Chính phủ Trung Quốc ngày 14/5 thông báo tạm dừng các biện pháp hạn chế xuất khẩu đất hiếm và một số mặt hàng khác, cũng như công nghệ dùng trong lĩnh vực quân sự, cho 28 thực thể Mỹ. Đây là một phần trong thỏa thuận “đình chiến” thương mại mà hai bên đạt được sau các cuộc đàm phán tại Thụy Sỹ vào cuối tuần trước.
Thông báo của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết việc tạm dừng các biện pháp hạn chế xuất khẩu của Bắc Kinh có hiệu lực vào ngày 14/5 và kéo dài trong 90 ngày. Bắc Kinh trước đó ban hành lệnh cấm xuất khẩu 7 loại đất hiếm cho 16 thực thể Mỹ vào ngày 4/4, hai ngày sau khi ông Trump công bố thuế đối ứng với các đối tác thương mại, bao gồm Trung Quốc. Ngày 9/4, thêm 12 thực thể bị bổ sung vào "danh sách đen” này.
7 loại đất hiếm này bao gồm samari, gadolinium, terbi, dysprosi, luteti, scandi và ytri, đều là các vật liệu quan trọng trong sản xuất con chip, xe điện, hệ thống tên lửa và công nghệ hàng không vũ trụ.
“Các doanh nghiệp xuất khẩu đất hiếm và hàng hóa có thể dùng cho quân sự của Trung Quốc được phép nộp đơn lên Bộ Thương mại để xin giấy phép xuất khẩu trong vòng 90 ngày tới”, hãng tin Bloomberg dẫn thông báo của Bộ Thương mại Trung Quốc nêu rõ.
Trong một thông báo khác, Bô Thương mại Trung Quốc cũng cho biết sẽ tạm dừng lệnh cấm doanh nghiệp trong nước giao thương và đầu tư với 17 công ty Mỹ.
Lệnh cấm này cùng với lệnh cấm xuất khẩu đất hiếm là những biện pháp được Bắc Kinh đưa ra để trả đũa việc chính quyền Tổng thống Trump áp thuế quan lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Trước khi có thỏa thuận “đình chiến”, chính quyền Tổng thống Donald Trump áp thuế quan bổ sung 145% với hàng hóa Trung Quốc, còn Bắc Kinh áp thuế quan 125% với hàng Mỹ để trả đũa. Hiện tại, ngoài thuế đối ứng 10% theo thỏa thuận “đình chiến”, Mỹ vẫn duy trì thuế quan 20% liên quan tới vấn đề chất gây nghiện fentanyl đã áp dụng trước đó.
Việc hai bên đạt thỏa thuận tạm thời được coi là động thái xuống thang lớn hơn dự báo của giới chuyên gia và được ông Trump mô tả là “một bước thiết lập lại hoàn toàn” quan hệ song phương.
Trung Quốc hiện thống trị thế giới về đất hiếm khi chiếm tới 90% sản lượng. Với một số kim loại đất hiếm nặng như dysprosi và terbi, thị phần của nước này lên tới 99%. Đây là hai nguyên tố quan trọng cho sản xuất công nghệ năng lượng sạch, thiết bị quân sự và các ngành công nghiệp công nghệ cao khác.
Mỹ chịu tác động lớn nếu xảy ra sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng đất hiếm toàn cầu. Theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ, Trung Quốc cung cấp 50% lượng khoáng sản nhập khẩu quan trọng của Mỹ trong năm 2024, bao gồm đất hiếm và các vật liệu chiến lược khác như yttri, antimon, bismuth và asen.
Việc giảm sự phụ thuộc vào đất hiếm Trung Quốc là một ưu tiên chiến lược của Mỹ. Trong ngày nhậm chức hồi tháng 1, ông Trump công bố tình trạng khẩn cấp quốc gia về năng lượng với lý do giá năng lượng cao và sự phụ thuộc vào nguồn cung ứng từ nước ngoài là các mối đe dọa với an ninh quốc gia Mỹ.
Vào tháng 3, ông viện dẫn một điều khoản của Đạo luật Sản xuất Quốc phòng để thúc đẩy hoạt động khai thác khoáng sản quan trọng trong nước và mở đường cho các hỗ trợ liên bang cho lĩnh vực này thông qua các khoản vay, ưu đãi thuế và hợp tác đầu tư.
Chính quyền Trump cũng đang tìm kiếm các nguồn cung đất hiếm khác ở nước ngoài, bao gồm trữ lượng đất hiếm ở Greenland và Ukraine, đồng thời đẩy nhanh kế hoạch thăm dò dưới biển sâu ở nhiều vùng biển quốc tế nhằm tìm kiếm nguồn cung đất hiếm cho tương lai.
Google translate