Đại dịch Covid-19 sẽ không sớm kết thúc, xét tới việc mới có một tỷ lệ nhỏ dân số thế giới được tiêm phòng bệnh này – tiến sỹ Larry Brilliant, một nhà dịch tễ học nổi tiếng, nói với hãng tin CNBC.
Ông Brilliant từng giữ vai trò quan trọng trong lực lượng của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) giúp xoá bệnh đậu mùa trên toàn cầu. Về Covid, ông cho rằng biến chủng Delta “có thể chính là virus lây lan mạnh nhất” mà thế giới từng biết đến.
Trong những tháng gần đây, Delta lây lan chóng mặt và trở thành biến chủng chủ đạo tại nhiều quốc gia và khu vực trên thế giới, trong đó có Đông Nam Á. Theo ông Brilliant, có một tin tốt là các vaccine Covid hiện có - đặc biệt là vaccine sử dụng công nghệ mRNA và vaccine tiêm 1 mũi của hãng Johnson & Johnson - có thể chống lại Delta.
Dù vậy, hiện mới chỉ chó 15% dân số thế giới được tiêm đầy đủ vaccine ngừa Covid, và hơn 100 quốc gia đạt tỷ lệ tiêm đủ chưa đến 5% dân số - ông Brilliant nhấn mạnh.
"MÔ HÌNH ĐẠI DỊCH CHỮ V NGƯỢC"
“Tôi cho rằng chúng ta còn một chặng đường dài phải đi để kết thúc đại dịch, dài hơn so với những gì chúng ta đã trải qua kể từ khi đại dịch bắt đầu. Đó không phải là do biến chủng mà chúng ta đang đương đầu sẽ kéo dài đến như vậy”, ông Brilliant - người hiện là nhà sáng lập kiêm CEO của công ty tư vấn phản ứng đại dịch Pandefense Advisory - nhận định.
“Trừ phi chúng ta tiêm chủng được cho tất cả mọi người ở hơn 200 quốc gia, vẫn sẽ có những biến chủng mới xuất hiện”, ông nói, và dự báo Covid rốt cục sẽ trở thành một “virus vĩnh viễn” như bệnh cúm mùa.
Ông Brilliant cho biết mô hình của ông về dịch Covid bùng phát ở San Francisco và New York, hai thành phố lớn của Mỹ, dự báo một “đường cong đại dịch hình chữ V ngược”. Điều đó có nghĩa là số ca nhiễm sẽ tăng rất nhanh, nhưng cũng sẽ giảm rất nhanh, ông giải thích.
Nếu dự báo này trở thành hiện thực, thì biến chủng Delta sẽ lây lan nhanh tới mức “về cơ bản không còn đối tượng để có thể lây nhiễm”, ông Brilliant nhận định. Đó có vẻ cũng là những gì đã xảy ra ở Anh và Ấn Độ, nơi sự lây lan của Delta đã sụt giảm từ những mức đỉnh gần đây.
Số ca nhiễm mới bình quân mỗi ngày ở Anh trong 7 ngày gần nhất đã giảm còn khoảng 26.000 ca vào hôm 5/8, từ mức khoảng 47.700 ca vào hôm 21/7 – theo dữ liệu từ Our World in Data.
Tại Ấn Độ, số ca nhiễm mới bình quân mỗi ngày đã giảm dưới 50.000 ca từ cuối tháng 6, thấp hơn nhiều so với mức đỉnh hơn 390.000 ca mỗi ngày hồi tháng 5.
“Điều đó có thể cho thấy rằng đây là một hiện tượng kéo dài 6 tháng ở mỗi quốc gia, thay vì một hiện tượng kéo dài 2 năm. Nhưng tôi cảnh báo mọi người rằng đây mới chỉ là biến chủng Delta, và rất có thể nhiều biến chủng khác sẽ xuất hiện để được đặt tên theo bảng chữ cái Hy Lạp”, ông Brilliant nhấn mạnh.
"PHẢI TIÊM NHẮC LẠI CHO NGƯỜI TỪ 65 TUỔI TRỞ LÊN"
Theo nhà dịch tễ học này, khả năng xuất hiện một “siêu biến chủng” mà vaccine không thể chống lại là thấp, nhưng không thể loại trừ.
“Nếu xảy ra, đó sẽ là một thảm hoạ. Chúng ta cần làm tất cả mọi việc có thể làm để ngăn chặn một sự kiện như vậy”, ông Brilliant phát biểu. “Và điều đó có nghĩa là tất cả mọi người đều phải tiêm vaccine, trong mỗi khu vực, mỗi gia đình, mỗi quốc gia, và trên toàn thế giới”.
Một số nước có tỷ lệ tiêm vaccine đạt tương đối cao như Mỹ và Isral đang có kế hoạch tiêm mũi nhắc lại cho người dân của nước mình. Trong khi đó, một số nước như Haiti đến gần đây mới nhận được những lô vaccine đầu tiên. WHO mới đây kêu gọi các nước giàu hoãn ý định tiêm nhắc lại vaccine Covid để tạo cho các nước nghèo cơ hội tiếp cận được nguồn vaccine.
Tuy nhiên, ngoài việc đẩy nhanh chiến dịch tiêm chủng ở các quốc gia có tỷ lệ tiêm còn thấp, ông Brilliant nói có một nhóm đối tượng cần được tiêm nhắc lại ngay - đó là những người từ 65 tuổi trở lên, và những người đã tiêm đủ từ cách đây 6 tháng nhưng có hệ miễn dịch yếu.
“Đây là những người mà chúng tôi nhận thấy là nơi các đột biến của virus nhân lên”, ông cho hay. “Bởi vậy, những người này nên được tiêm mũi thứ ba, tức là mũi tiêm nhắc lại, ngay lập tức. Việc này quan trọng ngang với việc việc phân phối vaccine tới những quốc gia không có nhiều cơ hội hay khả năng để tiếp cận vaccine”.
Google translate