Theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải, trong giai đoạn 2005-2020, Bộ đã huy động khoảng 247.575 tỷ đồng để đầu tư 72 dự án theo phương thức đối tác công – tư (PPP). Đến nay, các dự án PPP này đã hoàn thành, đưa vào khai thác sử dụng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh, giảm ùn tắc, tai nạn giao thông khu vực có tuyến đi qua...
Tuy nhiên, qua rà soát Bộ Giao thông vận tải báo cáo có 8 dự án BOT (một hình thức đầu tư PPP theo phương thức xây dựng – vận hành – chuyển giao) còn bất cập, cần được báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, xử lý.
Trong đó, có 4 trạm chưa thu được phí (có 2 trạm có bất cập do “đầu tư một nơi, thu phí một nơi”; 2 trạm gặp vấn đề về an ninh trật tự khi tổ chức thu phí) và 4 dự án đã thực hiện thu phí nhưng không đảm bảo phương án tài chính ban đầu (có 3 dự án sụt giảm doanh thu do phát sinh đường/cầu song hành, 1 dự án do điều chỉnh quy hoạch cảng thuỷ nội địa nên không thể tổ chức thu phí).
8 dự án BOT bao gồm:
Trạm thu phí La Sơn - Túy Loan; trạm thu phí Bỉm Sơn; trạm thu phí Quốc lộ 3 (hoàn vốn cho Dự án BOT xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới); trạm thu phí trên Quốc lộ 91 (hoàn vốn cho Dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 đoạn Km14 - Km50+889 đang tạm dừng thu phí); dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng đường Hồ Chí Minh đoạn Km1738+148 - Km1763+610; dự án BOT cầu Thái Hà vượt sông Hồng; dự án cải tạo, nâng cấp luồng sông Sài Gòn đoạn từ cầu đường sắt Bình Lợi tới cảng Bến Súc; dự án đầu tư xây dựng công trình cầu Việt Trì - Ba Vì nối Quốc lộ 32 với Quốc lộ 32C.
Do vậy, Bộ Giao thông vận tải đề xuất sớm giải quyết dứt điểm các vấn đề tồn tại trong nhiều năm qua của 8 trạm thu phí/dự án BOT nhằm tháo gỡ vướng mắc cho các nhà đầu tư, từ đó, khôi phục niềm tin của nhà đầu tư trong các dự án kết cấu hạ tầng giao thông vận tải và đặc biệt là khơi thông nguồn tín dụng từ các ngân hàng thương mại cho các dự án PPP trong giai đoạn tới.
Cho ý kiến về đề xuất này, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đánh giá, cả 8 dự án đều được triển khai trước thời điểm Luật PPP có hiệu lực thi hành. Do đó, từng dự án cần phải được xem xét kỹ lưỡng trên cơ sở nội dung hợp đồng BOT đã ký.
Bộ Giao thông vận tải cũng cần phân loại cụ thể 8 dự án theo 2 trường hợp chấm dứt hợp đồng, gồm: do sự kiện bất khả kháng và do phía cơ quan ký kết hợp đồng vi phạm hợp đồng.
Về nguồn vốn để thanh toán chấm dứt hợp đồng 7 dự án từ nguồn vượt thu ngân sách nhà nước năm 2012 và từ các nguồn tăng thu, tiết kiệm chi hàng năm trong giai đoạn 2021-2025, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Bộ Tài chính xem xét, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về nguồn vốn này để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội theo quy định.
Về nguồn vốn hỗ trợ của nhà nước (khoảng 2.280 tỷ đồng) để thay thế cơ chế thu phí tại trạm La Sơn - Túy Loan, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, theo quy định của pháp luật về đầu tư công, nguồn vốn hỗ trợ của nhà nước được bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn của cơ quan có thẩm quyền.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng đề nghị Bộ Giao thông vận tải chủ động bố trí nguồn vốn này trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 của Bộ theo quy định nếu được cấp có thẩm quyền thông qua chủ trương.
Google translate