Được các tín đồ ẩm thực, những chuyên gia hàng đầu đánh giá cao nên không có gì ngạc nhiên khi 5 năm liên tiếp (từ 2019 đến 2023), Việt Nam chiến thắng ở nhiều hạng mục du lịch ẩm thực do tổ chức World Travel Awards bình chọn, cùng hàng loạt giải thưởng danh giá khác. Các chuyên gia có chung nhận định rằng ẩm thực Việt có nền tảng thuận lợi để vươn tầm thế giới, xuất hiện trên những bàn ăn đẳng cấp.
NÂNG TẦM ẨM THỰC VIỆT
Ẩm thực đóng góp to lớn trong việc thu hút du khách đến với mỗi vùng đất, điểm đến. Ông Hà Văn Siêu, Phó cục trưởng Cục Du lịch quốc gia Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đánh giá: “Ẩm thực có vai trò quan trọng trong việc tạo nên cảm xúc cho du khách ở mỗi điểm đến. Do đó, ngành nhà hàng, ẩm thực không chỉ góp phần thúc đẩy phát triển du lịch và kinh tế-xã hội mà còn đóng góp cho việc xây dựng hình ảnh, vị thế của Việt Nam trên thế giới”.
Nhiều thương hiệu Việt đã liên tục xuất hiện ở những sự kiện toàn cầu, những vị trí sầm uất bậc nhất tại nhiều quốc gia và ngày càng được người tiêu dùng khắp nơi nhắc đến. Mới đây, giữa muôn vàn biển hiệu đầy màu sắc trên Quảng trường Thời đại (New York, Mỹ), màn hình LED quảng cáo ngoài trời trên tòa nhà Nasdaq đã được một ứng dụng giao đồ ăn chiếu sáng với mục đích vinh danh những đối tác nhà hàng lâu năm như cơm tấm Phúc Lộc Thọ, bánh mì Huỳnh Hoa, cơm thố Anh Nguyễn, bún bò Huế An Cựu... Những hình ảnh này đã nhanh chóng được lan truyền trong cộng đồng người Việt trong và ngoài nước với sự thích thú, tự hào.
Tương tự, tuy không cam kết “nâng tầm ẩm thực Việt” nhưng rõ ràng, những ngôi sao Michelin chỉ sau 6 tháng đã mang đến những thay đổi lớn không chỉ về tình hình kinh doanh của các nhà hàng, quán ăn mà xa hơn là trong cả nhìn nhận và tư duy ẩm thực.
Ông Nguyễn Xuân Quỳnh, Tổng thư ký Hội đầu bếp Việt Nam, chia sẻ theo dõi các nhà hàng nhận sao, hoặc nằm trong các hạng mục vinh danh của Michelin Guide, bất kỳ ai cũng đều nhận thấy có những đổi thay rõ rệt. “Lượng khách rất ổn định, xếp hàng dài dài. Michelin Guide có mặt tại Việt Nam thực sự đã ghi một dấu ấn chính thức để định vị ẩm thực Việt Nam trên bản đồ thế giới”, ông Nguyễn Xuân Quỳnh nói.
Theo ước tính của Tổ chức du lịch ẩm thực thế giới World Food Tourism Association (WFTA), du khách quốc tế dành khoảng 25 - 35% ngân sách du lịch cho các khoản chi tiêu liên quan đến thực phẩm và đồ uống trong suốt hành trình du lịch.
Bàn giải pháp phát triển du lịch ẩm thực Việt Nam nói chung, du lịch ẩm thực địa phương nói riêng, Chủ tịch Hội Đầu bếp Việt Nam Nguyễn Thường Quân cho rằng, các địa phương cần quy hoạch những khu phố ẩm thực với khung thời gian muộn hơn và tạo điều kiện cho các nhà hàng chất lượng giới thiệu ẩm thực cao cấp tới du khách. Với doanh nghiệp lữ hành, trong sản phẩm du lịch nên có hoạt động thưởng thức, khám phá ẩm thực địa phương hoặc tổ chức các lớp học nấu ăn; trải nghiệm vào vườn trái cây… Bên cạnh đó, số hóa các hình thức quảng bá cũng rất cần thiết.
Điển hình, “Một Food ở Huế” là dự án quảng bá ẩm thực Huế ứng dụng AI (trí tuệ nhân tạo) đầu tiên tại Việt Nam, khởi động từ tháng 10/2023 với mong muốn góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành du lịch Thừa Thiên Huế giữa thời đại 4.0. Dự án đã xây dựng nên đại sứ AI - O Thực - chatbot chuyên biệt về ẩm thực đầu tiên tại Việt Nam.
Chatbot O Thực giúp giải đáp thắc mắc về ẩm thực, văn hoá, du lịch Huế hoàn toàn miễn phí; cá nhân hóa câu trả lời theo mong muốn du khách. Người dùng có thể trò chuyện cùng O Thực bằng công cụ chatbot AI được tích hợp trong hộp tin nhắn trên trang dự án “Một Food ở Huế”.
GIAO LƯU VỚI BẠN BÈ QUỐC TẾ
Với chủ đề "Giao lưu văn hóa ẩm thực Hà Nội với bạn bè quốc tế", Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2023 do Sở Văn hoá và Thể thao Hà Nội tổ chức sẽ diễn ra từ ngày 1 – 3/12 tại Công viên Thống Nhất, phố Trần Nhân Tông, Hà Nội, với khoảng 80 gian hàng.
Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Đỗ Đình Hồng cho biết, lễ hội nhằm tôn vinh, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa, ẩm thực truyền thống của Thủ đô Hà Nội, quảng bá hình ảnh Hà Nội là điểm đến du lịch, văn hóa, ẩm thực đặc sắc như một nét di sản tinh tế, được hình thành trong dòng chảy văn hóa Việt Nam.
Theo đó, lễ hội được chia làm nhiều khu ẩm thực. Khu ẩm thực quốc tế sẽ giới thiệu các món ăn đặc trưng của một số quốc gia và không gian trưng bày các vật dụng, sản phẩm tiêu biểu của các nước: Ấn Độ, Iran, Srilanka, Mông Cổ, Azerbaijan, Malaysia, Myanmar, Philippines… Tại đây, người dân và du khách sẽ được giới thiệu và thưởng thức nghệ thuật pha trà, hưởng trà tại không gian đặc biệt với những loại trà hảo hạng.
Tại khu vực giới thiệu không gian văn hóa ẩm thực của các làng nghề tiêu biểu và các hoạt động trình diễn của các nghệ nhân làng nghề truyền thống của Hà Nội, người dân và du khách sẽ được trải nghiệm và thưởng thức các món ăn đặc sản của Hà Nội: Cốm Mễ Trì, xôi chè Phú Thượng, miến làng So, bánh trung thu truyền thống Bảo Phương, giò chả Ước Lễ, chè lam Thạch Xá, rượu làng Ngâu, cháo gõ Quảng Phú Cầu, bánh cuốn Hòa Nam, chè lam Thạch Xá, cà dầm tương Tam Hiệp, chuối tiêu hồng Vân Nam, cháo se Hạ Mỗ… Trong đó, một số món ăn được tái hiện, giới thiệu kỹ năng, quy trình thực hành.
Khu vực bán hàng và thưởng thức ẩm thực của các tỉnh, thành sẽ giới thiệu đặc sản một số vùng miền: Hà Giang (bánh chưng gù, thịt treo gác bếp và mật ong bạc hà…); Sơn La (cà phê, sữa) Bắc Ninh (rượu hoa cúc, bánh phu thê, bánh tẻ, nem bùi, kẹo lạc, chè lam, nước mắm cà cuống và tinh dầu cà cuống…); Hà Nam (kẹo lạc Cham Cham, chuối ngự Đại Hoàng và cá kho Nhân Hậu); Ninh Bình (thịt dê Ninh Bình); Quảng Bình (mứt sâm và trà sâm, gà hầm sâm và bánh bột lọc); Quảng Nam (mỳ Quảng, cơm gà, chè bưởi, cao lầu, chè bắp và bánh mì kẹp các loại)…
Ngoài ra, người dân và du khách sẽ được tham gia các trò chơi dân gian, giao lưu văn hóa, văn nghệ, ẩm thực với các quốc gia; xem trình biểu diễn nghệ thuật truyền thống: Ca trù, chèo, hát xẩm, hát trống quân, hát dô, múa Bồng Tân Triều; cồng chiêng của người Mường… Ông Đỗ Đình Hồng cho biết ban tổ chức muốn hướng tới việc tạo ra các không gian ẩm thực. Có nghĩa là du khách không chỉ được nếm món ăn, mà còn được xem cách chế biến, có một không gian trải nghiệm đẹp đẽ, giàu văn hóa.