Tổng thống Donald Trump ngày 13/5 ca ngợi mối quan hệ song phương Mỹ - Saudi Arabia, sau khi Nhà Trắng công bố Riyadh đã cam kết rót 600 tỷ USD vốn đầu tư vào một loạt thỏa thuận với các đối tác Mỹ trong nhiều lĩnh vực gồm quốc phòng và trí tuệ nhân tạo (AI).
Theo tờ báo Financial Times, ông Trump đã dành những lời tốt đẹp để nói về Thái tử Mohammed bin Salman - nhà lãnh đạo chưa chính thức của Saudi Arabia. Vương quốc này là điểm dừng chân đầu tiên của nhà lãnh đạo Mỹ trong chuyến công du ba nước vùng Vịnh, trước khi ông tới Qatar và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE).
“Ông ấy là một người tuyệt vời mà tôi đã biết từ lâu. Không có ai được như ông ấy cả”, ông Trump nói trong một khán phòng ở Riyadh, nơi có sự hiện diện của những vị khác như tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk, “ông trùm” đầu tư cổ phần tư nhân Stephen Schwarzman, CEO hãng chip Nvidia Jensen Huang, và hàng chục nhà điều hành doanh nghiệp lớn khác của Mỹ.
Ông Trump nói mối quan hệ giữa Mỹ và Saudi Arabia là “hòn đá tảng” của an ninh và thịnh vượng. “Ngày hôm nay, chúng ta tái khẳng định mối quan hệ song phương và thực hiện các bước tiếp theo để khiến mối quan hệ đó trở nên gần gũi hơn, chặt chẽ hơn, mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Và mối quan hệ này sẽ mãi như vậy”, ông nói.
Trong một thông cáo báo chí phát đi trước bài phát biểu của ông Trump, Nhà Trắng đã ca ngợi “cam kết đầu tư 600 tỷ USD của Saudi Arabia vào Mỹ” và “mối quan hệ kinh tế sẽ tồn tại trong nhiều thế hệ”.
Về phần mình, Thái tử Mohammed cho biết hai nước sẽ hợp tác trong những tháng tới để tăng tổng số vốn cam kết đầu tư lên 1 nghìn tỷ USD. “Chúng tôi đang xem xét các cơ hội hợp tác với Mỹ trị giá 600 tỷ USD, bao gồm các thỏa thuận trị giá hơn 300 tỷ USD được công bố hôm nay trong diễn đàn này”, ông nói.
Các thỏa thuận được Nhà Trắng công bố bao gồm cam kết của Humain - công ty AI mới do nhà nước sở hữu của Saudi Arabia - về việc xây dựng cơ sở hạ tầng AI tại vương quốc này bằng cách sử dụng “hàng trăm nghìn” con chip tiên tiến nhất của hãng chip Mỹ Nvidia trong 5 năm tới.
Thương vụ này sẽ là một trong những đơn đặt hàng chip AI lớn nhất của một công ty nhà nước, phản ánh quy mô tham vọng của Thái tử Mohammed nhằm định vị Saudi Arabia là trung tâm AI toàn cầu và thúc đẩy mong muốn xây dựng cơ sở hạ tầng “AI nhà nước” của Nvidia trên toàn thế giới. Nvidia biết trong giai đoạn đầu tiên của kế hoạch đầu tư, 18.000 máy chủ “Blackwell” mới nhất của Nvidia sẽ được triển khai với Humain.
AMD, một trong những đối thủ cạnh tranh chính của Nvidia trên thị trường chip AI, cũng sẽ cùng với Humain đầu tư số tiền lên tới 10 tỷ USD để triển khai cơ sở hạ tầng của riêng mình tại Saudi Arabia. Amazon cũng đã đưa ra cam kết tương tự trị giá 5 tỷ USD để phát triển cơ sở hạ tầng trung tâm dữ liệu tại nước này.
Theo chuyên gia cấp cao Jimmy Goodrich của công ty nghiên cứu Rand Corporation, “quy mô lớn” của các thỏa thuận AI mà Mỹ vừa công bố ở Saudi Arabia “chắc chắn sẽ ‘ăn vào’ tương lai tăng trưởng trung tâm dữ liệu ở Mỹ”. “Thay vì thúc đẩy cuộc cách mạng kinh tế tương lai ở Trung Đông, cách tốt hơn là thu hút tiền của vùng Vịnh vào việc tái công nghiệp hóa và phát triển ngành năng lượng ở Mỹ”, ông Goodrich nói.
Tuyên bố của Nhà Trắng cho biết Riyadh cam kết chi “gần 142 tỷ USD” để mua vũ khí và dịch vụ từ hàng chục công ty quốc phòng Mỹ. Tuyên bố còn đề cập đến kế hoạch của công ty DataVolt của Saudi Arabia đầu tư 20 tỷ USD vào trung tâm dữ liệu và hạ tầng năng lượng ở Mỹ.
Trong chuyến thăm Trung Đông này, ông Trump mong muốn giành được các thỏa thuận và cam kết đầu tư trị giá hơn 1 nghìn tỷ USD. Saudi Arabia, Qatar và UAE - vốn là những đồng minh truyền thống của Mỹ - nằm trong số những khách hàng mua vũ khí Mỹ nhiều nhất. Các nước này sở hữu các quỹ đầu tư quốc gia với tổng trị giá tren 3 nghìn tỷ USD và đều có tham vọng lớn về đầu tư vào lĩnh vực AI. Các công ty công nghệ Mỹ đều đang tìm cách huy động vốn và thu hút đầu tư từ các quốc gia này.
Chỉ vài ngày sau lễ nhậm chức của ông Trump vào tháng 1 năm nay, Thái tử Mohammed cam kết Saudi Arabia sẽ đầu tư 600 tỷ USD vào Mỹ trong 4 năm tới - bằng số tiền cam kết đã được công bố vào 13/5.
UAE đã có động thái tương tự vào tháng 3, cam kết đầu tư 1,4 nghìn tỷ USD vào Mỹ trong 10 năm tới. Nước này cũng đang tìm cách khẳng định mình là một trung tâm AI hàng đầu và đã đưa ra quyết định chiến lược là đầu tư vào công nghệ Mỹ.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích đặt câu hỏi làm thế nào các quốc gia vùng Vịnh có thể triển khai quy mô vốn lớn như vậy trong khung thời gian đã công bố, đặc biệt là Saudi Arabia, vì nước này đang phải đương đầu với việc giá dầu giảm xuống thấp, thâm hụt ngân sách ngày càng gia tăng và quy mô tốn kém của các dự án đầu tư trong nước.
Google translate