Đánh giá về tác động của thuế suất đối ứng 46% mà chính quyền của ông Donald Trump áp lên hàng hóa Việt Nam, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinGroup nhấn mạnh: "Tác động là rõ nhưng thị trường đang kỳ vọng kịch bản sẽ tốt hơn. Về vĩ mô, FiinGroup tính toán trong trường hợp xấu nhất tăng trưởng GDP giảm 1%. Ví dụ, Chính phủ đặt mục tiêu 8% thì với mức thuế trên chỉ còn 7%".
Chủ tịch của FiinGroup cho rằng, trong nguy luôn có cơ. Ngay khi Mỹ công bố áp thuế suất đối ứng 46% lên hàng hóa Việt Nam, nhiều doanh nghiệp đến từ châu Âu thậm chí cựu đại sứ Australia khi trao đổi với FiinGroup đều bày tỏ mong muốn được đồng hành với doanh nghiệp Việt Nam để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa sang Australia, hoặc châu Âu.
Về FDI, việc thuế suất cao chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến dòng vốn FDI nhưng mức độ sẽ theo từng ngành nghề và trước mắt chưa ảnh hưởng ngay được. FiinGroup đã từng hỗ trợ nhiều tập đoàn chuyển nhà máy sản xuất từ Trung Quốc, Mỹ sang Việt Nam nhưng việc chuyển đi không phải đơn giản.
"Tuy vậy, cũng rất khó để nói ảnh hưởng xấu mức nào, bằng với thời Covid hay không? Cá nhân tôi nghĩ là không. Vấn đề là nhìn nhận kịch bản thế nào và đối phó làm sao", ông Thuân nói.
Chủ tịch FiinGroup cho biết thêm rằng, trong tổng giá trị xuất khẩu sang thị trường Mỹ doanh nghiệp Việt Nam chỉ chiếm 30%, 70% còn lại là thuộc về các doanh nghiệp FDI. Tác động này không chỉ lên doanh nghiệp Việt Nam mà còn ảnh hưởng đến doanh nghiệp Mỹ, các đồng minh của Mỹ. Đây là cơ hội cho Việt Nam đàm phán và làm rõ về mặt dữ liệu, thuyết phục Mỹ giảm mức thuế quan dựa trên số liệu này.
"Chính phủ Mỹ quan ngại về tình trạng hàng Trung Quốc tạm nhập sang Việt Nam rồi tái xuất đi Mỹ. Bộ Công Thương nên rà soát lại để xem chi tiết dung lượng như thế nào về FDI, M&A. Nếu rà soát được không chỉ thể hiện thiện chí với Mỹ mà còn minh bạch thông tin, trong tương lai có thể Mỹ sẽ đánh chi tiết hơn từng ngành hàng. Cá nhân tôi nghĩ là khó nhưng phía đối tác Mỹ rất kỳ vọng, thực ra cũng tốt cho Việt Nam, minh bạch hóa hoạt động về thương mại. Thâm hụt thương mại với Mỹ nhưng giá trị xuất khẩu toàn đến từ FDI chứ doanh nghiệp Việt rất thấp. Hậu quả của thuế suất 46% lại rất lớn", ông Thuân nhấn mạnh.
Nhìn nhận ở góc độ lạc quan hơn, theo Chủ tịch FiinGroup đây là cơ hội cho Việt Nam nhìn nhận lại, nâng cao chất lượng dòng vốn FDI, tập trung vào vốn FDI có hàm lượng công nghệ cao. Thực tế cho thấy, trong nhiệm kỳ trước của Tổng thống Donald Trump, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đã kích hoạt dòng vốn dịch chuyển sang Việt Nam, tuy nhiên chủ yếu là dòng vốn Trung Quốc. Quốc gia này dẫn đầu về số lượng FDI vào Việt Nam nhưng chất lượng trên tổng thể không tốt, những ngành nghề mà họ không làm được ở Trung Quốc hoặc không thân thiện với môi trường thì họ đẩy sang Việt Nam.
Do đó, đây là cơ hội lớn để chúng ta quyết tâm tập trung chỉ thu hút FDI chất lượng hàm lượng công nghệ cao, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đây là cơ hội vàng để Chính phủ thực hiện các biện pháp quyết liệt hơn, cơ hội để Việt Nam làm những gì mình muốn chứ không phải thu hút bất chấp. Ưu đãi thuế quan cũng nên rà soát phân hóa rõ hơn thay vì cào bằng cứ FDI thì được ưu đãi như nhau. Tóm lại, đây là áp lực cho Việt Nam, đến lúc chúng ta phải quyết liệt hơn trong việc thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao.
Các nhà đầu tư nước ngoài cũng phải hiểu họ được lợi rất nhiều khi đầu tư tại Việt Nam. Giá điện cho sản xuất rẻ, ưu đãi thuế lớn. "Phải hiểu là được lợi rất nhiều để cùng chung tay với Việt Nam, cùng chia sẻ rủi ro chứ không phải chỉ ôm lợi ích về mình", Chủ tịch FiinGroup Nguyễn Quang Thuân nói.
Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 2/4 tuyên bố áp thuế quan có đi có lại - hay còn gọi là thuế đối ứng - ở mức ít nhất 10% lên tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, trong đó có hàng chục quốc gia phải chịu thuế suất cao hơn. Danh sách các nền kinh tế phải chịu thuế đối ứng cao hơn bao gồm những đối tác thương mại thuộc hàng lớn nhất của Mỹ, trong đó có Việt Nam.
Việt Nam bị áp mức thuế 46%. Trong khi các đối tác khác như Trung Quốc 34%; Nhật Bản 24%; Hàn Quốc 25%.
Một quan chức Nhà Trắng đề nghị không tiết lộ danh tính cho biết thuế quan đối ứng với thuế suất cao hơn sẽ có hiệu lực từ ngày 9/4 và sẽ áp dụng với khoảng 60 quốc gia. Mức thuế cơ sở 10% sẽ có hiệu lực từ ngày thứ Bảy (5/4).
Google translate