thuế quan vẫn có khả năng kìm hãm tăng trưởng.
“Chúng tôi vẫn tin rằng kịch bản có khả năng cao nhất là tăng trưởng chậm và lạm phát ổn định: Không có suy thoái, mà là một bối cảnh mà ở đó, các tác động bất lợi đối với tăng trưởng của thuế quan và kiểm soát nhập cư sẽ lớn hơn sự thúc đẩy tăng trưởng có được từ việc nới lỏng các quy chế giám sát, giảm thuế và tăng chi tiêu tài khóa”, chiến lược gia Michael Zezas của Morgan Stanley viết trong một báo cáo.
Có một điều chắc chắn là kết quả cuối cùng của các cuộc đàm phán thương mại cần thêm thời gian mới trở nên rõ ràng. Vẫn còn một loạt các vấn đề khác cần được giải quyết trước thời hạn ngày 1/8 mà ông Trump đưa ra cho việc áp dụng mức thuế quan mới. Ông Zezas cũng cho răng nếu thương chiến lại nóng lên, nền kinh tế Mỹ sẽ lại xuất hiện khả năng rơi vào một cuộc suy thoái nhẹ.
“Tóm lại, chúng tôi thấy các kịch bản kinh tế Mỹ đều nghiêng về tăng trưởng chậm lại, nhưng với sự rõ ràng hơn về tình hình tài khóa và thâm hụt ngân sách có dấu hiệu giảm, rủi ro xảy ra một cuộc suy thoái sâu đang giảm đi”, vị chuyên gia viết.
Thỏa thuận thương mại giữa Mỹ và EU sẽ mang tới cho Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nhiều thông tin hơn để nghiền ngẫm trong cuộc họp tuần này, khi các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương này thảo luận về tác động của thuế quan đối với lạm phát. Kể từ khi ông Trump nhậm chức, Fed đã giữ ổn định lãi suất, chủ yếu do giới chức Fed thận trọng về tác động của thuế quan đối với lạm phát.
Thị trường không mong đợi Fed hạ lãi suất vào ngày thứ Tư tuần này, nhưng cho rằng Fed sẽ cắt giảm lãi suất vào tháng 9. Khả năng Fed hạ lãi suất vào tháng 9 sẽ tăng lên nếu nền kinh tế suy yếu trong khi lạm phát được kiểm soát.
“Mức thuế quan có hiệu lực thực tế sẽ cao hơn đáng kể so với thời điểm đầu năm”, nhà kinh tế Andrew Hollenhorst của Citigroup viết trong một báo cáo. “Nhưng với việc thuế quan của Mỹ đối với các đối tác thương mại lớn ổn định gần mức 15% thay vì thuế suất cao hơn nhiều như đã được đề xuất vào đầu tháng 4, thị trường và các quan chức Fed sẽ ngày càng tin tưởng rằng lực cản đối với tăng trưởng và rủi ro tăng đối với lạm phát mà thuế quan gây ra sẽ chỉ ở mức khiêm tốn”.
Google translate