UBND thị xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam, vừa có báo cáo về một số khó khăn, vướng mắc và đề xuất hướng giải quyết liên quan đến đất đai.
Theo đó, trên địa bàn đang vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng các dự án. Trong đó, nội dung vướng mắc rất khó giải quyết và không được sự đồng thuận cao của người dân là chính sách tái định cư còn nhiều bất cập.
Cụ thể, hầu hết người dân bị ảnh hưởng đất ở đều muốn được bồi thường bằng đất chứ không phải bồi thường bằng tiền.
Trong khi, điều kiện để được bố trí tái định cư là các hộ không có đất ở, nhà ở nào khác tại địa phương.
Tuy nhiên, điều kiện trên khi triển khai lại gặp khó khăn tại các xã, phường. Vì đối với các hộ gia đình, cá nhân có đất bị ảnh hưởng bởi dự án nhưng họ có điều kiện kinh tế có thể mua các thửa đất ở khác tại địa phương (các thửa đất ở này không có nguồn gốc từ giao đất, cấp đất), và họ rất mong muốn được bố trí tái định cư, bồi thường bằng đất.
Còn đối với các hộ nằm tại vị trí thuận lợi khi bị ảnh hưởng bởi dự án, khi được nhận đất tái định cư lại không tương ứng, số lô tái định cư ít (số lô tái định cư phải đảm bảo theo quy định) nên các hộ không thống nhất bàn giao mặt bằng (trường hợp các hộ tại nút ngã tư Thương Tín bị ảnh hưởng dự án nâng cấp, mở rộng đường ĐT.607).
Theo Luật Đất đai 2013 quy định “việc bồi thường được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất”. (khoản 2, Điều 74).
Do đó, UBND thị xã Điện Bàn kiến nghị UBND tỉnh Quảng Nam điều chỉnh chính sách bố trí tái định cư đảm bảo nguyên tắc trả lại giá trị quyền sử dụng đất đối với diện tích đất thu hồi cho người sử dụng đất bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi.
Ngoài ra, tại thị xã Điện Bàn cũng đang vướng mắc trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) lần đầu đối với trường hợp UBND các xã giao đất trái thẩm quyền.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam đề nghị UBND thị xã Điện Bàn tổ chức thanh tra, kiểm tra để làm rõ, kết luận việc giao đất không đúng thẩm quyền và xử lý trách nhiệm đối với người giao đất không đúng thẩm quyền theo quy định của pháp luật.
UBND thị xã Điện Bàn cho rằng ý kiến trên của Sở Tài nguyên và Môi trường rất khó thực hiện, do đa số các cán bộ lãnh đạo giao đất trái thẩm quyền đã nghỉ hưu theo chế độ.
Khi lập hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, các địa phương đều không có văn bản xử lý trách nhiệm đối với người giao đất không đúng thẩm quyền nên không đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định nêu trên.
Để giải quyết dứt điểm các đơn thư khiếu nại, tồn tại kéo dài qua nhiều năm, đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam xem xét, cho phép thực hiện việc cấp sổ đỏ cho nhân dân mà không cần văn bản xử lý trách nhiệm đối với người giao đất không đúng thẩm quyền, chỉ xem xét xử lý trách nhiệm đối với cán bộ hiện đang còn công tác.
Với vướng mắc trong việc cấp sổ đỏ lần đầu đối với hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 01/7/2014, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Nam đề nghị UBND thị xã Điện Bàn xem xét đối với từng trường hợp cụ thể. Căn cứ theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai để xác định thời hiệu và áp dụng xử lý theo quy định.
Tuy nhiên, UBND thị xã Điện Bàn cho biết các trường hợp sử dụng đất trái phép đã xây dựng công trình từ nhiều năm trước đều không có văn bản xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan có thẩm quyền theo quy định.
Do đó, việc cấp sổ đỏ cho công dân trong các trường hợp này chưa thể thực hiện. Vì vậy, đề nghị UBND tỉnh Quảng Nam xem xét, cho chủ trương thực hiện rà soát, trình điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất để làm cơ sở cấp sổ đỏ lần đầu mà không cần văn bản xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan có thẩm quyền theo quy định.