Không để xảy ra tình trạng "vênh" giá, nâng giá trục lợi làm khó nhà thầu giao thông

Bộ Giao thông vận tải cho biết trước những chỉ đạo của Chính phủ và hướng dẫn của các bộ, ngành, các địa phương triển khai nhiều biện pháp kiểm soát giá vật liệu xây dựng. Tuy nhiên, theo ghi nhận của Bộ Giao thông vận tải, còn nhiều bất cập trong công tác quản lý, gây khó khăn cho các nhà thầu thi công.

"VÊNH" GIÁ NHIỀU LOẠI VẬT LIỆU KHIẾN NHÀ THẦU GẶP KHÓ

Bộ Giao thông vận tải chỉ rõ một số giá vật liệu xây dựng đặc thù không có trong thông báo giá của địa phương. Bên cạnh đó, khi triển khai đồng thời các dự án, công trình giao thông tạo ra sự tăng đột biến về nhu cầu vật liệu, do vậy, giá một số vật liệu xây dựng thông thường thực tế cao hơn giá địa phương công bố.

Mặt khác, chỉ số giá xây dựng là chỉ tiêu phản ánh mức độ biến động của giá xây dựng theo thời gian, làm cơ sở xác định, điều chỉnh sơ bộ tổng mức đầu tư xây dựng, tổng mức đầu tư xây dựng, dự toán xây dựng, giá gói thầu xây dựng, giá hợp đồng xây dựng, quy đổi vốn đầu tư xây dựng công trình và quản lý chi phí đầu tư xây dựng. Chỉ số giá do các địa phương công bố theo quy định.

Các địa phương công bố giá chỉ số giá chưa phù hợp theo kịp diễn biến thị trường, đặc biệt là các vật tư, vật liệu phổ biến tại địa phương được đưa vào sử dụng cho dự án.

Trước đó, sự chênh lệch lớn giữa giá vật liệu xây dựng do địa phương công bố với giá thị trường, ảnh hưởng đến chi phí xây dựng, tiến độ thi công, doanh nghiệp càng làm càng lỗ khi triển khai đồng loạt các dự án thành phần thuộc cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2017 - 2020.

Theo ghi nhận, nhu cầu vật liệu tăng cao trong khi nguồn cung cấp tại các địa phương hạn chế. Bên cạnh đó, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 và tình hình xung đột địa chính trị trên thế giới làm giá xăng dầu và một số vật liệu xây dựng trên thế giới tăng cao ảnh hưởng đến thị trường trong nước.

Tại một số thời điểm, một số chủ mỏ đã có hiện tượng găm hàng, nâng giá, ép giá gây khó khăn cho các nhà thầu thi công.

Vì vậy, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo chủ tịch ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, quản lý chặt chẽ giá vật liệu xây dựng, đặc biệt là giá vật liệu tại các mỏ đang khai thác để không xảy ra tình trạng nâng giá, ép giá, bán với mức cao hơn giá đã được các địa phương công bố.

Trường hợp phát hiện tình trạng cố tình thông đồng, ép giá cao hơn so với giá đã công bố phải có giải pháp mạnh như xử phạt, xem xét thu hồi giấy phép.

Ngoài ra, sở xây dựng, sở tài nguyên và môi trường chủ trì, phối hợp với các sở, ngành và chính quyền địa phương có liên quan làm việc với các nhà cung ứng vật liệu, chủ mỏ để có cam kết việc cung ứng vật liệu theo giá đã công bố, niêm yết, nếu không phải xử lý theo quy định của pháp luật.

Thủ tướng Chính phủ cũng có Công điện số 194/CĐ-TTg ngày 01/4/2023 về việc tập trung tháo gỡ vướng mắc về đất đai, vật liệu xây dựng để triển khai thực hiện các dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc và bất động sản. Đồng thời, giao Bộ Xây dựng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các địa phương ban hành thông báo giá, ban hành chỉ số giá bảo đảm phù hợp, bám sát với thực tế thị trường.

KIỂM SOÁT BIẾN ĐỘNG GIÁ VẬT LIỆU

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã tập trung thực hiện các nhiệm vụ cụ thể.

Theo đó, Bộ Xây dựng thành lập 7 đoàn công tác chủ trì, làm việc với các địa phương: Quảng Ninh, Thanh Hóa, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Cần Thơ, Đồng Nai, Tiền Giang để hướng dẫn, giám sát, kiểm tra việc quản lý, công bố giá vật liệu, thiết bị xây dựng, chỉ số giá xây dựng; làm việc trực tiếp với ủy ban nhân dân các tỉnh về việc công bố giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá cũng như kiểm soát giá vật liệu xây dựng trên địa bàn.

Bộ Xây dựng đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ các khó khăn, vướng mắc trong quản lý chi phí đầu tư xây dựng và giải pháp tháo gỡ. Theo đánh giá của cơ quan này, đến nay, về cơ bản các địa phương chủ động việc công bố giá vật liệu xây dựng, chỉ số giá xây dựng theo tháng, sát với thị trường, cơ bản đáp ứng việc quản lý chi phí đầu tư xây dựng, quản lý chi phí hợp đồng.

Bộ Giao thông vận tải cũng có văn bản gửi các địa phương đề nghị công bố giá vật liệu xây dựng và kiểm soát giá vật liệu trên địa bàn; đồng thời, tổng hợp danh mục vật liệu xây dựng chủ yếu sử dụng trong các công trình giao thông quan trọng quốc gia gửi các địa phương để làm căn cứ khảo sát, công bố giá trên địa bàn.

Bộ Giao thông vận tải cũng đề nghị Bộ Xây dựng hướng dẫn các địa phương công bố giá vật liệu xây dựng, giá cước vận chuyển, chỉ số giá xây dựng trên địa bàn các địa phương.

Bộ Giao thông vận tải cũng yêu cầu các chủ đầu tư phối hợp chặt chẽ với ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố để triển khai thực hiện và chỉ đạo các đơn vị tư vấn khẩn trương lập, thẩm định, phê duyệt dự toán các gói thầu xây lắp đảm bảo tiến độ.

Trước những bất cập nêu trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tiếp tục triển khai các công việc để kiểm soát giá vật liệu xây dựng.

Theo đó, Bộ Xây dựng tăng cường việc kiểm tra, đôn đốc các địa phương công bố giá, chỉ số giá vật liệu xây dựng hằng tháng, đầy đủ, sát với biến động của thị trường; tiếp tục kiểm soát, bình ổn giá vật liệu xây dựng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Bộ Giao thông vận tải phối hợp với Bộ Xây dựng để có hướng dẫn các địa phương công bố giá vật liệu xây dựng trên địa bàn để triển khai các dự án thành phần thuộc dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021 - 2025 đáp ứng tiến độ yêu cầu; đồng thời, bám sát tình hình thực hiện các dự án để kịp thời xem xét, xử lý, chỉ đạo tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc về giá vật liệu, công bố chỉ số giá xây dựng trên địa bàn.

Ngoài ra, các địa phương tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm soát quản lý chặt chẽ giá vật liệu xây dựng không để xảy ra tình trạng nâng giá, ép giá, bán cao hơn mức giá đã được địa phương công bố theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 194/CĐ-TTg ngày 01/4/2023.