Người ngoài nhìn vào sẽ thấy gia tộc Ho của Macau giống như phiên bản đời thực, với quy mô thậm chí còn lớn hơn, của bộ phim “Succession” (“Kế nghiệp”) trên kênh HBO.
Người đứng đầu gia tộc này, “vua” sòng bạc Stanley Ho quá cố, có 17 người con với 4 người phụ nữ mà ông gọi là vợ, tạo ra một gia phả lớn và phức tạp.
“Nếu một gia đình như thế chỉ có duy nhất một lĩnh vực kinh doanh, thì chắc chắn tất cả mọi người không thể tham gia hết”, giáo sư Winnie Peng thuộc Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông, một người chuyên nghiên cứu về các doanh nghiệp gia đình ở châu Á, nhận định với hãng tin Bloomberg. “Với 17 người con, làm thế nào để họ có thể trao cho mỗi người một vị trí khác nhau và đảm bảo những người con này không đấu nhau?”
Và nhà họ Ho đã tìm đến một giải pháp khác: mỗi người con tự tìm con đường riêng, nhường quyền quản lý “đế chế” sòng bạc cho một số ít người được lựa chọn. Cách này giúp gia tộc về cơ bản không có những xung đột công khai, thể hiện được sự đoàn kết trong lễ tang của Stanley Ho vào năm 2020. Tuy nhiên, vào năm ngoái, một toà án ở Macau vẫn phải vào cuộc để quyết định những người nắm quyền quản lý gia sản mà ông Ho để lại, sau khi các thành viên trong gia đình không thể đi đến một thoả thuận.
Đối với gia tộc Ho, việc đảm bảo không có xung đột nội bộ là một vấn đề đặc biệt quan trọng, bởi họ đang phải đối mặt với một trong những thách thức lớn nhất.
Các công ty của gia đình này đang đứng trước sức ép ngày càng gia tăng, khi đại dịch Covid-19 khiến ngành sòng bạc – đầu tàu của kinh tế Macau – điêu đứng. Ngoài ra, chính quyền Macau cũng đang có nhiều nỗ lực để giảm bớt sự phụ thuộc của nền kinh tế vào các casino, trong bối cảnh sự giám sát gia tăng của Chính phủ Trung Quốc.
Gần đây, cảnh sát Macau đã bắt giữ hai “ông trùm” trung gian cho vay nóng trong ngành cờ bạc. Nhà chức trách cũng tuyên bố sẽ cắt giảm thời hạn của các giấy phép hoạt động sòng bạc bắt đầu từ tháng 6 năm nay. Nhà họ Ho có 3 trong số giấy phép hoạt động casino ở Macau.
Ảnh hưởng của những thay đổi này là rất rõ ràng. Tại SJM Holdings Ltd., công ty chủ chốt của nhà họ Ho và là doanh nghiệp kiểm soát nhiều sòng bạc nhất ở Macau, doanh thu từ thị trường casino tại Macau đã giảm 70% trong năm 2021 so với mức trước đại dịch. Giá trị vốn hoá thị trường của SJM hiện chỉ còn bằng khoảng 1/5 so với mức đỉnh vào 2013.
Cú sụt này khiến giá trị tài sản ròng của nhà Ho giảm 4 tỷ USD trong thời gian từ tháng 11/2020 đến nay. Khi đó, họ Ho còn là gia tộc giàu thứ 17 ở châu Á – theo xếp hạng tỷ phú Bloomberg Billionaires Index. Với khối tài sản hiện tại là 10,6 tỷ USD, nhà Ho không còn nằm trong top 20 gia tộc giàu nhất châu lục.
Nỗ lực làm tinh gọn công ty gia đình đã diễn ra từ trước khi Stanley Ho qua đời. Cách đây 3 năm, các con của người vợ thứ hai đã giành quyền kiểm soát trong hội đồng quản trị SJM bằng cách lập liên minh với một nhóm cổ đông khác. Không một người con nào khác hay những người vợ khác còn sống của Stanley Ho công khai phản đối sự liên minh này.
Daisy Ho, một người con gái tham gia liên minh nói trên, đã giữ vai trò đứng đầu SJM từ năm 2018. Người em gái Pansy là đồng chủ tịch của MGM China Holdings Ltd. đã nhiều năm. Hai chị em họ còn cùng nhau lãnh đạo công ty bất động sản Shun Tak Holdings, còn người em trai Lawrence là Chủ tịch của một công ty địa ốc khác có tên Melco International Development Ltd.
Sabrina Ho, con gái của người vợ thứ tư, là một trong những người con của Stanley Ho không tham gia vào công việc kinh doanh của gia đình, và điều này nhận được sự khuyến khích của người cha. Ông Ho khuyên Sabrina không bao giờ chơi bạc, và cô đã ghi nhớ lời khuyên này của cha, tìm đến những lĩnh vực kinh doanh không liên quan gì đến các sòng bài.
“Cha tôi bảo ‘cả đời cha chẳng đánh bạc bao giờ’”, Sabrina nói trong một cuộc trả lời phỏng vấn trên WeChat. “Tôi quyết định cũng làm như vậy”.
Bởi thế, thay vì cố gắng giành lấy một vị trí trong “đế chế” sòng bạc của gia đình, nữ thừa kế 31 tuổi này tìm đến với nghệ thuật.
Nhà Ho giúp thành lập Poly Auction Macau, chi nhánh của Poly Culture Group Corp. – công ty là một phần trong một doanh nghiệp nhà nước của Trung Quốc với doanh thu hàng năm 58 tỷ USD trong các lĩnh vực từ nghệ thuật tới vũ khí. Hiện Sabrina đảm nhiệm vị trí CEO của Poly Auction Macau.
Những người anh chị em khác cũng tìm hướng đi riêng bên ngoài công ty gia đình.
Người con út Mario là nhà điều hành tại một công ty trò chơi điện tử niêm yết ở Hồng Kông và đã khởi động kế hoạch tạo ra một nền tảng cho các văn phòng đầu tư gia đình (family office).
Josie, một người con gái khác của Stanley Ho, là ca sỹ kiêm diễn viên. Cô đã mở công ty phim riêng và thường đi lưu diễn cùng ban nhạc rock của mình.
Laurinda, một trong các ái nữ của “vua” sòng bạc quá cố, là một doanh nhân mì bò có thương hiệu riêng.
Ngay cả Lawrence, dù đang điều hành Melco, cũng hướng tới những lĩnh vực đầu tư khác. Căn phòng đầu tư Black Spade Capital của anh đã mua một công ty chẩn đoán hình ảnh ở Macau và mở một công ty séc trắng (SPAC) ở Mỹ trong năm ngoái.
Ở Trung Quốc, việc phát triển những lĩnh vực kinh doanh mới ngoài lĩnh vực chủ chốt được xem là một cách để các doanh nhân chứng tỏ khả năng thành công. Đó cũng là cách để các gia tộc giàu có lên kế hoạch thừa kế trong những bối cảnh có nhiều khó khăn – theo nhận định của giáo sư Peng. Việc tìm đến những lĩnh vực kinh doanh mới có thể không đóng góp nhiều cho sự phát triển tài sản của nhà họ Ho, nhưng đó là cách giữ cho việc quản lý “đế chế” sòng bạc được ổn định.
“Nếu môi trường bên ngoài không ổn định, chúng ta muốn giảm bớt rủi ro. Khi mỗi người con trong gia đình đi theo một hướng khác nhau, thì rủi ro sẽ giảm xuống”, bà Peng nói.
Google translate