Khi Arsenii Frolov thành lập một doanh nghiệp cung cấp không gian làm việc chung tại thị trấn nghỉ dưỡng Antalya, nằm ở vùng biển thuộc Địa Trung Hải của Thổ Nhĩ Kỳ một năm trước, ông không biết rằng chiến tranh ở Ukraine sẽ sớm mang lại cơ hội lớn cho công ty của mình.
“Ngay sau khi cuộc chiến nổ ra, nhu cầu với dịch vụ của chúng tôi tăng vọt trong 3 tuần đầu tiên”, ông Frolov, một cựu phi công và hướng dẫn lái xe phòng thủ, nói với Nikkei Asia. “Dần dần, chúng tôi đạt công suất tối đa 25-30 khách hàng mỗi ngày, dù lượng khách bình quân hàng ngày của chúng tôi chỉ khoảng 10 khách. Tôi đang tìm địa điểm để mở chi nhánh lớn hơn với công suất gấp đôi hiện tại”,
LÀN SÓNG NGƯỜI UKRAINE, NGA TRÀN SANG THỔ NHĨ KỲ
Theo ông Frolov, nhu cầu này bắt nguồn từ những người hoạt động trong lĩnh vực công nghệ ở cả Nga và Ukraine. Những người này hiện chiếm khoảng 70-80% lượng khách hàng của ông.
Đây chỉ là một dấu hiệu cho thấy chiến lược trung lập của Thổ Nhĩ Kỳ đang mang lại “trái ngọt”. Quốc gia này đang thu hút người lao động, đầu tư và hoạt động kinh doanh từ cả hai bên của cuộc xung đột, theo Nikkei Asia.
Kể từ khi xung đột nổ ra, Thổ Nhĩ Kỳ đã ủng hộ Ukraine bằng việc bán máy bay không người lái có vũ trang cho nước này. Ankara cũng đóng cửa Eo biển Thổ Nhĩ Kỳ - một cửa ngõ quan trọng trên Biển Đen – với hải quân Nga và cấm máy bay quân sự Nga bay vào không phận của mình. Tuy vậy, Thổ Nhĩ Kỳ từ chối tham gia cùng các nước phương Tây áp đặt cấm vận với Nga – nhà cung cấp năng lượng, ngũ cốc và du khách quan trọng của mình.
Nhấn mạnh mong muốn trở thành một nước hòa bình giữa hai bên, Thổ Nhĩ Kỳ đã tổ chức hai vòng đàm phán giữa các quan chức hàng đầu của Nga và Ukraine.
Cuối tháng trước, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu nói rằng nước này chỉ bị ràng buộc bởi các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc (UN) và cho biết việc áp đặt trừng phạt sẽ làm mất đi vị thế của Thổ Nhĩ Kỳ với tư cách là một quốc gia hỗ trợ.
"Chúng tôi đã không ký vào các lệnh trừng phạt, nhưng chúng tôi cũng sẽ không để cho mở một kênh nào có thể lách trừng phạt thông qua chúng tôi”, ông Cavusoglu nói.
Tại không gian làm việc chung của mình ở quận Konyaalti của Antalya, ông Frolov cho biết chưa từng xảy ra mâu thuẫn nào giữa các khách thuê người Nga và Ukraine ở đây vì họ hầu hết tập trung vào công việc của mình. Thậm chí một số người trở thành bạn tốt của nhau.
Sự hòa hợp tương tự cũng được ghi nhận ở Konyaalti, nơi nhiều xe sang mang biển Nga hoặc Ukraine đi lại tập nập trên phố.
Tuy vậy, không phải ai cũng cảm thấy vui vẻ với làn sóng dịch chuyển từ Nga, Ukraine tới Thổ Nhĩ Kỳ những tháng qua.
Kartal Bayraktar, hiện cùng vợ người Nga đang bán tất tại một khu chợ ở Konyaalti, cho biết người Nga chiếm khoảng 30% khách hàng của ông và 10% là người Ukraine, và số lượng khách hàng này đang tăng nhanh. Dù việc này không tệ với hoạt động kinh doanh của gia đình ông, nhưng Bayraktar nói rằng sự ảnh hưởng đến theo một các khác – đó là tiền thuê nhà tăng lên.
Trong năm ngoái, giá nhà tại Thổ Nhĩ Kỳ đã tăng hơn gấp đôi do lạm phát tăng vọt. Trong tháng 5, lạm phát ở nước này là 73%. Giờ đây, nhu cầu nhà ở tăng đột biến bởi làn sóng người nước ngoài tràn sang Thổ Nhĩ Kỳ làn càng khiến người dân bản địa tại một số thành phố lo lắng hơn.
Ông Bayraktar cho biết chủ nhà đã cố gắng tăng gấp 4 lần giá thuê của căn hộ 2 phòng ngủ rộng 85m2 cũ mà gia đình ông đang thuê ở Konyaalti. Chủ nhà thậm chí nói rằng đây là một yêu cầu hợp lý. Gia đình Bayraktar đã quyết định ngừng thuê căn hộ đó khi chủ nhà nói rằng sẽ tăng giá thuê lên 8.000 Lira (khoảng 468 USD) một tháng – gấp hơn 7 lần giá hiện tại.
Theo Berat Akyurt, một đại lý bất động sản ở Konyaalti, cho biết kể từ khi chiến tranh nổ ra, xuất hiện nhu cầu mua và thuê nhà chưa từng thấy từ người Nga và Ukraine.
“Nhu cầu thuê lớn hơn nhiều khi người dân đến từ cả hai quốc gia đang ở trạng thái ‘chờ đợi xem tình hình’ khi cuộc chiến vẫn đang diễn ra. Điều này đẩy giá thuê nhà lên mức trên trời. Một số chủ nhà yêu cầu thanh toán tiền thuê cả năm và đặt cọc trước 6 tháng. Trong khi người Nga và Ukraine có khả năng và sẵn sàng làm vậy, việc này nằm ngoài khả năng của hầu hết người bản địa”, Akyurt cho biết.
Trong tháng 4, lần đầu tiên Nga dẫn dầu danh sách người nước ngoài mua nhà ở Thổ Nhĩ Kỳ với 1.152 giao dịch. Ukraine đứng thứ 5 với 263 giao dịch.
"NGA VÀ UKRAINE ĐỀU LÀ BẠN CỦA CHÚNG TÔI"
Lâu nay, Thổ Nhĩ Kỳ là điểm đến quen thuộc của nhiều người Nga và Ukraine. Năm 2019, trước khi đại dịch nổ ra, nước này thu hút khoảng 7 triệu người Nga và 1,5 triệu người Ukraine, trở thành điểm đến du lịch hàng đầu của cả hai nhóm khách này.
Theo Akyurt, một số người mua nhà bị hấp dẫn bởi vì Thổ Nhĩ có chính sách cấp quốc tịch cho người nước ngoài chi ít nhất 250.000 USD để mua nhà ở quốc gia này. Con số này dự kiến tăng lên 400.000 từ ngày 13/6 tới.
Akyurt kể rằng hồi tháng 4, một công dân Nga tự giới thiệu là kỹ sư làm việc trong lĩnh vực dầu mỏ ở Nam Mỹ đã tìm mua nhà để lấy quốc tịch Thổ Nhĩ Kỳ. Người này cho biết tài khoản ngân hàng của ông đã bị đóng băng bởi các nhà chức trách bên ngoài Nga.
Sự thân thiện với cả công dân Ukraine và Nga cũng là yếu tố thu hút doanh nghiệp nước ngoài tìm kiếm cơ hội kinh doanh ở đây. Nước này chào đón cả những doanh nghiệp Nga đang vật lộn ở quê nhà vì các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Theo dữ liệu của Liên minh Phòng thương mại và Sàn giao dịch hàng hóa Thổ Nhĩ Kỳ, trong tháng 4, tổng cộng 136 công ty có vốn đầu tư của Nga đã được thành lập ở Thổ Nhĩ Kỳ - gấp đôi tháng 3 và gấp 9 lần mức bình quân tháng năm 2021. Trong khi đó, khoảng 22 công ty có vốn đầu tư Ukraine được thành lập trong tháng 4.
Theo Izzet Ekmekcibasi, người đứng đầu Hội đồng Kinh doanh Thổ Nhĩ Kỳ-Nga ở Istanbul, việc Thổ Nhĩ Kỳ thu hút các doanh nghiệp của cả hai bên là điều dễ hiểu.
“Vị trí địa lý của Thổ Nhĩ Kỳ luôn là yếu tố hấp dẫn với các nước Nga, Ukraine và Trung Á do có mối liên hệ với EU, Trung Đông...”, ông Ekmekcibasi nói với Nikkei Asia. "Chúng tôi không phải một nước cộng sản và có kinh nghiệm kinh tế thị trường lâu đời cùng các mối quan hệ như một nước tư bản. Vì vậy, các quốc gia này có thể xem Thổ Nhĩ Kỳ như một bàn đạp. Chúng tôi chỉ đang tìm cách đóng góp cho hòa bình và thương mại. Cả Nga và Ukraine đều là bạn của chúng tôi”.
Google translate