Nếu cựu Tổng thống Donald Trump có thêm một nhiệm kỳ nữa, lạm phát toàn cầu có thể bùng lên mạnh mẽ, bởi chính sách nước Mỹ trên hết của ông sẽ đẩy giá cả tăng cao trên khắp thế giới - một số nhà phân tích cảnh báo.
Chủ trương kinh tế với thuế quan cao và thuế trong nước thấp - vốn đã là những nét đặc trưng trong nhiệm kỳ cầm quyền đầu tiên của ông Trump - là những chính sách gây hiệu ứng lạm phát. Trao đổi với hãng tin CNBC, một số nhà phân tích cho rằng những chính sách như vậy sẽ càng khiến lạm phát “nóng” hơn ở thời điểm này, bởi “tư duy lạm phát” vẫn đang tồn tại trong nền kinh tế.
“Có một rủi ro lớn hơn, đó là chính sách của ông Trump có thể sẽ gây lạm phát mạnh mẽ hơn nếu ông ấy tái đắc cử, so với ở nhiệm kỳ đầu tiên của ông ấy”, chiến lược gia trưởng Michael Metcalfe của công ty State Street Global Markets nhận định.
“So với năm 2016, khi lạm phát và kỳ vọng lạm phát còn ở mức thấp, thì năm 2024-2025 sẽ là một câu chuyện khác. Mức lạm phát cao hơn, kỳ vọng lạm phát cao hơn, và chúng ta vẫn đang mang tư duy lạm phát”, ông Metcalfe nói thêm, cho rằng điều này có thể đẩy giá cả tăng lên không chỉ ở Mỹ mà còn ở các khu vực khác như châu Á và châu Âu.
Chính sách áp thuế quan được cho là gây hiệu ứng lạm phát đặc biệt lớn bởi làm gia tăng chi phí hàng hóa nhập khẩu, cho phép các nhà sản xuất trong nước tăng giá bán sản phẩm và buộc người tiêu dùng phải trả nhiều tiền hơn trước cho cùng một mặt hàng. Trong khi đó, việc giảm thuế có thể thúc đẩy tiêu dùng, do đó đẩy giá hàng hóa và dịch vụ tăng lên.
Cả Tổng thống Joe Biden - ứng cử viên của Đảng Dân chủ, và ông Trump - ứng cử viên của Đảng Cộng hòa đều đã phát tín hiệu sẽ tăng thuế quan áp lên hàng hóa Trung Quốc nếu tái đắc cử, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị tăng cao giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đồng thời là đối tác thương mại chính của nhau.
Tuy nhiên, một cuộc khảo sát gần đây với sự tham gia của các nhà kinh tế cho thấy phần đông chuyên gia tin rằng lạm phát sẽ tăng cao hơn trong trường hợp ông Trump tái đắc cử so với trường hợp ông Biden tái đắc cử, và nguyên nhân nằm ở lập trường bảo hộ mậu dịch cứng rắn của ông Trump. Những người dự báo lạm phát tăng cao hơn trong trường ở hợp ông Biden tái đắc cử cho rằng nguyên nhân nằm ở những gói chi tiêu lớn.
Và nếu ông Trump trúng cử lần nữa, lạm phát từ Mỹ có thể sẽ “lây” sang châu Á - theo nhận định mà chuyên gia Gareth Nicholson của ngân hàng Nomura đưa ra trong một cuộc trao đổi với CNBC. Ông Nicholson cũng nói nếu ông Trump cầm quyền thêm 4 năm, đó sẽ là một “nhân tố tiêu cực” đối với thị trường chứng khoán châu Á.
“Nhìn ở góc độ vĩ mô, một nhiệm kỳ nữa của ông Trump sẽ gây lạm phát toàn cầu, thậm chí là tình trạng ‘stagflationary’ (lạm phát cao kết hợp tăng trưởng trì trệ), và khiến chuỗi cung ứng ở châu Á dịch chuyển mạnh mẽ hơn”, vị chuyên gia nhận định, cho rằng một số công ty hiện đã phải đa dạng hóa địa chỉ sản xuất để giảm bớt ảnh hưởng.
Đối với châu Âu, một báo cáo mới đây của ngân hàng Goldman Sachs dự báo việc ông Trump tái đắc cử sẽ khiến tốc độ lạm phát của khu vực này tăng thêm 0,1 điểm phần trăm do thuế quan cao hơn đè nặng lên thương mại toàn cầu.
Chuyên gia Marc Franklin của Manulife đồng tình với quan điểm này, cho rằng khuynh hướng cắt giảm thuế và tăng thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc có thể là “một công thức gây lạm phát”. Vì lý do đó, ông nhận định đường cong lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ sẽ có khuynh hướng trở nên dốc hơn - một chỉ báo về kỳ vọng lạm phát tăng và lãi suất cao hơn.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin Bloomberg ngày 16/7, ông Trump cho biết nếu tái đắc cử, ông sẽ để Chủ tịch Fed Jerome Powell làm hết nhiệm kỳ. “Tôi sẽ để ông ấy làm hết khóa, nhất là vì tôi cho rằng ông ấy đang làm điều đúng đắn”, ông Trump nói.
Ông Trump là người đã bổ nhiệm ông Powell vào ghế Chủ tịch Fed sau khi người tiền nhiệm của ông Powell là bà Janet Yellen hết nhiệm kỳ vào năm 2018. Sau đó, ông Biden bổ nhiệm ông Powell vào cương vị này thêm một nhiệm kỳ, dự kiến kết thúc vào năm 2026. Ông Powell còn là một thống đốc Fed, với nhiệm kỳ kéo dài tới năm 2028.
Ông Trump vốn có mối quan hệ không mấy êm đẹp với ông Powell - người đứng đầu chiến dịch tăng lãi suất để chống lạm phát của Mỹ từ năm 2022 đến nay. Trong nhiệm kỳ cầm quyền trước, ông Trump đã nhiều lần chỉ trích ông Powell về chính sách lãi suất của Fed.
Hồi năm 2019, ông Trump phê phán Fed và ông Powell, dù Fed hạ lãi suất 3 lần trong năm đó, cho rằng Mỹ rơi vào vị thế bất lợi về lãi suất so với các quốc gia khác. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn kênh Fox Business vào tháng 2 năm nay, ông Trump nói nếu tái đắc cử, ông sẽ không bổ nhiệm ông Powell vào ghế Chủ tịch Fed thêm một nhiệm kỳ nữa.
“Tôi nghĩ ông ấy sẽ giúp sức cho Đảng Dân chủ bằng cách hạ lãi suất”, ông Trump nói với Fox.
Google translate