Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 1/7 dọa sẽ cắt hàng tỷ USD trợ cấp mà các công ty của tỷ phú Elon Musk đang nhận từ chính phủ. Đây là động thái leo thang căng thẳng mới nhất trong quan hệ giữa ông Trump và tỷ phú giàu nhất thế giới, cũng là nhà tài trợ hàng đầu cho chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ năm ngoái.
Mối bất hòa giữa hai người bùng phát trở lại vào hôm thứ Hai khi ông Musk tiếp tục chỉ trích dự luật cắt giảm thuế của ông Trump. Theo dự luật đã được Thượng viện Mỹ thông qua trưa ngày 1/7, các khoản trợ cấp cho người mua xe điện tại Mỹ - một chính sách có lợi cho hãng xe điện Tesla của ông Musk - sẽ chấm dứt.
Dự luật này hiện được chuyển trở lại Hạ viện để thông qua lần cuối. Tổng thống Trump đã thúc giục các nhà lập pháp sớm trình dự luật lên bàn ông để ký ban hành trước kỳ nghỉ quốc khánh 4/7.
“Ông ấy khó chịu vì mất trợ cấp cho xe điện. Ông ấy khó chịu vì mọi thứ nhưng ông ấy có thể mất nhiều hơn thế”, ông Trump nói về ông chủ Tesla với báo chí tại Nhà Trắng ngày 1/7.
Dù ông Musk thường nói rằng chính phủ nên chấm dứt các khoản trợ cấp, nhưng từ trước tới nay, Tesla đã được hưởng lợi hàng tỷ USD tín dụng thuế và các chính sách khác nhờ hoạt động trong lĩnh vực giao thông sạch và năng lượng tái tạo. Khoản tín dụng 7.500 USD dành cho người mua xe điện của chính phủ khiến cho việc thuê và mua xe điện trở nên hấp dẫn hơn.
Dự luật cắt giảm thuế của ông Trump là nguyên nhân chính dẫn tới mối bất hòa giữa Tổng thống và ông Musk. CEO Tesla đã dọa sẽ thành lập một đảng chính trị mới và chi tiền để hạ bệ các nghị sĩ ủng hộ dự luật thuế này. Đảng Cộng hòa hiện lo ngại rằng sự bất hòa giữa ông Musk và ông Trump có thể ản hưởng tới việc bảo vệ thế đa số của đảng này trong cuộc bầu cử giữa kỳ của Quốc hội năm 2026.
Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent gần đây bác bỏ chỉ trích của ông Musk rằng dự luật trên làm tăng thâm hụt ngân sách chính phủ Mỹ và khẳng định “tôi sẽ lo liệu” vấn đề tài chính của đất nước.
Trước đó, ông Musk từng được ông Trump bổ nhiệm làm người đứng đầu Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) với nhiệm vụ chính là cắt giảm chi tiêu của chính phủ. Ông rời cơ quan này vào cuối tháng 5.
Trong một chia sẻ trên mạng xã hội Truth Social ngày 1/7, ông Trump nói rằng ông Musk có thể đã nhận được trợ cấp nhiều hơn “bất kỳ ai trong lịch sử”.
“Nếu không có vụ phóng tên lửa, phóng vệ tinh hay không sản xuất ô tô điện nữa, đất nước chúng ta sẽ tiết kiệm được số tiền khổng lồ”, vị Tổng thống viết.
Phản ứng lại, ông Musk nói trên mạng xã hội X rằng: “Tôi thực sự muốn nói là hãy cắt tất cả (trợ cấp) đi. Cắt ngay đi”. Sau đó vị tỷ phú nhấn mạnh rằng ông có thể tiếp tục leo thang căng thẳng với Tổng thống Mỹ nhưng “lúc này sẽ kiềm chế”.
Sự bất hòa trong quan hệ với chính phủ có thể gây ra nhiều thách thức mới cho đế chế kinh doanh của ông Musk, đặc biệt là công ty xe điện Tesla - nguồn tài sản chính của vị ỷ phú. Hiện tại, Tesla đầu tư mạnh vào chương trình xe điện tự hành, đang được thử nghiệ tại thành phố Austin, bang Texas. Tốc độ triển khai chương trình phụ thuộc lớn vào các quy định về xe tự lái của bang Taxas và chính phủ.
“Giá trị của Tesla hiện tại phụ thuộc vào tiến độ của chương trình xe tự lái. Tôi cho rằng sẽ không xảy ra vấn đề nhưng vẫn có rủi ro”, ông Gene Munster, quản lý tại công ty đầu tư Tesla Deepwater Asset Management, nhận xét.
Giới phân tích nhận định Tesla vừa có một quý khó khăn và điều này sẽ được thể hiện trong báo cáo doanh số quý 2 dự kiến công bố vào ngày 2/7. Doanh số của công ty tại các thị trường lớn của châu Âu không đồng đều. Quan điểm chính trị của ông Musk khiến một bộ phận khách hàng tại nhiều thị trường trên thế giới tẩy chay xe điện Tesla.
Do đó, việc Mỹ chấm dứt chính sách tín dụng thuế dành cho xe điện có thể khiến công ty này thiệt hại 1,2 tỷ USD, tương đương 17% lợi nhuận hoạt động năm 2024 - theo ước tính của các nhà phân tích tại ngân hàng JP Morgan đầu năm nay.
Electrification Coalition, một tổ chức ủng hộ xe điện, ngày 1/7 kêu gọi Hạ viện Mỹ sửa đổi dự luật mà Thượng viện vừa thông qua. Cổ phiếu của một số hãng xe điện tại Mỹ như Rivian và Lucid Group lần lượt giảm 2% và 3,8% trong phiên giao dịch ngày hôm qua.
Không chỉ Tesla được hưởng lợi từ chính sách của chính phủ, công ty hàng không vũ trụ SpaceX của ông Musk hiện đang có các hợp đồng trị giá 22 tỷ USD với các cơ quan chính phủ.
Google translate