Trong bối cảnh đó, một quan chức cấp cao của Mỹ cho biết Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình có thể có cuộc nói chuyện về thương mại ngay trong tuần này.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn kênh ABC News, cố vấn Hội đồng Kinh tế Quốc gia Mỹ (NEC) Kevin Hasset nói rằng ngày cụ thể của cuộc thảo luận trên giữa hai nhà lãnh đạo vẫn chưa được xác định. “Chúng tôi kỳ vọng rằng trong tuần này, Tổng thống Trump sẽ có một cuộc nói chuyện tuyệt vời về đàm phán thương mại với Chủ tịch Tập Cận Bình”, ông Hasset nói.
MỸ TỐ TRUNG QUỐC VI PHẠM THỎA THUẬN
Vị cố vấn cho biết Mỹ và Trung Quốc đã thảo luận về việc “hai nhà lãnh đạo sẽ thảo luận về thỏa thuận đã đạt được ở Geneva, thỏa thuận mà tất cả chúng tôi đều rất ủng hộ” và “hai bên đều bày tỏ quan điểm sẵn sàng đàm phán”.
“Tôi cũng xin được nói thêm rằng hai bên vẫn đang nói chuyện với nhau mỗi ngày”, ông Hasset nói, đồng thời cho biết cụ thể hơn là ê-kip của Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer tiếp tục làm việc với các đối tác Trung Quốc để xúc tiến đàm phán.
Một cuộc nói chuyện giữa ông Trump và ông Tập sẽ đánh dấu một bước đi lớn trong đàm phán thương mại Mỹ - Trung sau khi hai nước đạt một thỏa thuận “đình chiến” thương mại trong 90 ngày vào tháng trước.
Tuần vừa rồi, căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới nóng lên sau khi ông Trump cáo buộc Trung Quốc vi phạm thỏa thuận hòa hoãn nói trên. “Tin xấu là Trung Quốc đã hoàn toàn vi phạm thỏa thuận của họ với chúng ta. Điều này có lẽ không làm một số người khạc nhiên”, ông Trump viết trong một bài đăng trên mạng xã hội Truth Social vào hôm thứ Sáu.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin CNBC cùng ngày, ông Greer cũng đưa ra cáo buộc tương tự ông Trump, nói rằng “chúng tôi rất lo ngại về việc” Trung Quốc cố tình không tuân thủ thỏa thuận thương mại tạm thời. “Mỹ đã làm đúng những gì cần làm, còn Trung Quốc rất lề mề trong việc tuân thủ”, ông Greer nói, cho rằng việc này “hoàn toàn không thể chấp nhận được và cần phải được giải quyết”.
Phát biểu trước báo giới ngày thứ Sáu, ông Trump cũng nói ông có thể sẽ sớm trao đổi với ông Tập về những nghi vấn vi phạm thỏa thuận thương mại.
Một số quan chức khác của chính quyền ông Trump trong tuần vừa rồi cũng chỉ trích Trung Quốc vì tiến trình đàm phán diễn ra chậm chạp, đồng thời phát tín hiệu có thể sắp diễn ra những vòng đàm phán tiếp theo.
Ngày Chủ nhật, Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Howard Lutnick nói Trung Quốc “chậm chạm trong việc thực thi thỏa thuận”. “Tôi cho rằng nói thỏa thuận được triển khai chậm chạp là chính xác, và tôi nghĩ Tổng thống Trump đồng ý như vậy”, ông Lutnick nói trong một cuộc trả lời phỏng vấn kênh Fox News.
Hôm thứ Năm, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Scott Bessent nói với Fox News rằng đàm phán thương mại với Trung Quốc “đang có chút trì trệ”. “Tôi tin rằng chúng tôi sẽ có thêm các cuộc đàm phán với họ trong một vài tuần tới”, ông nói.
TRUNG QUỐC CÁO BUỘC MỸ LẠM DỤNG HẠN CHẾ XUẤT KHẨU
Bên phía Trung Quốc, nước này cáo buộc Mỹ đặt ra “những hạn chế mang tính chất phân biệt đối xử” khi sử dụng các biện pháp hạn chế xuất khẩu đối với ngành công nghiệp chip. Cáo buộc này được Bắc Kinh đưa ra sau khi phía Mỹ tố Trung Quốc vi phạm thỏa thuận thương mại sơ bộ.
“Gần đây, Trung Quốc đã nhiều lần bày tỏ lo ngại với Mỹ về việc Mỹ lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu trong lĩnh vực bán dẫn và các hành vi có liên quan khác”, người phát ngôn Liu Pengyu của đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ nói. “Trung Quốc một lần nữa kêu gọi Mỹ ngay lập tức sửa chữa những hành vi sai trái, chấm dứt những hạn chế có tính phân biệt đối xử đối với Trung Quốc và cùng tuân thủ thỏa thuận đã đạt được trong cuộc đàm phán cấp cao ở Geneva”.
Tuyên bố không nêu rõ bất kỳ động thái nào của Mỹ. Tuy nhiên, trong tháng 5 vừa qua, Trung Quốc cũng đã cáo buộc Mỹ “lạm dụng” các biện pháp kiểm soát xuất khẩu sau khi Washington cấm các công ty Mỹ nhập khẩu hoặc sử dụng chip AI của Huawei. Từ nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của ông Trump, Mỹ đã hạn chế xuất khẩu một số loại con chip và công nghệ chip sang Trung Quốc như một phần của chiến lược quân sự.
Năm 2019, ông Trump đã cắt đứt quyền tiếp cận công nghệ Mỹ của Huawei - chính sách đã buộc Huawei về cơ bản phải rút khỏi lĩnh vực điện thoại thông minh trong vài năm cho tới khi phát triển được con chip của riêng mình mà không sử dụng tài sản trí tuệ hoặc cơ sở hạ tầng của Mỹ. Năm 2022, chính quyền Tổng thống Joe Biden lần đầu tiên có động thái cắt đứt quyền tiếp cận của Trung Quốc đối với chip AI nhanh nhất do Nvidia và Advanced Micro Devices (AMD) sản xuất.
Những biện pháp hạn chế như vậy được đẩy mạnh trong thời gian gần đây. Tuần vừa rồi, một số hãng phần mềm chip gồm Synopsys và Cadence Design Systems cho biết đã nhận được thông báo từ Bộ Thương mại Mỹ yêu cầu dừng bán hàng cho Trung Quốc.
Nvidia, nhà chế tạo những con chip tiên tiến nhất cho các ứng dụng AI, đã lên tiếng phản đối các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, nói rằng làm như vậy chỉ khiến Trung Quốc càng đẩy mạnh việc phát triển hệ sinh thái chip của riêng mình thay vì xây dựng hệ sinh thái đó xung quanh các tiêu chuẩn của Mỹ.
Năm nay, Nvidia nhận được thông báo từ Washington rằng công ty không được bán chip H20 cho Trung Quốc nữa. Tuần vừa rồi, Nvidia cho biết hạn chế đó sẽ khiến công ty mất khoảng 8 tỷ USD doanh thu trong quý hiện tại. Chip H20 được Nvidia thiết kế riêng để tuân thủ các hạn chế năm 2022 mà chính quyền ông Biden đặt ra đối với việc bán chip Mỹ cho Trung Quốc, nhưng tháng 4 năm nay, chính quyền ông Trump nói Nvidia cần có giấy phép xuất khẩu mới được bán chip H20 cho Trung Quốc. Nvidia cho biết công ty đang còn số chip H20 trị giá 4,5 tỷ USD tồn kho mà không thể tái sử dụng.
Google translate