Lạm phát ở Mỹ đang có dấu hiệu “nóng” trở lại và Tổng thống Donald Trump tuần vừa rồi đổ lỗi cho chính quyền tiền nhiệm khiến lạm phát cao. Nhưng dù đâu là nguyên nhân gây lạm phát, tâm trạng của người tiêu dùng Mỹ cũng đang xấu đi, hãng tin CNN cho hay.
Kết quả khảo sát mới nhất của Đại học Michigan công bố vào hôm thứ Sáu tuần trước cho thấy niềm tin của người tiêu dùng Mỹ giảm tháng thứ hai liên tiếp trong tháng 2 này, với mức giảm 10% so với tháng 1. Cú giảm này mạnh gấp đôi so với mức giảm trong số liệu khảo sát sơ bộ công bố vào đầu tháng.
Đây là một sự đảo ngược tâm trạng sau khi người tiêu dùng và doanh nghiệp Mỹ có một giai đoạn ngắn lạc quan về tương lai của nền kinh tế nước nhà khi ông Trump tái đắc cử vào tháng 11 năm ngoái. Sự suy giảm niềm tin đang diễn ra của người tiêu dùng Mỹ có nguyên nhân là những mối lo ngại xung quanh việc thuế quan của ông Trump có thể đẩy lạm phát tăng lên.
Một cuộc khảo sát của hãng tin CNN với kết quả công bố hôm thứ Năm tuần trước cũng cho thấy sự bi quan của người tiêu dùng đang tăng lên theo tốc độ tăng của giá cả. Gần 2/3 người Mỹ trưởng thành trên toàn quốc, tương đương tỷ lệ 62%, nói họ cảm thấy ông Trump đang hành động chưa đủ để xử lý vấn đề lạm phát. Cuộc thăm dò của Đại học Michigan cho thấy người Mỹ giờ đây đang lo ngại nhiều hơn về khả năng lạm phát tăng trở lại trong tương lai.
Trong chiến dịch tranh cử năm 2024, ông Trump hứa sẽ “kéo giá cả giảm xuống, ngay trong ngày cầm quyền đầu tiên”. Những gì đang diễn ra cho thấy ông chưa thực hiện được lời hứa đó. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 1 của Mỹ tăng 0,5% so với tháng 12, mức tăng tháng mạnh nhất kể từ tháng 8/2023.
Bà Joanne Hsu, Giám đốc khảo sát của Đại học Michigan, nói rằng sự suy giảm niềm tin của người tiêu dùng Mỹ “chủ yếu do mối lo ngại rằng sắp xảy ra sự gia tăng giá cả do thuế quan”.
Nhiều cuộc khảo sát và thăm dò dư luận khác gần đây cũng cho thấy các kế hoạch thuế quan mà ông Trump liên tiếp đưa ra sau khi lên cầm quyền là nguyên nhân chính khiến triển vọng nền kinh tế Mỹ trở nên ảm đạm hơn trong mắt người tiêu dùng và doanh nghiệp nước này.
Hiện tại, ông Trump đã áp thuế quan bổ sung 10% lên toàn bộ hàng hóa Trung Quốc và thuế quan 25% lên toàn bộ thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ mà không có bất kỳ ngoại lệ nào. Ngoài ra, một kế hoạch áp thuế quan 25% lên toàn bộ hàng hóa Canada và Mexico vào Mỹ đã được công bố nhưng được hoãn đến tháng 3.
Ông Trump cũng đã đưa ra ý tưởng áp thuế quan có đi có lại lên tất cả các đối tác thương mại của Mỹ và áp thuế quan đối với các sản phẩm ô tô, dược phẩm, con chip và gỗ nhập khẩu.
“Nền kinh tế đang đối mặt với mức độ bấp bênh gia tăng”, Chủ tịch Fed chi nhánh Atlanta, ông Raphael Bostic, nhận định trong một bài viết đăng hôm thứ Năm, cho biết một chỉ số do một nhóm nhà kinh tế học của Fed thực hiện cho thấy mối bất định về chính sách thương mại Mỹ đã tăng vượt mức đỉnh lịch sử.
Mối lo ngại về thuế quan khiến kỳ vọng của người tiêu dùng Mỹ về tốc độ lạm phát ở nước này trong 1 năm tới tăng lên mức 4,3%, cao hơn tròn 1 điểm phần trăm so với kỳ vọng ghi nhận vào tháng 1 và là mức cao nhất kể từ tháng 11/2023. Trong một cuộc điện đàm với báo giới vào ngày thứ Năm, ông Bostic nói “chúng tôi sẽ theo dõi chặt chẽ” tất cả các thước đo về kỳ vọng lạm phát.
Vấn đề kỳ vọng lạm phát được Fed đặc biệt quan tâm bởi kỳ vọng lạm phát cao có thể dẫn tới một vòng xoáy khiến lạm phát tự mạnh lên, vì nếu người tiêu dùng cho rằng lạm phát trong tương lai sẽ cao hơn, họ sẽ điều chỉnh hành vi chi tiêu và đòi hỏi về mức lương.
Dù vậy, ở thời điểm hiện tại, các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của Fed chưa đến mức đối mặt với một “cơn ác mộng” về kỳ vọng lạm phát. Fed quan tâm nhiều hơn đến kỳ vọng lạm phát dài hạn hơn là ngắn hạn, và mức kỳ vọng lạm phát dài hạn trong cuộc khảo sát tháng 2 của Đại học Michigan là 3,5%, tăng không nhiều từ mức 3,2% của tháng 1.
Trong một cuộc trả lời phỏng vấn kênh Fox News phát sóng hôm thứ Ba tuần trước, ông Trump thừa nhận “lạm phát đã trở lại”, nhưng cho rằng sự chi tiêu quá mức của chính quyền Tổng thống Joe Biden là nguyên nhân khiến lạm phát leo thang. “Tôi chẳng làm gì khiến lạm phát trở lại cả. Những người đã điều hành đất nước trước tôi, họ chi tiêu nhiều hơn bất kỳ ai trước đây”, ông Trump nói.
Google translate