Bộ Giao thông vận tải vừa có văn bản số 9366/BGTVT-KHĐT gửi Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ninh Thuận về việc trả lời kiến nghị của cử tri gửi tới sau kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV; trong đó đề cập đến hai công trình trên địa bàn tỉnh này là dự án sân bay Thành Sơn và dự án khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm (Phan Rang) – Đà Lạt.
Đối với sân bay lưỡng dụng Thành Sơn, Bộ Giao thông vận tải cho biết Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Giao thông vận tải nghiên cứu, đề xuất thành lập Tổ công tác do Phó thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành làm Tổ trưởng để chỉ đạo tổ chức nghiên cứu, đánh giá tổng thể việc chuyển sân bay quân sự Thành Sơn và một số sân bay khác thành các sân bay lưỡng dụng.
Về phần mình, Bộ Giao thông vận tải đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương có liên quan xây dựng dự thảo theo quy định và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thành lập Tổ công tác. Sau khi Tổ công tác được thành lập và có kết quả nghiên cứu mô hình khai thác lưỡng dụng tại các sân bay (dự trong kiến quý III-2022), căn cứ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ sẽ tiếp tục triển khai các bước tiếp theo theo quy định.
Về chủ trương xây dựng tuyến đường sắt Phan Rang - Đà Lạt, Bộ Giao thông vận tải nói rõ: Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1769/QĐ-TTg ngày 19/10/2021 đã định hướng đầu tư khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt.
Trên cơ sở đề xuất của Công ty cổ phần Thương mại dịch vụ khách sạn Bạch Đằng (đơn vị đề xuất làm chủ đầu tư dự án), Bộ Giao thông vận tải đã giao công ty này lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, dự kiến hoàn thành trước 31/12/2022.
Bộ Giao thông vận tải cũng cho biết thêm, sau khi báo cáo nghiên cứu tiền khả thi được trình duyệt, Bộ sẽ phối hợp với các bộ, ngành có liên quan và Ủy ban nhân dân tỉnh Ninh Thuận nghiên cứu, đánh giá tổng thể hồ sơ, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định triển khai các bước tiếp theo để sớm nghiên cứu thực hiện dự án theo như nội dung kiến nghị của cử tri.
Trước đó, vào tháng 7/2022, Bộ Giao thông vận tải đã chấp thuận giao Công ty cổ phần Thương mại dịch vụ khách sạn Bạch Đằng (Công ty Bạch Đằng) chủ trì lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt, theo đề xuất của doanh nghiệp này.
Dự án khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt trên cơ sở tuyến đường sắt cũ có chiều dài toàn tuyến 84 km, bao gồm khoảng 16 km đường ray răng cưa. Toàn tuyến có 17 nhà ga và trạm khách, 64 cầu vượt sông, suối, 5 hầm chui. Tổng mức đầu tư dự án vào khoảng 27.780 tỷ đồng. Doanh nghiệp lập báo cáo nghiên cứu cho biết, đây sẽ là đường sắt khổ hẹp 1.000 mm. Tốc độ thiết kế trên toàn tuyến là 60 km/h, riêng những đoạn/tuyến leo núi (các đoạn ray răng cưa) tốc độ 30 km/h.
Dự án dự kiến sẽ được đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng BOO (Build – Own – Operate: Xây dựng – Sở hữu – Vận hành/Khai thác); theo đó, nhà đầu tư sẽ bỏ vốn xây công trình, nhà đầu tư được sở hữu, nhà đầu tư được quyền khai thác kinh doanh (trong thời hạn nhất định).
Cùng với sự chấp thuận cho Công ty Bạch Đằng nghiên cứu, lập báo cáo, Bộ Giao thông vận tải cũng yêu cầu đơn vị này, khi lập nội dung báo cáo cần lưu ý đến sự phù hợp của dự án đối với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, phù hợp quy hoạch của địa phương, nhất là tại các nhà ga, đến hiệu quả kinh tế - xã hội của dự án.
Tuyến đường sắt răng cưa huyền thoại Tháp Chàm/Phan Rang – Đà Lạt từng bị “xóa sổ” khỏi hệ thống đường sắt Việt Nam, từ cuối năm 1975.
Đây là một trong hai tuyến hỏa xa leo núi hiếm hoi trên thế giới chạy bằng bánh răng cưa, và đã trở thành phế tích từ gần nửa thế kỷ nay. Cùng với tuyến Pilatus-Bahn tại Thụy Sỹ, tuyến xe lửa Phan Rang/Tháp Chàm - Đà Lạt đã ghi dấu ấn đậm nét trong lịch sử ngành công nghiệp đường sắt thế giới và Đông Dương, cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX.