Luật Bảo hiểm xã hội 2024 đã được Quốc hội thông qua ngày 29/6 với nhiều nội dung mới thay đổi. Trong đó có quy định về tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc từ ngày 1/7/2025.
Theo đó, tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc được quy định tại Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 như sau:
Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định, thì tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội là tiền lương tháng theo chức vụ, chức danh, ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm, và các khoản phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề, hệ số chênh lệch bảo lưu lương (nếu có).
Người lao động thuộc đối tượng thực hiện chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định, thì tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc là tiền lương tháng, bao gồm mức lương theo công việc hoặc chức danh, phụ cấp lương, và các khoản bổ sung khác được thỏa thuận trả thường xuyên, ổn định trong mỗi kỳ trả lương.
Trường hợp người lao động ngừng việc vẫn hưởng tiền lương tháng bằng, hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất, thì đóng theo tiền lương được hưởng trong thời gian ngừng việc.
Luật mới cũng quy định có 3 đối tượng mà tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc do Chính phủ quy định, thấp nhất bằng mức tham chiếu, và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.
Nhóm này bao gồm: (1) Hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân; hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ công an nhân dân; học viên quân đội, công an, cơ yếu đang theo học được hưởng sinh hoạt phí; (2) Dân quân thường trực; (3) Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố.
Đáng chú ý, Luật mới quy định một số đối tượng được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhưng thấp nhất bằng mức tham chiếu, và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.
Các trường hợp này bao gồm: (1) Người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.
(2) Vợ hoặc chồng không hưởng lương từ ngân sách Nhà nước, được cử đi công tác nhiệm kỳ cùng thành viên cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài được hưởng chế độ sinh hoạt phí.
(3) Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh.
(4) Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn Nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên, và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng tiền lương.
Mức đóng hằng tháng đối với những người được lựa chọn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, bằng 22% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Ngoài ra, những đối tượng sau phải đóng thêm 3% tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc vào quỹ ốm đau và thai sản, gồm: Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh.
Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; Thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã 2023 không hưởng tiền lương.
Luật cũng quy định, sau ít nhất 12 tháng thực hiện đóng bảo hiểm xã hội theo tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội đã lựa chọn, thì người lao động được lựa chọn lại tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.
Mức tham chiếu là mức tiền do Chính phủ quyết định dùng để tính mức đóng, mức hưởng một số chế độ bảo hiểm xã hội quy định trong Luật Bảo hiểm xã hội.
Mức tham chiếu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế, phù hợp với khả năng của ngân sách Nhà nước và Quỹ Bảo hiểm xã hội.
Tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất bằng mức tham chiếu, và cao nhất bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng.
Hiện nay, tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội thấp nhất không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm đóng, cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở.
Theo Luật mới, khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở, thì mức tham chiếu quy định tại Luật này bằng mức lương cơ sở. Tại thời điểm mức lương cơ sở bị bãi bỏ, thì mức tham chiếu không thấp hơn mức lương cơ sở đó.
Như vậy, từ ngày 1/7/2025, khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực, thì tiền lương cao nhất đóng bảo hiểm xã hội từ ngày này bằng 20 lần mức tham chiếu.
Về chế độ hưởng, theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thì vẫn có 5 chế độ bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm: Ốm đau; thai sản; hưu trí; tử tuất; và bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
Google translate