e-Conomy SEA 2023: Kinh tế số Việt Nam tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á

Ngày 6/11, Google, Temasek và Bain & Company công bố báo cáo nền kinh tế số của sáu quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á (e-Conomy SEA 2023), bao gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam. 

THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ ĐẠT 24 TỶ USD VÀO 2025

Theo đó, bất chấp những biến động của nền kinh tế vĩ mô toàn cầu, báo cáo cho thấy tổng giá trị hàng hóa (GMV) của khu vực vẫn tiếp tục tăng và dự kiến đạt 218 tỷ USD, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái (YoY). Báo cáo cũng cho thấy doanh thu từ nền kinh tế số của khu vực Đông Nam Á có triển vọng đạt mức 100 tỷ USD trong năm nay.

Đặc biệt, Việt Nam tiếp tục là nước có tốc độ tăng trưởng kinh tế số nhanh nhất khu vực Đông Nam Á, hai năm thứ hai liên tiếp (2022 và 2023) và được dự báo sẽ tiếp tục giữ vị trí này trong năm 2025 (đồng hạng với Philippines). Tổng giá trị hàng hóa (GMV) của Việt Nam dự kiến đạt tỷ lệ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR) ở mức 20%, từ 30 tỷ USD vào năm 2023 lên gần 45 tỷ USD vào năm 2025. Tăng trưởng GMV trong hai năm tới sẽ được dẫn dắt bởi thương mại điện tử và du lịch trực tuyến.

Trong đó, thương mại điện tử ở Việt Nam tăng 11% từ năm 2022 đến 2023 và tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) kỳ vọng tăng 22% đến năm 2025, hướng đến mục tiêu tổng giá trị hàng hóa đạt 24 tỷ USD trong năm 2025.

Ngoài ra, ngành du lịch được dự báo sẽ hoàn toàn hồi phục trong năm nay, chủ yếu nhờ sự tăng trưởng mạnh mẽ của du lịch nội địa. Du lịch trực tuyến đã tăng 82% trong năm qua và kỳ vọng tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) tăng 21% từ 2023 đến 2025, với mức GMV dự kiến đạt 7 tỷ USD. Mặc dù khách du lịch Trung Quốc vẫn chưa quay trở lại hoàn toàn, sự hồi phục của các đường bay quốc nội và quốc tế sau đại dịch đã góp phần thúc đẩy cho ngành du lịch Việt Nam.

Các lĩnh vực quan trọng khác tiếp tục phát triển và góp phần thúc đẩy nền kinh tế số của Việt Nam bao gồm ngành: Vận tải; Thực phẩm (dịch vụ giao đồ ăn); Truyền thông trực tuyến. Lĩnh vực này đã tăng trưởng 10% từ 2022 đến 2023, dự kiến CAGR tăng 16% trong giai đoạn từ năm 2023 đến năm 2025 và dự báo đạt 4 tỷ USD vào năm 2025. 

THANH TOÁN SỐ TĂNG TRƯỞNG KÉP 13% 

Dịch vụ tài chính kỹ thuật số (Digital Finance Service - DFS) tăng trưởng nhanh chóng so với mức tăng trưởng ban đầu, và Việt Nam có mức thanh toán kỹ thuật số tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á trong năm 2023.

Sự chuyển đổi không thể đảo ngược từ hành vi ngoại tuyến sang trực tuyến (offline-to-online) tiếp tục thúc đẩy việc áp dụng DFS phát triển. Trong khi tỷ lệ áp dụng thanh toán số tại khu vực Đông Nam Á đạt 50%, Việt Nam cũng đang thúc đẩy xu hướng này và trở thành quốc gia tăng trưởng nhanh nhất về thanh toán số, tăng 19% từ năm 2022 đến năm 2023 và sẽ tiếp tục phát triển ở mức 13% CAGR trong giai đoạn 2023 - 2025.

Do đó, thanh toán kỹ thuật số tại Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng nhờ sự hỗ trợ mạnh mẽ của Chính phủ, hoạt động đầu tư của các ngân hàng thương mại và sự phổ biến của mã QR. Xu hướng này được dự báo sẽ tăng tốc khi Ngân hàng Nhà nước khuyến khích các dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt ở các vùng nông thôn và vùng sâu vùng xa.

Để thu hút đầu tư, các công ty kỹ thuật số cần có lộ trình đạt lợi nhuận cụ thể và chứng minh cho các nhà đầu về kế hoạch thoái vốn đáng tin cậy.

Thực tế, các quỹ đầu tư tư nhân tại Đông Nam Á đã giảm xuống mức thấp nhất trong 6 năm sau khi đạt mức cao kỷ lục, theo sát với xu hướng dịch chuyển toàn cầu do chi phí vốn cao và các vấn đề trong chu kỳ đầu tư. Những vấn đề này bao gồm sự điều chỉnh rộng hơn về định giá so với mức kỷ lục trong năm 2021, sự bất cập xung quanh lộ trình sinh lời của một số công ty và thị trường vốn đầy thách thức khiến việc thoái vốn trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, Việt Nam là thị trường duy nhất tại Đông Nam Á có mức đầu tư tăng trong nửa đầu năm 2023 so với nửa cuối năm 2022.

Tại khu vực Đông Nam Á, sự sụt giảm đầu tư từ các quỹ diễn ra ở tất cả các giai đoạn, và sụt giảm nhiều nhất là ở giai đoạn cuối. Dịch vụ tài chính kỹ thuật số vẫn là lĩnh vực đầu tư hàng đầu nhờ tiềm năng tạo ra doanh số tốt. Phần lớn thương vụ được rót vào ở các lĩnh vực mới nổi, cho thấy các nhà đầu tư đang đa dạng hóa các danh mục đầu tư. 

MỨC CHI TIÊU KINH TẾ SỐ CAO

Báo cáo của Google, Temasek và Bain & Company cũng cho thấy, người dùng có mức chi tiêu cao (HVUs) tiếp tục là yếu tố duy trì kinh tế bền vững. Tuy nhiên, tiềm năng tăng trưởng phụ thuộc vào việc gia tăng mức độ tham gia kinh tế số.

Mặc dù hơn 70% giá trị giao dịch của nền kinh tế số được tạo ra bởi 30% lượng người chi tiêu hàng đầu ở Đông Nam Á, tuy nhiên, nhóm người dùng có mức chi tiêu thấp (non-HVUs) cũng mang lại cơ hội tăng trưởng đáng chú ý.

Tại Việt Nam, nhóm HVU chi tiêu gấp 5,4 lần so với nhóm non-HVU. Trong khi HVU có nhiều khả năng tăng mức chi tiêu theo thời gian, thì non-HVU cũng mang đến cơ hội tăng trưởng nói chung. Khi nhu cầu của người tiêu dùng tiếp tục tăng, đa số non-HVU sẽ sẵn sàng tăng chi tiêu trực tuyến nếu chúng ta xây dựng được sự tin tưởng, giải quyết các rào cản ví dụ như nhu cầu tương tác thật với sản phẩm.

NHIỀU LẠC QUAN CHO KINH TẾ SỐ VIỆT NAM

Ông Andrea Campagnoli, Trưởng văn phòng kiêm Đối tác Sáng lập của Bain & Company tại Việt Nam, cho biết: Tốc độ tăng trưởng GMV và doanh thu của nền kinh tế số Đông Nam Á đều tiếp tục duy trì đà tăng trưởng hai chữ số, với doanh thu dự kiến sẽ vượt mốc 100 tỷ USD vào năm 2023. Bất chấp sự chậm lại của nền kinh tế hiện nay, Việt Nam vẫn là nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất Đông Nam Á trong nhiều năm qua.

“Đáng chú ý, Việt Nam thể hiện sự tăng trưởng tích cực về khối lượng đầu tư trong nửa đầu năm 2023 so với năm ngoái. Đây là minh chứng cho niềm tin của các nhà đầu tư đối với tiềm năng dài hạn của đất nước”, ông Andrea Campagnoli cho hay.

Ông Fock Wai Hoong, Trưởng ban Đông Nam Á Temasek, nhận định: Nền kinh tế số của Việt Nam có tiềm năng vươn cao hơn nữa nhờ vào các yếu tố như sự phổ biến của các ứng dụng số hóa và lực lượng lao động công nghệ nội địa tự đào tạo có tay nghề cao đang thúc đẩy quá trình đổi mới sáng tạo. Temasek lạc quan về tương lai của nền kinh tế số Đông Nam Á và sẽ tiếp tục triển khai vốn xúc tác để đạt được tăng trưởng bền vững.

Ông Marc Woo, Giám đốc điều hành Google châu Á - Thái Bình Dương, khẳng định: Nền kinh tế số Việt Nam đang phát triển đúng hướng. Các lĩnh vực quan trọng dự kiến sẽ tiếp tục phát triển dù phải đối mặt với nhiều khó khăn, điển hình như lĩnh vực nội dung số, phần lớn đóng góp đến từ ngành công nghiệp game với nhiều studio game Việt đã đạt được những thành công ở cấp độ toàn cầu.