Mua xe bán tải, dùng như... xe con
Theo quy định cũ tại Thông tư số 229/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính, xe con pickup, hay còn gọi là xe bán tải được xếp chung nhóm xe ô tô, tương tự xe tải. Mức thu lệ phí đăng ký xe kèm theo biển số ở Khu vực I (bao gồm Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh) là từ 150.000 - 500.000 đồng, Khu vực II và III là 150.000 đồng. Trong khi đó, mức thu lệ phí đăng ký đối với xe con là 20.000.000 đồng tại Khu vực I, 1.000.000 đồng tại Khu vực II và 200.000 đồng tại Khu vực III. Riêng mức thu lệ phí trước bạ của xe bán tải chỉ bằng 60% mức thu lệ phí trước bạ đối với xe con, nghĩa là chỉ từ 6-7,2% tùy địa phương. Như vậy, xe bán tải đang được “ưu ái” hơn xe con rất nhiều về các khoản phí lăn bánh.
Theo các chuyên gia, sở dĩ có các quy định kể trên bởi bản chất xe bán tải là một dạng xe lai giữa xe con và xe tải, nghĩa là có thể vừa chở người, vừa chở hàng, nên mức thu lệ phí cũng phải điều chỉnh tương ứng. Ngược lại, do được thiết kế có tải trọng hàng hóa nên xe bán tải không được xếp chung với xe con về niên hạn sử dụng. Cụ thể, xe bán tải có niên hạn không quá 25 năm, trong khi xe con không có niên hạn. Điều này, theo nhiều chủ xe đánh giá, sẽ khiến xe bán tải bị mất giá nhiều hơn khi muốn sang nhượng cho người khác.
Khởi nguyên của dòng xe bán tải trên thế giới được thiết kế chỉ có 2 cửa, 2 chỗ ngồi (cabin đơn). Mục đích sử dụng chính là để chuyên chở hàng hóa cho hoạt động kinh doanh, hoặc chuyên chở đồ dùng khi chuyển nhà, đi cắm trại. Để chở thêm nhiều người, gia đình phải sở hữu thêm một chiếc xe con. Tuy nhiên, tại Việt Nam, người dùng có xu hướng kết hợp mục đích chở người và chở hàng để tiết kiệm chi phí. Do đó, đa số các mẫu xe bán tải có mặt trên thị trường đều được thiết kế 4 cửa, 5 chỗ ngồi (cabin kép). Phần thùng xe được thiết kế nhỏ gọn hơn, để dành không gian trống cho khoang cabin.
Trên thực tế, rất nhiều chủ xe hầu chủ yếu dùng xe bán tải để đi lại hàng ngày trong đô thị như một chiếc xe con. Chỉ có một số ít người dùng mua xe bán tải để phục vụ chuyên chở hàng hóa của công ty gia đình. Từ thực tế này, các hãng xe cũng đua nhau ra mắt các mẫu xe mới để phù hợp với nhu cầu của số đông người dùng. Trong đó, các mẫu xe như Ford Ranger Raptor, Ford F-150, Toyota Tundra, RAM 1500 đều được thiết kế theo hướng ưu tiên chở người, với nhiều tính năng, trang bị hiện đại hơn so với các mẫu bán tải thông dụng khác.
Để phân định rõ hơn theo nhu cầu sử dụng của người dùng, Cục Đăng kiểm Việt Nam đã đưa ra quy định, nếu tỷ lệ công năng cho phép chở người của xe nhỏ hơn 80% thì sẽ xác định là xe bán tải cabin kép chở hàng. Những chiếc xe này được đăng ký biển số xe tải, niên hạn không quá 25 năm. Nếu tỷ lệ công năng cho phép chở người lớn hơn 80% thì được xác định là xe bán tải cabin kép chở người; được đăng ký biển số xe con, không có niên hạn sử dụng.
Do vậy, việc đánh đồng tất cả các dòng xe bán tải đều phải nộp phí đăng ký, cấp biển số là 20 triệu đồng kể từ ngày 22/10 khiến nhiều người dùng không hài lòng.
Anh Lê Hoàng Nam (Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết: “Xe của tôi đeo biển xe tải, nhưng lại thu phí như xe con là không thỏa đáng”.
Cùng quan điểm, chị Nguyễn Thị Hải Yến (Thanh Xuân, Hà Nội) chia sẻ: “Nếu áp mức phí 20 triệu đồng như xe con, cơ quan Nhà nước cũng nên xem xét không áp niên hạn cho xe bán tải, hoặc cần có quy định rõ ràng, tách bạch giữa xe bán tải chở người và xe bán tải chở hàng để đảm bảo công bằng cho người dùng”.
Trong khi đó, trên một diễn đàn có tiếng về ô tô của Việt Nam, nhiều ý kiến đã bày tỏ lo ngại, cho rằng quy định này của Bộ Tài chính chẳng khác nào đang hạn chế xe bán tải lưu hành trên đường.
Một số ý kiến khác lại đồng tình, cho rằng thực tế nhiều người đang sử dụng xe bán tải như một chiếc xe con; kích thước xe lớn, lại chạy bằng dầu diesel nên việc áp chung quy định với xe con là hợp lý.
Bên cạnh đó, rất nhiều chủ xe thường bỏ thêm hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng để “độ” thêm các phụ kiện nên việc đóng lệ phí 20 triệu đồng cũng không quá khó khăn.
Hãng xe đua ưu đãi, giảm giá trước kỳ hạn tăng lệ phí
Theo các chuyên gia, dù chỉ chiếm một phần nhỏ giá trị của một chiếc xe nhưng việc tăng lệ phí đăng ký dành cho xe bán tải chắc chắn sẽ tác động không nhỏ đến thị trường ô tô tại phân khúc này trong thời gian tới.
Do đó, ngay từ thời điểm hiện tại, các hãng xe đã bắt đầu có những động thái kích cầu tiêu dùng. Ford Việt Nam hiện đang áp dụng chương trình ưu đãi tương đương giảm 50% lệ phí trước bạ dành cho các mẫu xe Ranger 2023, bên cạnh chính sách giảm 50% lệ phí trước bạ của Chính phủ đang có hiệu lực. Các mẫu xe nhập khẩu như Mitsubishi Triton, Nissan Navara, dù không nhận được ưu đãi giảm lệ phí trước bạ từ Chính phủ, cũng được khuyến mãi lên tới 80-135 triệu đồng tùy phiên bản. Nhiều khả năng, những người yêu xe bán tải sẽ quyết định đặt mua xe trước thời điểm 22/10 để vừa được hưởng ưu đãi từ đại lý, vừa tránh đội chi phí lệ phí đăng ký xe.
Anh Lê Hoàng Long (Bắc Từ Liêm, Hà Nội), nhân viên một đại lý bán ô tô bán tải cho biết: "Ngay sau khi có thông tin về tăng lệ phí đăng ký xe bán tải, chúng tôi đã tính đến câu chuyện đưa ra thêm các phương án ưu đãi để kích cầu vì thực tế thị trường đang rất ảm đạm, giờ thêm những quy định mới như thế này sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới tâm lý người dân khi lựa chọn xe bán tải vì chi phí cao hơn nhiều so với trước đây".
Theo khảo sát của PV AutoNews, diễn biến thị trường xe bán tải tại Việt Nam có phần ổn định hơn so với các dòng xe khác như SUV, Crossover, MPV hay Sedan. Trong đó, Ford Ranger tiếp tục là mẫu xe bán chạy nhất phân khúc và thường xuyên nằm trong top 10 xe bán chạy nhất tại Việt Nam. Theo số liệu mới nhất của VAMA, trong tháng 8/2023, Ford Ranger đạt doanh số 1.113 xe, xếp vị trí thứ 4.
Dưới góc độ người dùng, xe bán tải cabin kép có ưu điểm vượt trội về hệ thống khung gầm, tương tự các dòng SUV cỡ lớn. Đa số các dòng xe bán tải hiện nay được lắp đặt động cơ mạnh mẽ, có sức kéo và chịu được trọng tải lớn. Với những hộ gia đình kết hợp sản xuất, kinh doanh, những chiếc bán tải cabin kép với đầy đủ trang bị hiện đại sẽ giúp cho hành trình chuyên chở an toàn, thoải mái hơn nhiều so với xe tải thông thường.
Google translate