Gần 4 năm trước, trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2020, ông Donald Trump cảnh báo rằng đối thủ Joe Biden – người thắng cử năm đó – sẽ “hủy hoại” ngành công nghiệp dầu mỏ.
Năm nay, khi hai người dự kiến tái đấu vào tháng 11 tới, ông Trump tiếp tục nhấn mạnh rằng chương trình nghị sự của ông Biden sẽ làm tổn thương các nhà sản xuất năng lượng, đồng thời khẳng định sẽ đảo ngược các chính sách môi trường của đương kim tổng thống.
Tuy nhiên, trên thực tế, bất chấp nỗ lực thúc đẩy chuyển dịch từ các loại nhiên liệu hóa thạch sang các nguồn năng lượng xanh của chính quyền Biden, ngành dầu khí Mỹ những năm qua tiếp tục phát triển nở rộ.
Trong 3 năm rưỡi qua, sản lượng dầu của Mỹ và lợi nhuận của các công ty dầu khí đều lập kỷ lục. Theo tính toán của hãng tin CNN, 5 công ty dầu khí lớn nhất tại Mỹ về giá trị vốn hóa thị trường – gồm ExxonMobil, Chevron, ConocoPhillips, EOG Resources và Schlumberger – thu về tổng lợi nhuận hơn 250 tỷ USD trong giai đoạn 2021-2023. Con số này tăng 160% so với 3 năm đầu trong nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Donald Trump – người có lập trường ủng hộ ngành dầu khí.
Theo giới phân tích, lợi nhuận lớn của các doanh nghiệp năng lượng Mỹ thời gian qua cho thấy tầm ảnh hưởng hạn chế của các tổng thống Mỹ – dù là người ủng hộ nhiên liệu hóa thạch hay không – với thị trường dầu khí toàn cầu.
“Trong nhiệm kỳ của ông Biden, ngành dầu khí Mỹ lãi đậm nhờ những yếu tố ít liên quan tới chính sách của chính phủ như xung đột Nga-Ukraine, nhu cầu đi lại tăng mạnh hậu đại dịch Covid-19, sự nở rộ của các công nghệ mới giúp tăng đáng kể sản lượng dầu khí của Mỹ…”, ông Tom Kloza, giám đốc toàn cầu bộ phận phân tích năng lượng tại công ty Oil Price Information Service, phân tích. “Tôi cho rằng đây thực sự là bối cảnh cực tốt cho hầu hết các công ty năng lượng”.
Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), năm 2023, Mỹ đạt sản lượng dầu thô lớn nhất trong lịch sử, vượt qua kỷ lục thiết lập năm 2019. Nhờ đó, giới đầu tư năng lượng được hưởng lợi lớn. Giá cổ phiếu của Quỹ Energy Select Sector SPDR Fund (XLE), theo dõi các cổ phiếu dầu khí lớn nhất tại Mỹ, tăng hơn 100% kể từ khi ông Biden nhậm chức.
Nhờ lợi nhuận lớn, thời gian qua ngành này chứng kiến nhiều thương vụ mua bán quy mô lớn. Tháng trước, tập đoàn năng lượng khổng lồ ConocoPhillips thông báo kế hoạch mua lại đối thủ Marathon Oil trong thương vụ trị giá 22,5 tỷ USD. Trước đó, ExxonMobil mua lại Pioneer Natural Resources với giá 60 tỷ USD và Chevron mua lại Hess với giá 53 tỷ USD.
Nhiều công ty năng lượng cũng sử dụng lợi nhuận để mua lại cổ phiếu trên thị trường mở, từ đó nâng giá cổ phiếu. Năm ngoái, Chevron công bố kế hoạch mua lại cổ phiếu trị giá 75 tỷ USD, còn Exxon cho biết sẽ tăng giá trị chương trình mua lại cổ phiếu hàng năm lên mức 20 tỷ USD/năm.
Tuy nhiên, kế hoạch mua lại cổ phiếu của Chevron vấp phải sự chỉ trích của chính quyền Biden.
“Một công ty cách đây không quá lâu từng khẳng định ‘đang nỗ lực’ để tăng sản lượng, giờ đây lại chi ra 75 tỷ USD cho các nhà lãnh đạo và cổ đông giàu có của mình. Đây thực sự là một cách kỳ lạ để thể hiện ‘nỗ lực’ ấy”, người phát ngôn Nhà Trắng Abdullah Hasan phát biểu năm ngoái.
Cổ đông của các công ty dầu khí cũng được chi trả cổ tức lớn. Năm 2023, ExxonMobil là công ty trả cổ tức lớn thứ ba trong chỉ số S&P 500, chỉ sau Microsoft và Apple – theo CEO Darren Woods của ExxonMobil.
Lương thưởng của CEO các công ty này cũng tăng đáng kể dưới thời Tổng thống Biden. Năm 2023, ông Mike Wirth, CEO Chevron, nhận lương thưởng 26,5 triệu USD, tăng từ mức 22,6 triệu USD năm 2021. Còn ông Woods của Exxon nhận lương thưởng tăng tới 56%, từ mức 23,6 triệu USD năm 2021 lên 36,6 triệu USD năm 2023.
Google translate