Theo công an tỉnh Lạng Sơn, ngày 4/12/2022, đối tượng Vũ Hoàng Nghĩa, sinh năm 1985, trú tại phường Chi Lăng, thành phố Lạng Sơn, đã thuê Hoàng Văn Bẩy, sinh năm 1974 và 7 đối tượng khác, cùng trú tại xã Đào Viên, huyện Tràng Định, vận chuyển 410 chai rượu Cognac Henessy và một số mặt hàng làm từ gỗ sưa với tổng trị giá hơn 1.73 tỷ đồng bằng phương tiện bè qua biên giới Việt – Trung.
Mặc dù tìm nhiều cách để đối phó nhưng nhóm đối tượng vẫn bị lực lượng hải quan thuộc Chi cục Hải quan Tân Thanh phát hiện, bắt giữ tại khu vực cửa khẩu Bình Nghi, xã Đào Viên, huyện Tràng Định.
Nhóm đối tượng khai, khi thực hiện trót lọt, sẽ được Nghĩa trả tiền công từ 300.000 đồng đến 1 triệu đồng/người/chuyến. Để qua mặt các cơ quan chức năng, nhóm các đối tượng đã phân công người cảnh giới và lập nhóm webchat để trao đổi, theo dõi trong quá trình vận chuyển hàng lậu nhưng vẫn bị lực lượng chức năng tỉnh Lạng Sơn bắt giữ.
Theo các cơ quan chức năng, dòng gỗ trên, khi được trồng ở Việt Nam được gọi là gỗ sưa đỏ, được xếp vào loại gỗ quý nhóm 1 - nhóm có các loại gỗ được xem là quý nhất, sở hữu những đường vân đẹp trên bề mặt và mang lại giá trị kinh tế cao.
Đây cũng là nhóm gỗ quý Việt Nam cấm xuất khẩu (gỗ tròn và gỗ xẻ), chỉ được xuất khẩu gỗ thành phẩm và bán thành phẩm nên một số đối tượng đã sử dụng thủ đoạn nhập khẩu loại gỗ này từ Lào, Campuchia với số lượng nhỏ, sau đó sử dụng một bộ hồ sơ từ Lào, Campuchia về để thu gom nhiều đầu mối trong nước xuất khẩu sang Trung Quốc.
Trong số những vụ buôn lậu đã bị phát hiện, có rất nhiều gỗ sưa, trắc có nguồn gốc từ những cánh rừng già của Việt Nam. Với hình thức gỗ lậu đi kèm với gỗ nhập khẩu, máu rừng vẫn tiếp tục chảy qua biên giới.
Từ nhiều năm trước, cơn sốt gỗ sưa đỏ tràn tới Việt Nam, những mẩu gỗ cũ kỹ được bán với giá rất cao khiến nhiều người sẵn sàng gỡ hoành phi câu đối, đồ thờ tự bằng gỗ sưa đỏ xuống để bán. Tình trạng mua đi bán lại, thổi giá gỗ sưa và buôn lậu xảy ra ở hầu khắp các tỉnh thành.
Không chỉ có vậy, nhiều đối tượng còn tìm mọi cách bức tử những cây sưa lớn để sau đó tìm cách mua lại với giá rẻ.
Sau hai năm dịch bệnh, các thương lái Trung Quốc không thể săn lùng nên cơn sốt gỗ sưa đã tạm lắng. Tuy nhiên do nhu cầu tại thị trường Trung Quốc vẫn rất lớn nên các đối tượng buôn lậu tìm nhiều cách vận chuyển mặt hàng này qua bên kia biên giới.