Mấy tuần gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bàn đến khả năng ân xá cho chính mình, nguồn thạo tin tiết lộ với tờ New York Times.
Nếu diễn ra, đó sẽ là một hành động đặc biệt sử dụng quyền tổng thống của ông Trump - ứng cử viên Cộng hòa thua trước ứng cử viên Dân chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử ngày 3/11. Ông Biden sẽ nhậm chức vào ngày 20/1.
Sau cuộc bầu cử tổng thống, ông Trump đã bàn với các trợ lý về ân xá cho bản thân - nguồn tin cho hay. Theo nguồn tin, trong các cuộc thảo luận sau ngày 3/11, ông Trump đã nói với các cố vấn rằng ông đang xem xét ân xá cho bản thân, đồng thời hỏi liệu ông có nên làm như vậy không và việc đó sẽ có ảnh hưởng như thế nào đến ông về mặt pháp lý và chính trị.
Bài báo nói chưa rõ liệu ông Trump có tính đến việc ân xá cho chính mình sau vụ bạo loạn mà người ủng hộ ông gây ra tại tòa nhà Quốc hội Mỹ ở Capitol Hill ngày 6/1 hay không. Vụ bạo loạn đã khiến hai nhân vật Dân chủ cấp cao nhất trong Quốc hội Mỹ kêu gọi cách chức ông Trump.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và thủ lĩnh phe Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer đều nói rằng Phó tổng thống Mike Pence và nội các của ông Trump nên kích hoạt Điều 25 sửa đổi trong Hiến pháp để cách chức vị Tổng thống sắp mãn nhiệm.
Tuy nhiên, theo Reuters, một cố vấn của ông Pence nói rằng ông Pence phản đối việc sử dụng Điều 25 để phế truất Tổng thống.
Ông Trump - người đã ra lệnh ân xá cho nhiều đồng minh chính trị và bạn bè - vào năm 2018 từng viết trên Twitter: "Tôi hoàn toàn có quyền ân xá cho bản thân".
Theo tiết lộ của nguồn tin thân cận với CNBC, Ngoại trưởng Mike Pompeo và Bộ trưởng Bộ Tài chính Steven Mnuchin đã có những cuộc thảo luận không chính thức trong bộ của mình về khả năng sử dụng Điều 25. Cơ quan công tố liên bang Mỹ cũng không loại trừ khả năng buộc tội ông Trump về kích động vụ bạo loạn ngày 6/1.
Theo Reuters, cho dù tự ân xá cho bản thân khỏi những động thái pháp lý của liên bang, ông Trump vẫn đối mặt với động thái pháp lý của các tiểu bang. Trong đó, chưởng lý Cyrus Vance của quận Manhattan đã mở một cuộc điều tra hình sự và tổng chưởng lý Letitia James của bang New York đã mở một cuộc điều tra dân sự nhằm xác định liệu ông Trump có thổi phồng giá trị tài sản của mình để vay vốn và hưởng các lợi ích về thuế trong giao dịch kinh doanh.
Một số chuyên gia luật nói không có một câu trả lời rõ ràng về việc liệu một tổng thống có thể tự ân xá cho mình một cách hợp pháp hay không. Từ trước đến nay, chưa một Tổng thống Mỹ nào thử làm việc này, nên tòa án chưa tính đến tình huống như vậy.
"Khi mọi người hỏi tôi liệu một tổng thống có thể tự ân xá hay không, câu trả lời của tôi luôn là "ông ấy có thể thử’", giáo sư luật hiến pháp Brian Kalt thuộc Đại học Michigan nói trên Reuters. "Hiến pháp Mỹ không đưa ra một câu trả lời rõ ràng về vấn đề này".
Một số chuyên gia khác thì cho rằng tổng thống tự ân xá là vi hiến vì hành động đó vi phạm nguyên tắc không ai được làm trọng tài trong vụ án của chính mình.
Google translate