Sự trỗi dậy của xe hybrid
Khi Tesla và các loại xe điện khác làm mê hoặc người mua ô tô bằng công nghệ tương lai và giấc mơ về một tương lai không có xe xăng, doanh số của Toyota Prius, mẫu xe tiêu chuẩn cho xe hybrid, đã giảm 85% trong một thập kỷ.
Nhưng hiện tại, tốc độ tăng trưởng doanh số bán xe điện chậm lại đã khiến các nhà sản xuất lớn như General Motors, Ford Motor và Volkswagen phải lùi lại các mục tiêu đầy tham vọng đối với những loại xe đó. Và doanh số bán xe hybrid rất cao, nhấn mạnh những gì có thể là cuộc kiểm tra thực tế lâu dài vào năm 2023. Nhiều người Mỹ chấp nhận xu hướng điện khí hóa, nhưng họ chưa sẵn sàng cho một chiếc ô tô chạy hoàn toàn bằng điện.
Stephanie Valdez Streaty, chuyên gia đầu ngành trong lĩnh vực ô tô của Cox Automotive cho biết: “Người tiêu dùng muốn có trải nghiệm giống như họ đã có với một chiếc ô tô động cơ đốt trong. Và chúng ta vẫn chưa ở đó. Giá cả vẫn là rào cản hàng đầu đối với hầu hết người tiêu dùng”.
Theo Cox, người Mỹ đã mua kỷ lục 1,2 triệu xe điện vào năm ngoái, tăng khoảng 46% và chiếm 7,6% tổng doanh số bán ô tô mới. Nhưng doanh số bán xe hybrid thậm chí còn tăng nhanh hơn, tăng 65% lên hơn 1,2 triệu chiếc, nâng thị phần lên 8% từ 5,5%, theo Edmunds. Sử dụng xe plug-in hybrid và gần 1 trong 10 ô tô mới kết hợp động cơ xăng với động cơ điện để tiết kiệm nhiên liệu và tăng hiệu suất.
Các nhà phân tích cho hay giá ô tô điện cao ngất ngưởng và những lo ngại về sạc điện công cộng đang đẩy một số người mua ô tô sang xe hybrid, bao gồm cả những người thuê nhà hoặc người dân thành thị không thể sạc ô tô chạy bằng pin tại nhà. Xe hybrid mang lại sự tiết kiệm mà không cần phải cắm điện hàng giờ hoặc lên kế hoạch cho những chuyến đi xung quanh các điểm dừng sạc. Pin của chúng nhỏ hơn nhiều và có giá thấp hơn nhiều so với pin của xe chạy hoàn toàn bằng điện.
Theo Edmunds, người mua trung bình trả khoảng 42.500 USD cho xe hybrid trong tháng 11, so với 60.500 USD cho xe điện và 47.500 USD cho xe thông thường. Có rất nhiều mẫu xe hybrid giá cả phải chăng, nhiều mẫu có giá khởi điểm khoảng 30.000 USD - bao gồm cả chiếc Prius được thiết kế lại đầy phong cách với mức tiêu thụ kỷ lục là 57 dặm/galông. Ngược lại, thị trường xe điện vẫn tập trung chủ yếu với các sản phẩm sang trọng.
Jim Farley, giám đốc điều hành của Ford, cho rằng người tiêu dùng phổ thông về cơ bản khác với những người đầu tiên đổ xô mua xe điện mà không nhận được nhiều sự khuyến khích hoặc giáo dục từ các nhà sản xuất ô tô.
Ông Farley nói trong một cuộc phỏng vấn: “Những chiếc xe điện tiếp tục phát triển với những con số ngoạn mục, nhưng điều đang thay đổi là những người mua chúng không sẵn sàng trả thêm tiền. Bây giờ chúng tôi phải kiểm soát chi phí và thậm chí gây bất ngờ, ngạc nhiên trong quảng cáo”.
Ford đang cắt giảm kế hoạch sản xuất xe bán tải F-150 Lightning và tăng sản lượng của mẫu F-150 Hybrid giá cả phải chăng hơn thêm 20%. Nhà sản xuất ô tô này có kế hoạch tăng gấp bốn lần tổng sản lượng xe hybrid với hy vọng bán được 100.000 chiếc trong năm nay. Chúng bao gồm chiếc xe bán tải nhỏ gọn Maverick nóng phiên bản hybrid đã vượt dự báo doanh số lạc quan nhất của Ford.
Vậy tại sao Ford không sản xuất tất cả các xe hybrid Maverick? Ông Farley cho hay công ty vẫn cam kết cung cấp đầy đủ các hệ truyền động, bao gồm cả xe tải chạy điện có thể hoạt động như máy phát điện di động để cấp điện cho các thiết bị, gia đình hoặc thậm chí cả lưới điện. Ông Farley nói thêm việc đảm bảo nguồn cung cấp pin cũng mất nhiều thời gian, đôi khi còn lâu hơn cả việc xây dựng một dây chuyền lắp ráp mới.
Ông nói về Maverick: “Chúng tôi không biết một chiếc xe tải trị giá 30.000 USD lại phổ biến đến vậy. Ford đã phải vật lộn để kiếm tiền từ những chiếc xe nhỏ kể từ đầu”.
Cơ hội trước xe điện
Sự hồi sinh của xe hybrid chủ yếu mang lại lợi ích cho Toyota, Honda và Hyundai Motor, bao gồm cả thương hiệu anh em Kia.
Những nhà sản xuất ô tô này chiếm khoảng 90% doanh số bán xe hybrid của Mỹ, tiếp theo là Ford. Tất cả đều tiếp tục đầu tư vào công nghệ ngay cả khi GM, Volkswagen và các nhà sản xuất ô tô khác thề sẽ chuyển hướng hoàn toàn sang xe điện.
Honda đã vượt lên chính mình vào năm 2023, tăng gần gấp ba lần doanh số bán xe hybrid lên 294.000 chiếc. Phiên bản hybrid của mẫu sedan Honda Accord và mẫu xe thể thao đa dụng CR-V hiện chiếm hơn một nửa doanh số của những mẫu xe này. Accord đó kết hợp sự thoải mái, chất lượng và tiện nghi ở mức độ sang trọng với giá khởi điểm là 33.290 USD.
Trên đường đạt kỷ lục doanh số bán hàng tại Mỹ vào năm 2023, Hyundai, Kia và thương hiệu hạng sang Genesis của họ đã cùng nhau bán được nhiều xe điện ở Mỹ hơn bất kỳ nhà sản xuất ô tô nào ngoại trừ Tesla. Tuy nhiên, Hyundai Motor vẫn lạc quan về xe hybrid, ngay cả sau khi chính quyền Biden đề xuất các quy định sẽ yêu cầu 2/3 số ô tô mới phải chạy hoàn toàn bằng điện vào năm 2032.
Steve Center, giám đốc điều hành của Kia America thông tin: “Bất kỳ ai muốn tồn tại trong lĩnh vực kinh doanh này đều phải thực hiện các khoản đầu tư vào lĩnh vực điện. Điều đó bao gồm Hyundai, hãng đã cam kết đầu tư 12 tỷ USD vào các nhà máy ở Alabama và Georgia”.
Nhưng ông Center nói thêm rằng một chiếc xe điện có thể không phục vụ được nhu cầu của một “cao bồi ở Montana với một chiếc xe bán tải”. Ông cho biết xe hybrid có thể giúp giảm lượng khí thải từ những loại phương tiện này nhanh hơn.
Ông Center đưa ra dự đoán táo bạo: “Khi ô tô động cơ đốt dần trở nên lỗi thời, tất cả các mẫu xe chạy xăng còn lại sẽ áp dụng điện khí hóa ở dạng hybrid. Xe chạy xăng sẽ không thể cạnh tranh nếu không có nó, vì người tiêu dùng cũng như các nhà quản lý đều yêu cầu tiết kiệm nhiên liệu tốt hơn và giảm lượng khí thải. Mọi thứ nên bắt đầu bằng xe hybrid vì mọi người đều có thể lái xe hybrid ở mọi nơi”.
Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, dường như đang đi theo con đường đó. Trong vòng vài tháng tới, Toyota sẽ cung cấp 9 mẫu xe hybrid, trong đó có một mẫu thuộc thương hiệu hạng sang Lexus. Công ty đã bán được hơn 640.000 xe hybrid ở Mỹ vào năm ngoái, chiếm 29% tổng doanh số bán hàng tại Mỹ; nó đã bán được khoảng 15.000 xe chạy hoàn toàn bằng điện.
David Christ, Tổng giám đốc bộ phận Bắc Mỹ của Toyota, cho biết nhà sản xuất ô tô này dự kiến sẽ đạt 40% doanh số bán xe điện vào năm 2024. Ông lặp lại quan điểm của ông Center về triển vọng của ô tô động cơ đốt trong.
Ông Christ nói: “Theo thời gian, chúng tôi không phản đối việc sử dụng xe hybrid hoàn toàn để tiến nhanh hơn tới một tương lai xanh hơn. Một năm trước, chúng tôi đã bị giới truyền thông chỉ trích vì không phải là xe điện. Chúng tôi nghĩ điều đó thật không công bằng khi chúng tôi không tham gia vào lĩnh vực điện khí hóa. Ngày nay chúng ta có tám triệu xe hybrid trên đường và mỗi chiếc đều giảm lượng khí thải nhà kính”.
Nhưng ông Christ nói thêm rằng cơ sở hạ tầng sạc cho xe điện vẫn chưa sẵn sàng cho hàng triệu ô tô chạy bằng pin, đó là lý do tại sao doanh số bán những loại xe này lại chậm lại. Cuối cùng, người tiêu dùng thúc đẩy ngành này chứ không phải nhà sản xuất.
Toyota Camry 2025 được thiết kế lại sẽ chỉ được cung cấp dưới dạng hybrid. Đó dường như là một canh bạc lớn đối với mẫu sedan bán chạy nhất nước lâu nay. Toyota đã bán được khoảng 290.000 chiếc Camry vào năm ngoái và chỉ có 35.000 chiếc là xe hybrid.
Toyota không hề liều lĩnh. Khi Toyota chuyển Sienna sang dòng xe hybrid cho mẫu xe năm 2021, nó ngay lập tức trở thành mẫu xe tải nhỏ bán chạy nhất nước Mỹ, tăng từ vị trí thứ tư.
Tuy nhiên, một số chuyên gia ô tô cho rằng xe hybrid chỉ có thể làm được bấy nhiêu.
Dave Cooke, nhà phân tích phương tiện cấp cao của Liên minh các nhà khoa học quan tâm, cho rằng xe hybrid là một công cụ quan trọng, giá cả phải chăng, cho phép hàng triệu người lái xe sử dụng ít xăng hơn nhưng vẫn là một công nghệ chuyển đổi. Ông nhận định các mục tiêu dài hạn về biến đổi khí hậu vẫn đòi hỏi phải chuyển sang sử dụng xe điện chạy bằng lưới năng lượng tái tạo.
“Trong nhận xét của chúng tôi với E.P.A. và ngành công nghiệp, đó là hãy tạo ra sự kết hợp cho mọi thứ”, ông Cooke nói. “Tuy nhiên, chúng tôi vẫn cần những tiêu chuẩn chặt chẽ hơn để đảm bảo các nhà sản xuất ô tô phải đối mặt với các quy định về những gì có thể đạt được về mặt công nghệ”.
Ông Cooke lưu ý khả năng tiết kiệm nhiên liệu của đội xe quốc gia đã không thay đổi trong nhiều năm, một phần là do sự chuyển đổi sang xe bán tải và SUV. Những thành tựu gần đây hoàn toàn nhờ vào sự gia tăng của xe điện, trong đó xe hybrid đóng vai trò không đáng kể.
Chris Harto, nhà phân tích chính sách năng lượng và vận tải của Consumer Reports, đồng ý với đánh giá đó. Ông nói: “Xe hybrid cần có thời gian, nhưng xe điện là nơi chúng ta cần đến để đạt được các mục tiêu về khí hậu".
Google translate