Báo cáo của Fed cho biết trong quý 4/2023, tài sản của nhóm 1% tăng thêm 2 nghìn tỷ USD và toàn bộ giá trị tài sản tăng thêm này đến từ danh mục chứng khoán. Fed xác định những người nằm trong top 1% giàu nhất ở Mỹ là những người có giá trị tài sản ròng đạt trên 11 triệu USD. Giá trị danh mục chứng khoán của những người này - gồm những tài sản như cổ phiếu doanh nghiệp niêm yết và chứng chỉ quỹ tương hỗ - tăng lên mức 19,7 nghìn tỷ USD từ mức 17,65 nghìn tỷ USD trong quý 3.
Giá trị tài sản là bất động sản của nhóm 1% tăng nhẹ trong quý 4, nhưng giá trị doanh nghiệp tư nhân mà họ nắm giữ giảm xuống, nên về cơ bản xoá hết thành quả tăng tài sản ngoài chứng khoán.
Sự gia tăng tài sản trong quý 4 của nhóm 1% ở Mỹ là sự tiếp nối của thời kỳ bùng nổ tài sản chưa từng có bắt đầu vào năm 2020 với sự gia tăng đột biến của thị trường trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Kể từ năm 2020, tài sản của nhóm này đã tăng gần 15 nghìn tỷ USD, tương đương tăng 49%.
Tầng lớp trung lưu Mỹ cũng chứng kiến một làn sóng tăng trưởng tài sản mạnh mẽ, trong đó nhóm nằm trong khoảng 50% đến 90% trên nấc thang tài sản đạt mức tăng trưởng tài sản 50%.
Cổ phiếu chiếm tỷ trọng ngày càng tăng trong tài sản của top 1% giàu nhất ở Mỹ. Thời điểm cuối năm 2023, cổ phiếu chiếm 37,8% tổng tài sản hộ gia đình của nhóm 1%, tăng từ mức thấp gần đây là 36,5%.
Các nhà kinh tế cho rằng thị trường chứng khoán tăng cao đang tạo thêm động lực để người tiêu dùng Mỹ tăng chi tiêu thông qua “hiệu ứng tài sản”. Khi người tiêu dùng và nhà đầu tư thấy giá trị danh mục chứng khoán của mình tăng mạnh, họ cảm thấy tự tin hơn khi chi tiêu và dám chấp nhận nhiều rủi ro hơn.
Nhà kinh tế trưởng Mark Zandi của công ty phân tích kinh tế Moody's Analytics, nhận định: “Hiệu ứng tài sản từ giá cổ phiếu tăng cao là một nguồn động lực thúc đẩy niềm tin của người tiêu dùng, chi tiêu và tăng trưởng kinh tế nói chung”. Tuy nhiên, ông Zandi cũng cho rằng điều này đặt nền kinh tế vào một vị thế dễ tổn thương nếu thị trường chứng khoán chững lại.
“Đây không phải là kịch bản có khả năng xảy ra nhất, nhưng là một kịch bản vì cổ phiếu có vẻ đang được định giá quá cao”, ông Zandi nhấn mạnh.
Báo cáo mới nhất của Fed cũng cho thấy việc nắm giữ cổ phiếu tập trung ở tầng lớp giàu nhất của Mỹ. Nhóm 10% giàu nhất của nước này chiếm 87% lượng cổ phiếu và chứng chỉ quỹ tương hỗ do nhà đầu tư tư nhân nắm giữ. Nhóm 1% chiếm 50%.
Các nhà kinh tế cho rằng thị trường chứng khoán tăng trưởng mang lại lợi ích vượt trội cho tầng lớp người giàu ở Mỹ và chủ yếu thúc đẩy thị trường tiêu dùng cao cấp. Trong khi đó, tài sản của người Mỹ thuộc tầng lớp trung lưu và thu nhập thấp phụ thuộc nhiều vào tiền lương và giá trị căn nhà mà họ sở hữu hơn là cổ phiếu.
“Những hộ gia đình nằm trong top 1/3 về phân phối thu nhập và sở hữu phần lớn cổ phiếu là lực lượng chiếm khoảng 2/3 chi tiêu dùng trong nền kinh tế”, ông Zandi nói.
Chiến lược gia đầu tư chính Liz Ann Sonders tại ngân hàng đầu tư Charles Schwab cho biết cổ phiếu chiếm tỷ trọng ngày càng tăng trong tài sản của top 1% giàu nhất ở Mỹ. Cổ phiếu chiếm 37,8% tổng tài sản hộ gia đình của nhóm 1% ở thời điểm cuối năm 2023, tăng từ mức thấp gần đây là 36,5%.
Tuy nhiên, vì những người giàu không cần phải chi tiêu phần nhiều số tài sản gia tăng - một hiện tượng được gọi là xu hướng tiêu dùng cận biên, bà Sonders cho rằng giá trị tài sản tăng thêm của nhóm 1% có thể sẽ không có tác động đáng kể đến nền kinh tế tiêu dùng.
Nhóm 1% chiếm 30% tổng tài sản hộ gia đình ở Mỹ vào thời điểm cuối quý 4 năm ngoái, còn nhóm 10% chiếm 67% - theo báo cáo của Fed.
Google translate