Cổ phiếu ngành thực phẩm đồ uống đã có một năm thành công ngoài mong đợi với mức tăng trưởng vượt xa VN-Index. Nhóm này ghi nhận tăng 23% trong năm 2024 chủ yếu nhờ MCH (182%) và QNS (21%), trong khi VNM (- 0,6%), SAB (-3,4%) và MSN (9%).
Người tiêu dùng ngày càng thắt chặt chi tiêu, trì hoãn mua sắm và chỉ chi tiêu cho các nhu yếu phẩm. Tuy nhiên, người tiêu dùng dường như vẫn thoải mái với một số chi tiêu không thiết yếu cho du lịch và chăm sóc nhà cửa và cá nhân. Điều này được phản ánh rõ trong kết quả 9 tháng năm 2024 của các công ty niêm yết, trong đó VNM và SAB đã ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu lần lượt là 3,5% và 4,6% và tăng trưởng lợi nhuận sau thuế lần lượt là 11% và 6% so với cùng kỳ.
Trong khi đó, MCH ghi nhận kết quả vượt trội với mức tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận sau thuế lần lượt là 11% và 14% so với cùng kỳ, phần lớn nhờ vào danh mục các nhu yếu phẩm, sản phẩm mới, sản phẩm tiện lợi và chăm sóc sức khỏe.
Nhận định về triển vọng ngành này trong năm 2025, SSI Research cho rằng sản lượng tiêu thụ FMCG đã tăng trưởng dương trở lại kể từ Q2/2024, cho thấy dấu hiệu phục hồi tiêu dùng đầu tiên. Trong khi hầu hết các ngành đều gặp khó khăn để ghi nhận tăng trưởng sản lượng, doanh thu từ sữa và đồ uống tại thành phố ghi nhận mức giảm mạnh nhất.
Các bất ổn xung quanh điều kiện bên ngoài khiến người tiêu dùng sẽ tiếp tục chú trọng đến giá cả và ưu tiên các sản phẩm có giá trị tốt. Một vài cuộc khảo sát gần đây cho thấy sự tự tin của người tiêu dùng đang cải thiện, nhưng chỉ có chưa đến một nửa số hộ gia đình cho thấy tình hình tài chính sẽ tốt hơn trong vòng 12 tháng tới.
Khi người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu, nhu cầu về các mặt hàng thiết yếu sẽ phục hồi chậm. Trong khi đó, thương mại điện tử tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ khi người tiêu dùng quen với các chương trình giảm giá và giao hàng tận nơi. Làn sóng hàng nhập khẩu giá rẻ từ thương mại điện tử cũng làm tăng áp lực cạnh tranh.
SSI Research bày tỏ ưa thích các công ty có thương hiệu mạnh, những công ty này sẽ được hưởng lợi từ sự gia tăng giá trị khi đổi mới sản phẩm liên tục đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng (MCH) và sự chuyển đổi từ các sản phẩm cận cao cấp sang sản phẩm truyền thống (SAB). Cả hai công ty này đều bảo vệ (MCH) và giành được (SAB) thị phần trong năm 2023-2024.
Đối với VNM, việc bảo vệ thị phần trong nước là một thách thức. Nhiều công ty trong và ngoài nước đang tích cực cắt giảm thị phần của VNM (TH cho sữa UHT, Vitadairy cho sữa công thức, IDP cho sữa chua uống...). Trên thị trường toàn cầu, phải mất thời gian để VNM duy trì được mức tăng trưởng xuất khẩu hai con số do biến động của nền kinh tế. Do đó, SSI giữ quan điểm trung lập đối với cổ phiếu này.
Một số yếu tố vĩ mô sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập hộ gia đình, bao gồm sự chuyển đổi chuỗi cung ứng nhanh hơn từ Trung Quốc sang Việt Nam do thuế quan sẽ mang lợi ích cho xuất khẩu và sản xuất, từ đó tăng cường sức mua; sự phục hồi của thị trường bất động sản sẽ thúc đẩy hiệu ứng tài sản; và việc kéo dài thời gian giảm thuế VAT và tăng lương cho khu vực công. Tuy nhiên, có sự chuyển đổi từ cải thiện thu nhập sang phục hồi tiêu dùng thực tế vẫn còn yếu, và người tiêu dùng có xu hướng tiết kiệm nhiều hơn là chi tiêu thêm.
Đối với ngành bia, các thay đổi đề xuất về mức phạt trong Nghị định 100 có thể chỉ tác động nhỏ đến tiêu thụ bia. Theo dự thảo sửa đổi mới nhất của nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, có hai thay đổi chính: thay thế hình phạt tước giấy phép lái xe bằng hệ thống điểm phạt; và tăng tiền phạt đối với người điều khiển xe máy.
Đối với nồng độ cồn trong máu (BAC) dưới 0,05% tương đương với việc uống một lon bia vài giờ trước, dự thảo nghị định đề xuất trừ 6 điểm (trừ 12 điểm tương đương với việc tước giấy phép lái xe trong 1 năm) thay vì tước giấy phép lái xe trong 1 năm. Đối với BAC trên 0,05%, các hình phạt vẫn nghiêm khắc như trước. Do đó, sẽ cần có thời gian để người tiêu dùng thích nghi với những thay đổi này.
SSI dự báo doanh thu thuần sẽ tăng trưởng khoảng 4-5% trong năm 2025, riêng MCH kỳ vọng doanh thu thuần sẽ tăng 13%. Tất cả đều được thúc đẩy nhờ tăng trưởng sản lượng thay vì giá bán. Về lợi nhuận, kỳ vọng VNM, SAB, và MCH sẽ đạt tăng trưởng lợi nhuận năm 2025 lần lượt là 3%, 10%, và 13% so với cùng kỳ.
Định giá ngành giảm đáng kể trong những năm gần đây xuống còn khoảng 16-20x so với mức P/E lịch sử là khoảng 20-30x. Điều này phản ánh sự bão hòa về sản lượng tiêu thụ của một số công ty và triển vọng lợi nhuận yếu hơn, đồng thời phù hợp với sự giảm giá đáng kể của các mặt hàng tiêu dùng Trung Quốc trong giai đoạn 2021-2023.
SSI Research duy trì quan điểm trung lập đối với ngành khi chưa thấy có yếu tố hỗ trợ mạnh cho ngành. Tuy nhiên, vẫn áp dụng P/E 16x cho EPS năm 2025 để đưa ra giá mục tiêu cho cổ phiếu của VNM và SAB. Ngoài ra, MCH xứng đáng có mức P/E cao hơn là 20x do CAGR lợi nhuận ổn định 9% trong giai đoạn 2014-2023.
Google translate