Kết quả khảo sát với hơn 1.200 thành viên EuroCham, đại diện cho hầu hết mọi lĩnh vực của nền kinh tế Việt Nam cũng cho thấy, niềm tin của các doanh nghiệp châu Âu có sự giảm nhẹ.

Báo cáo chỉ rõ, mặc dù trong quý 3/2022, nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng kỷ lục ở mức 13,67% so với cùng kỳ năm trước, nhưng Chỉ số Môi trường Kinh doanh (BCI) đã giảm quý thứ hai liên tiếp, với 6,4 điểm phần trăm giảm so với quý 2 và 10,8 điểm so với quý 1.

Điều này xảy ra vào thời điểm các điều kiện kinh tế toàn cầu vẫn không ổn định do xung đột leo thang ở Ukraine, áp lực lạm phát dai dẳng, tình trạng thiếu lao động trên toàn thế giới và tăng trưởng toàn cầu trì trệ.

Song báo cáo cũng nhận định, trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn như hiện nay, BCI vẫn cao hơn 10,2 điểm so với mức trước đại dịch là 52,0 trong quý 4/2019 và cao hơn 1,2 điểm so với quý 4/2020, khi Việt Nam đang nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội liên quan tới đại dịch.

Khoảng 42% người tham gia khảo sát dự đoán rằng nền kinh tế sẽ ổn định hoặc cải thiện trong quý 4/2022. Đây là mức giảm 18 điểm phần trăm so với quý trước, khi có tới 60% giữ quan điểm này. Tương tự, tỷ lệ những người dự đoán suy thoái kinh tế tăng 7 điểm lên 19%.

Mặc dù vậy, khi lãnh đạo các doanh nghiệp được hỏi về triển vọng kinh doanh của chính doanh nghiệp họ trong quý 4/2022, 45% trả lời tích cực, chỉ giảm 4 điểm so với quý trước.

Hơn nữa, kỳ vọng kế hoạch đầu tư, đơn đặt hàng và doanh thu vẫn tương đối ổn định so với quý trước. Triển vọng ở đây có vẻ lạc quan hơn so với triển vọng của nền kinh tế nói chung.

Đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài, 42% dự đoán rằng công ty của họ sẽ tăng dòng vốn FDI vào Việt Nam vào cuối năm 2022. Họ cũng chỉ ra rằng Việt Nam có thể tăng mức vốn FDI này bằng cách giảm bớt khó khăn về hành chính (68%), cải thiện cơ sở hạ tầng (53%), phát triển năng lực nguồn nhân lực (39%) và giảm rào cản thị thực cho các chuyên gia nước ngoài (39%).

Trong khi chỉ có 2% người trả lời BCI cho biết họ đã chuyển một phần đáng kể hoạt động của mình từ Trung Quốc sang Việt Nam, điều này cho thấy rằng vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng. Trong trường hợp những trở ngại nói trên được giải quyết, Việt Nam sẽ có vị trí thuận lợi để thu hút thêm nhiều công ty nước ngoài chuyển địa điểm ra khỏi Trung Quốc.

Dù 1/4 số người được hỏi xác định tăng trưởng xanh là yếu tố then chốt trong việc thu hút FDI vào Việt Nam, nhưng số lượng người được hỏi đánh giá tích cực về tiềm năng xanh của Việt Nam đã giảm từ 44% xuống 32%.

Để thúc đẩy phát triển xanh, những người tham gia BCI khuyến nghị Việt Nam cần cải thiện khung pháp lý (92%), cơ sở hạ tầng (87%) và các ưu đãi về đầu tư (86%).

Tháng 8/2022 đánh dấu hai năm thực hiện Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), khảo sát cũng cho thấy nhận thức về lợi ích của Hiệp định đã giảm 4 điểm phần trăm so với quý trước. Trong đó thủ tục hành chính được coi là rào cản chính (38%), tiếp đến là sự thiếu hiểu biết về hiệp định (18%) và các rào cản kỹ thuật đối với thương mại (16%).

Bình luận về kết quả BCI quý 3/2022, Chủ tịch EuroCham Alain Cany nhận định:  “Tương lai tươi sáng đang ở phía trước. Việt Nam mang lại cơ hội đầu tư lớn cho các doanh nghiệp châu Âu và chúng tôi rất vui mừng về triển vọng của đất nước trong trung và ngắn hạn. Thông qua Hiệp định EVFTA và cam kết chung của chúng tôi về phát triển bền vững, các công ty Việt Nam và châu Âu có rất nhiều tiềm năng tăng trưởng”.

Ông Alain Cany cũng thừa nhận, đúng là hiện tại chúng ta kém lạc quan hơn so với thời điểm đầu năm 2022 do các yếu tố bên ngoài làm chậm tốc độ tăng trưởng toàn cầu. Quý 4 cũng có thể sẽ kém khả quan hơn so với quý 2 hoặc 3 trong năm.

Nhưng những kết quả BCI này rất đáng khích lệ. Việt Nam chắc chắn sẽ có vị thế tốt hơn trong hai hoặc ba năm tới, chứng tỏ vị thế của mình là một trong số các điểm đến đầu tư và kinh doanh năng động nhất.

Giám đốc điều hành của Decision Lab (đơn vị tiến hành nghiên cứu và tổng hợp dữ liệu BCI) Thue Quist Thomasen bình luận thêm, môi trường kinh tế toàn cầu ngày càng xấu đi đang ảnh hưởng đến sự lạc quan của lãnh đạo các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam. Tuy nhiên, bằng cách kiềm chế lạm phát, cải thiện xếp hạng tín dụng và tiếp tục tăng trưởng GDP, câu chuyện của Việt Nam trở nên ít bi quan hơn trên toàn cầu, bằng việc nhìn vào kế hoạch hướng tới năm 2023 của các công ty tại đây.

“Dù BCI giảm 6,4 điểm xuống 62,2% điểm phần trăm, nhưng đây vẫn là mức trên trung bình, cho thấy các doanh nghiệp vẫn duy trì sự lạc quan về triển vọng phát triển trong tương lai”, Decision Lab nhận định.