Các vòng gọi vốn “Down rounds hay flat rounds” - giá trị được định giá thấp hơn hoặc ngang bằng vòng gọi vốn trước - cho thấy nhóm công ty khởi nghiệp được VC (quỹ đầu tư mạo hiểm) hậu thuẫn chính thức đạt ngưỡng giá trị cao nhất mọi thời đại kể từ năm 2014
Theo Yahoo Tech, nhiều công ty khởi nghiệp AI, vốn là con cưng trong hệ sinh thái công nghệ kể từ cuối năm 2022, cũng không nằm ngoài xu hướng này.
Chẳng hạn, công ty khởi nghiệp Inflection AI, gây sốt khi thành công huy động 1,3 tỷ USD với mức định giá 4 tỷ USD vào năm 2023. Tuy nhiên đầu năm nay, Microsoft chỉ phải trả 650 triệu USD để toàn quyền sử dụng mô hình AI của Inflection, đồng thời thuê một số nhân vật chủ chốt từ công ty khởi nghiệp. Mức giá này giảm mạnh giảm so với mức định giá kỳ lân mà công ty huy động ban đầu.
Tuy gã khổng lồ Big Tech không chính thức mua lại Inflection AI, nhưng động thái không thể ngăn cơ quan quản lý cạnh tranh Vương quốc Anh nhận định đây là "tình huống sáp nhập có liên quan". Một số nhà đầu tư coi thỏa thuận là điềm báo cho hiện tượng rộng lớn hơn trong hệ sinh thái AI - một làn sóng “Down rounds hay flat rounds” sắp xảy ra.
"Trước sự phóng đại quá mức xung quanh lĩnh vực, chúng tôi quan sát thấy những dấu hiệu ban đầu cho thấy thị trường AI có thể đang quá nóng, các gọi vốn với giá trị giảm hoặc đi ngang bắt đầu xuất hiện và một số thương vụ mua lại là dấu hiệu của thách thức sắp tới", ông Andreas Riegler, đối tác chung tại APEX Ventures, nhấn mạnh.
NIỀM TIN CỦA NHÀ ĐẦU TƯ GIẢM DẦN
Theo Crunchbase, nhóm công ty khởi nghiệp AI đã gặt hái gần 50 tỷ USD trên toàn cầu từ các quỹ VC trong năm 2023. Tuy nhiên, bước sang 2024, sự lạc quan của nhà đầu tư đang giảm dần. Startup đang phải vật lộn để tăng mức định giá cao ngất ngưởng mà họ đã đạt sau sự ra đời của ChatGPT-3, vì vậy nhiều công ty đang tìm kiếm nguồn tài trợ thay thế.
Khi tăng trưởng chậm lại, một loạt công ty AI lớn gần đây phải cắt giảm định giá hoặc tham gia vào thỏa thuận mua lại, khiến giá trị giảm đáng kể. Jasper AI chấp nhận cắt giảm định giá nội bộ vào năm 2023 khi tăng trưởng chững bước, trong khi nhóm sáng lập Character.ai và Adept lần lượt bị Google và Amazon thâu tóm.
"Giới nhà đầu tư đang ‘phát điên’ vì các công ty khởi nghiệp AI không mang lại doanh thu, trong khi mức định giá quá cao, đây là một vấn đề", ông Umesh Padval, Giám đốc Điều hành Thomvest Ventures cho biết. "Hầu hết thương vụ thâu tóm như Inflection.ai, Adept và Character.AI sẽ tăng tốc trong 12 tháng tới, và những công ty khởi nghiệp sẽ phải đối mặt với thực tế này".
"Nếu họ được mua lại với giá trị tương đương vòng trước, điều đó thật tuyệt, nhưng sẽ rất hiếm khi xảy ra", ông Padval nói thêm. "Thực tế, họ đang bán nghĩa là họ không thể phát triển theo cách khác."
CÁC VÒNG “DOWN ROUNDS” NGÀY CÀNG NHIỀU
Theo dữ liệu từ PitchBook, năm 2022, 90,2% công ty khởi nghiệp AI ở Hoa Kỳ huy động vốn vòng tăng, trong khi 6,5% huy động vốn vòng giảm. Đến năm 2024, số lượng công ty khởi nghiệp huy động vốn vòng tăng giảm xuống còn 81,1% - và công ty huy động vốn vòng giảm tăng lên 11,4%.
Năm 2021, số tiền đầu tư công nghệ đổ vào thị trường đạt mức cao nhất mọi thời đại. Đến năm 2023, các công ty khởi nghiệp không đủ sức thuyết phục để tăng định giá, do đó các vòng gọi vốn ngang bằng xuất hiện, ông Padval nói. Hiện, hệ sinh thái AI đang trong tình huống tương tự.
Nhiều công ty khởi nghiệp đang thiếu tiền mặt do tập trung xây dựng mô hình nền tảng, một quá trình thâm dụng vốn.
"Rất nhiều công ty quyết định thuê kỹ sư hàng đầu với chi phí đắt đỏ để cố gắng giải quyết vấn đề", một nhà đầu tư ở London nhận định. "Họ đã chi rất nhiều tiền để cố gắng đào tạo bộ dữ liệu và bây giờ họ nhận nguồn ra tiền mặt đang cạn kiệt, không có bất kỳ lý do nào để chứng minh vì đã ‘đốt’ rất nhiều tiền".
Vấn đề chính là các công ty khởi nghiệp AI hoạt động giống doanh nghiệp phần mềm điển hình, "với điều kiện cơ sở hạ tầng phục vụ khách hàng đắt hơn trước, do đó biên lợi nhuận thấp hơn", ông Francesco Ricciuti, một VC công nghệ tại Runa Capital cho biết.
"Những công ty ‘đốt tiền’ của VC sẽ sụp đổ giữa chừng. Họ sẽ chết giống như nhiều công ty khởi nghiệp thương mại nhanh", ông Ricciuti nói thêm.
DOANH NGHIỆP THỨ CẤP ĐANG TRỞ THÀNH LỰA CHỌN HẤP DẪN
Một số quỹ VC miễn cưỡng ủng hộ công ty khởi nghiệp AI cùng mức định giá cao mà họ đã tham gia hồi năm 2023, vì vậy các công ty đang nghĩ ra nhiều cách sáng tạo để huy động vốn.
"Nhiều doanh nghiệp đang lựa chọn công ty thứ cấp để thực hiện điều này",một nhà đầu tư cho hay.
Doanh số bán cổ phiếu thứ cấp đã quan trọng hơn trong vài năm qua. Với cuộc tranh giành nhân tài AI, các công ty khởi nghiệp bắt đầu tuyển dụng hứa hẹn sẽ trao quyền bán thứ cấp cho nhân viên như một đặc quyền, ông Padval nói. "Họ làm điều này để giữ chân nhân sự, đây không phải là hiện tượng điển hình, đây là hiện tượng AI".
Google translate