Nhà Trắng ngày 6/6 tuyên bố miễn thuế nhập khẩu trong 24 tháng đối với tấm năng lượng mặt trời sản xuất tại Thái Lan, Việt Nam, Campuchia và Malaysia.

Theo Nikkei Asia, 4 quốc gia Đông Nam Á nói trên trước đó đã bị ảnh hưởng bởi một cuộc điều tra làm đóng băng xuất khẩu mặt hàng này vào Mỹ. Cuộc điều tra của Bộ Thương mại Mỹ này xoay quanh nghi ngờ sản phẩm tấm năng lượng mặt trời có nguồn gốc Trung Quốc "đội lốt" hàng sản xuất tại Thái Lan, Việt Nam, Campuchia và Malaysia để lách thuế nhập khẩu của Mỹ.

Theo thông báo của Nhà Trắng ngày 6/6, việc miễn thuế đối với tấm năng lượng mặt trời đến từ 4 quốc gia này nhằm “đảm bảo Mỹ có thể tiếp cận nguồn cung cấp đầy đủ các mô-đun năng lượng mặt trời, đáp ứng nhu cầu sản xuất điện trong bối cảnh hoạt động sản xuất trong nước đang gia tăng”.

Động thái này được kỳ vọng sẽ giảm bớt gánh nặng tiềm tàng đối với các nhà nhập khẩu của Mỹ và các nhà xuất khẩu tại Thái Lan, Việt Nam, Campuchia và Malaysia.

Năm 2021, Thái Lan xuất khẩu 1,07 tỷ USD tấm năng lượng mặt trời vào Mỹ, chiếm khoảng 49,1% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này của quốc gia Đông Nam Á. Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Thái Lan, với kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này đạt 1.300 tỷ Baht (tương đương 37,7 tỷ USD) trong năm 2021.

Trong cuộc điều tra của Bộ Thương Mại Mỹ nhằm vào doanh nghiệp Trung Quốc lợi dụng các cơ sở sản xuất ở Đông Nam Á để xuất khẩu tấm năng lượng mặt trời xuất khẩu vào Mỹ, có 2 công ty ở Thái Lan bị gọi tên.

Một trong hai công ty này là Canadian Solar - có trụ sở ở Ontario, Canada, do nhà khoa học gốc Trung Quốc Shawn Qu sáng lập, đã sản xuất tấm năng lượng mặt trời tại Bangkok, Thái Lan và xuất khẩu ra nước ngoài từ năm 2015.

Công ty còn lại là Trina Solar Thailand. Công ty này đã mở nhà máy với tổng mức đầu tư 143 triệu USD tại thành phố biển Rayong hoạt động từ năm 2016. Nhà máy này có công suất sản xuất tấm năng lượng mặt trời là 500-600 megawatt mỗi năm. Đây là dự án được đồng cấp vốn bởi ngân hàng Siam Commercial Bank của Thái Lan và China Minsheng Banking Corp của Trung Quốc.

Tại lễ khai trương nhà máy, các giám đốc điều hành của Trina Solar và những người ủng hộ công ty cho biết sản phẩm sản xuất tại nhà máy sẽ dành để xuất khẩu sang Mỹ, châu Âu và các nước Đông Nam Á, phù hợp với sáng kiến Vành đai và Con đường của Chính phủ Trung Quốc.

Hồi tháng 4, Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Jurin Laksanawisit đã gửi thu cho Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo để phản đối việc Washington đưa Thái Lan vào diện điều tra.

Bằng việc áp thuế mặt hàng polysilicon nhập khẩu, Trung Quốc hiện thống lĩnh thị trường tấm pin năng lượng mặt trời toàn cầu. Đây là một vật liệu quan trọng mà nước này muốn tự cung, tự cấp. Nguồn cung polysilicon hiện là điểm nghẽn chính trong hoạt động sản xuất pin năng lượng mặt trời.

Ngành công nghiệp tinh chế silicon thời gian qua đã phát triển mạnh ở các tỉnh như Tân Cương, Vân Nam và Tứ Xuyên của Trung Quốc - nơi có chuỗi cung ứng và nguồn điện giá rẻ cần thiết cho quá trình này.

Trở lại với Mỹ, Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Gina Raimondo mới đây cho biết Tổng thống Joe Biden đã yêu cầu các cơ quan hữu quan xem xét dỡ một phần thuế quan mà nước này áp lên hàng hoá Trung Quốc từ thời người tiền nhiệm Donald Trump, để “hạ nhiệt” lạm phát. Thuế quan có thể được gỡ bỏ đối với một số mặt sản phẩm như hàng gia dụng, xe đạp…