Gần ba thập kỷ sau khi ra mắt Prius, mẫu xe hybrid xăng-điện tiên phong, Toyota đang chuyển đổi hầu hết, và cuối cùng có thể là toàn bộ dòng xe Toyota và Lexus của mình sang các mẫu xe chỉ sử dụng động cơ hybrid, hai giám đốc điều hành của Toyota cho hay.
Việc Toyota có quan điểm có phần bảo thủ vào xe hybrid thay vì xe điện là một phần trong thách thức lớn hơn của nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới đối với ngành công nghiệp hiện hành rằng tất cả ô tô sẽ chạy bằng điện trong tương lai gần.
Chủ tịch Toyota Akio Toyoda cho biết vào tháng 1 rằng ông tin thị phần xe điện toàn cầu sẽ chỉ đạt mức tối đa là 30%. Thay vào đó, nhà sản xuất ô tô Nhật Bản này lại quảng cáo một chiến lược "đa hướng" bao gồm xe điện cùng với xe hybrid, xe chạy bằng pin nhiên liệu hydro, nhiên liệu xanh và có khả năng là các công nghệ khác vẫn chưa xuất hiện.
"Trong tương lai, chúng tôi có kế hoạch đánh giá từng dòng xe một, xem việc chuyển sang xe hybrid hoàn toàn có hợp lý không", David Christ, giám đốc bán hàng và tiếp thị của Toyota tại Bắc Mỹ, nói.
Những đánh giá đó sẽ đi kèm với mọi thiết kế lại mẫu xe, nếu không muốn nói là sớm hơn.
Điều đó bao gồm cả việc đại tu RAV4 đang chờ xử lý cho mẫu xe năm 2026. RAV4, mẫu SUV bán chạy nhất tại Mỹ, đã có các biến thể hybrid chiếm khoảng một nửa doanh số.
Nguồn tin quen thuộc với các cuộc thảo luận về kế hoạch sản phẩm của Toyota cho biết hãng sản xuất ô tô này rất có thể sẽ loại bỏ phiên bản chỉ chạy bằng xăng cho thị trường Bắc Mỹ, nhưng vẫn chưa đưa ra quyết định cuối cùng.
Hãng sản xuất ô tô Nhật Bản đã ngừng cung cấp phiên bản chỉ chạy bằng xăng của Camry, mẫu xe sedan bán chạy nhất tại Mỹ, cho mẫu xe năm 2025 trong khi mẫu xe Land Cruiser và Sienna minivan chắc chắn của hãng hiện cũng chỉ có phiên bản hybrid.
Những nguồn tin từ chối nêu tên nói rằng nhiều mẫu xe chỉ chạy bằng hybrid cũng có khả năng sẽ có phiên bản plug-in hybrid với pin lớn hơn.
Nỗ lực chuyển đổi toàn bộ hoặc hầu hết các dòng xe tại Bắc Mỹ của Toyota sang xe chỉ chạy bằng hybrid chưa từng được báo cáo trước đây.
Quy định mới về khí thải
Chiến lược hybrid của hãng sản xuất ô tô này nhằm củng cố vị thế thống lĩnh vốn có của mình trong một phân khúc thị trường đã tìm thấy sự hồi sinh mới khi nhu cầu về xe điện chậm lại, một phần là do giá cao và sự phức tạp trong việc sạc xe.
Xe hybrid của Toyota không cần sạc và có thể chuyển đổi liền mạch giữa xăng và điện, hoặc sử dụng cả hai cùng lúc, tùy thuộc vào điều kiện lái xe. Xe hybrid cắm điện của hãng có thể sạc và thường chạy được khoảng 40 dặm (64 km) bằng điện, giống như xe điện, trước khi cần động cơ xăng.
Nếu không tính hai xe điện và một xe chạy bằng pin nhiên liệu đang được bán ở Bắc Mỹ, hiện có 31 mẫu xe Toyota và Lexus khác. Tám mẫu xe hiện chỉ có phiên bản hybrid và tám mẫu xe chỉ có phiên bản chạy bằng xăng.
Các giám đốc điều hành và chuyên gia trong ngành của Toyota cho biết chiến lược hybrid cũng sẽ mang lại cho Toyota những lợi thế độc đáo trong việc tuân thủ các hạn chế về khí thải carbon ngày càng nghiêm ngặt của Mỹ.
Khi Mỹ hạ thấp giới hạn ô nhiễm theo các quy định được công bố vào tháng 3, doanh số bán xe hybrid bùng nổ của Toyota có thể giúp nhà sản xuất ô tô này tiết kiệm hàng tỷ USD tiền phạt và chi phí theo quy định, đồng thời giúp Toyota có thêm thời gian để phát triển xe điện hoặc các loại xe không phát thải khác.
Toyota chưa đặt ra thời hạn sản xuất toàn bộ dòng xe hybrid và một số mẫu xe nhất định, chẳng hạn như xe bán tải và xe tiết kiệm nhiên liệu, có thể mất nhiều thời gian hơn do người tiêu dùng nhạy cảm với giá đối với các phiên bản xe cơ bản.
Ngoài xe hybrid, Toyota đặt mục tiêu chuyển đổi khoảng 30% đội xe toàn cầu của mình sang xe điện vào năm 2030 bằng cách tập trung vào một số ít phiên bản chạy hoàn toàn bằng điện của các mẫu xe bán chạy nhất hiện có, theo hai nguồn tin quen thuộc với kế hoạch sản phẩm của Toyota.
Toyota trước đây đã công bố kế hoạch đầu tư 35 tỷ USD vào pin mới và nền tảng xe điện vào thời điểm đó.
Vào tháng 5, nhà sản xuất ô tô này đã giới thiệu một nguyên mẫu động cơ đốt trong nhỏ mà họ cho biết một ngày nào đó có thể chạy bằng nhiên liệu sinh học hoặc xăng tổng hợp ít carbon và có thể kết hợp với hệ truyền động hybrid.
Nhưng theo một trong hai nguồn tin quen thuộc với kế hoạch sản phẩm của Toyota, mục đích chính của việc thu nhỏ kích thước động cơ là để cho phép hãng phát triển xe hybrid theo một cách khác. Thay vì bắt đầu bằng một chiếc xe chạy bằng xăng và thêm pin, công ty có kế hoạch bắt đầu bằng nền tảng EV mới và thêm các động cơ nhỏ để tạo ra một tùy chọn hybrid hiệu quả hơn.
Nguồn tin tiết lộ mẫu xe hybrid đầu tiên dựa trên nền tảng và động cơ mới của Toyota có thể sẽ là Corolla plug-in hybrid, có khả năng sẽ ra mắt thị trường Trung Quốc vào năm 2026 và Mỹ vào năm 2027.
Điểm bủng nổ
Sự bùng nổ xe hybrid của Toyota là nhờ vào nhiều thập kỷ đầu tư để giảm chi phí và tăng hiệu quả cũng như hiệu suất của hệ thống truyền động xăng-điện.
Đối với hầu hết các mẫu xe Toyota, quyết định chỉ sử dụng xe hybrid đang trở thành điều hiển nhiên đối với nhà sản xuất ô tô và khách hàng của hãng vì công nghệ dành cho xe hybrid truyền thống hiện nay thường chỉ tăng giá bán lẻ của một chiếc xe chưa đến 2.000 USD.
Ngoài ra, trong khi xe hybrid đời đầu chậm, thì các mẫu xe ngày nay thường cung cấp nhiều công suất hơn so với các biến thể chỉ chạy bằng xăng.
Những tiến bộ đó đã loại bỏ hai mối lo ngại lớn nhất của người tiêu dùng trong nhiều năm khiến xe hybrid trở thành một phân khúc ô tô, chỉ chiếm chưa đến 3% tổng doanh số bán hàng tại Mỹ tính đến năm 2019. Hiện tại, chúng đã đạt 11,3% và đang tăng nhanh, theo chuyên gia Cox Automotive.
Toyota đã chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ hơn nhiều do sự thống trị của mình trong lĩnh vực xe hybrid, đưa nhà sản xuất ô tô này đến điểm tới hạn thúc đẩy các giám đốc điều hành hiện đang cân nhắc đến một dòng xe hybrid hoàn toàn. Xe hybrid chỉ chiếm 9% doanh số bán hàng của Toyota vào năm 2018 nhưng đã chiếm 37% tính đến tháng 6.
Sự gia tăng doanh số bán xe hybrid là yếu tố chính thúc đẩy lợi nhuận và giá cổ phiếu của công ty này đạt mức cao nhất mọi thời đại trong năm nay.
Christ cho biết Toyota kỳ vọng doanh số bán xe hybrid sẽ tiếp tục tăng tốc. Ông nói: "Năm tới. Chúng tôi chắc chắn sẽ chiếm hơn 50% tổng doanh số của mình".
Công ty thông tin doanh số bán xe hybrid tại Mỹ tính đến ngày 30 tháng 6 đã tăng vọt 66% so với năm ngoái lên 438.845 xe, so với doanh số bán xe điện chỉ là 15.107 xe.
Cox Automotive có trụ sở tại Atlanta ước tính nhu cầu tăng trưởng đối với xe điện có thể sẽ vẫn khiêm tốn trong vài năm tới.
Stephanie Valdez Streaty, nhà phân tích cấp cao của Cox nhận định: "Tăng trưởng xe điện sẽ tiếp tục, nhưng sẽ không đạt tốc độ lớn như chúng ta đã thấy trong vài năm qua. Các loại xe hybrid xăng-điện thông thường và xe cắm sạc sẽ tiếp tục làm giảm doanh số bán xe điện trong thời gian này vì chúng là những lựa chọn thay thế dễ dàng và quen thuộc hơn, đồng thời không phải lo lắng về phạm vi hoạt động".
Kế hoạch cung cấp nhiều xe hybrid cắm sạc hơn của Toyota nhằm tận dụng các quy định về khí thải của Mỹ, vốn mang lại cho chúng tín nhiệm lớn trong việc giảm ô nhiễm. Điều đó hiện có thể thực hiện được vì Toyota đang mở một nhà máy sản xuất pin ở Bắc Carolina, đến năm 2030, sẽ có 14 dây chuyền sản xuất có khả năng sản xuất 30 gigawatt-giờ (GWh) pin mỗi năm.
Cho đến nay, xe cắm sạc đã bán được với số lượng thấp hơn nhiều so với xe hybrid truyền thống vì chi phí phụ trội đáng kể của chúng. Các mẫu xe hybrid cắm sạc hiện tại của Toyota có xu hướng đắt hơn 5.000 - 6.000 USD so với các mẫu xe chạy bằng xăng tương đương.
Katsuhiko Hirose, một trong những nhà quản lý của Toyota, người đã lãnh đạo kế hoạch hệ thống truyền động toàn cầu của công ty từ năm 2001 cho đến khi nghỉ hưu vào năm 2019, cho biết doanh số bán xe hybrid đại trà sẽ mang lại cho Toyota thời gian vô giá để phát triển xe điện và các công nghệ thế hệ tiếp theo khác.
Hirose, hiện là giáo sư thỉnh giảng tại Đại học Kyushu của Nhật Bản và là cố vấn năng lượng, ước tính các quy định của Mỹ về cơ bản sẽ yêu cầu Toyota phải chuyển sang gần như toàn bộ xe hybrid vào khoảng năm 2030 - với thị phần xe hybrid cắm điện ngày càng tăng - để tránh bị phạt theo quy định hoặc các chi phí khác.
"Xe hybrid sẽ giúp họ có thêm thời gian và mang lại cho Toyota sự linh hoạt về tốc độ và số lượng xe điện mà họ phải tung ra", Hirose cho hay. "Họ sẽ không cảm thấy bị ép vào tường để sản xuất xe điện".